Als mede-vormgever van de master Arts Klinisch Onderzoeker (AKO) in 2007 en met ruim vijfentwintig jaar ervaring als docent en wetenschapper en nu als hoogleraar, stond Sylvia samen met collega Judith Sieben, Loes van Bokhoven, en de collega’s van de curriculum commissie, aan de basis van de onderwijskundige aanpassingen. “Die zijn best ingrijpend”, zegt ze. “Daarom starten we in de Engelstalige track van de opleiding. Die is met ongeveer vijftig studenten overzichtelijker, makkelijker te organiseren en te evalueren. Als alles goed gaat, en daar werken we gezamenlijk hard voor, dan volgt over een of twee jaar de Nederlandstalige bachelor Geneeskunde.”

Betere teams

Wat bedoelt de hoogleraar met ingrijpend? “Er worden teams gevormd van tien studenten met een vaste coach, die een jaar lang samenwerken. De ingang voor leren is een taak uit de praktijk, bijvoorbeeld de opvang van een bewusteloze persoon op straat. De groep komt wekelijks samen en werkt aan alle mogelijke aspecten en leeruitkomsten van de taak, ondersteund door allerlei leeractiviteiten bv in skills-lab, workshops en opdrachten. Het feit dat ze een heel jaar in dezelfde samenstelling werken is nieuw. Gebruikelijk zijn blokken van acht weken, telkens gericht op één specifiek thema met een andere tutor. Wij zien nu dat de studenten, door langer samen te werken, goed werkende teams gaan vormen, omdat ze samen oplossingen bedenken als iets niet soepel loopt. Het contact met de coach is ook intensiever. En als er conflicten zijn, moet er een dialoog op gang komen. Je kunt nu niet zeggen ‘over acht weken ben ik er vanaf’.”

Leren van toetsing

Tweede ingrijpende verandering is de toetsing. Normaal gesproken wordt een blok na acht weken afgesloten met een tentamen. “In de nieuwe opzet verzamelen de studenten veel informatie en feedback over hun functioneren voor een portfolio. Daar zijn ze zelf verantwoordelijk voor. Ze krijgen feedback van medestudenten, docenten en coach. Ze kunnen bijvoorbeeld zelfevaluatie toetsen maken en zo ontdekken waar nog lacunes zitten in hun kennis. Ze leren nu niet meer voor een punt, ze leren voor de inhoud, en zullen zelf moeten bijsturen als het nodig is, bijvoorbeeld om meer aandacht te besteden aan bepaalde skills. Overigens blijft de zogenoemde Voortgangstoets onderdeel van het portfolio, dit is een goede toets voor meten van kennis. De coach heeft een belangrijke rol in begeleiding, de zelfsturing en de professionele ontwikkeling. De coach kent de student immers goed, en kan zien hoe die zich ontwikkelt. Uiteindelijk wordt aan het einde van het studiejaar een beslissing genomen of de student aan de eindtermen voldoet.”

Coaches

Samenwerkend én zelfgestuurd leren, vat Sylvia samen. “Nog altijd twee belangrijke principes van het Probleem Gestuurd Onderwijs, het onderwijssysteem dat zich in Maastricht bewezen heeft. Maar een stapje verder. En niet alleen voor de studenten. De coaches hebben ook meer onderling contact omdat ze een veel kleinere groep vormen. Nu zijn er in de bachelor Geneeskunde vele tutoren. Straks zullen we een kleinere groep hebben van ‘kerndocenten’, de vaste coaches, die we kunnen trainen en begeleiden, en die onderling van elkaar kunnen leren.”

Evalueren

In juni zit het eerste jaar voor de studenten van de Bachelor Medicine erop. De eerste ervaringen zijn positief, zegt Sylvia Heeneman. “Van zowel studenten als coaches. Uiteraard zijn we tegelijkertijd bezig met evaluaties.  Ik denk dat we goede stappen zetten naar een mooie opleiding.”

Tekst: Jos Cortenraad
Fotografie: Harry Heuts