Twee promovendi, één missie

Terwijl Nicky Beelen ongeveer een jaar bezig is met haar promotietraject, hoopt Femke Ehlers over ongeveer een jaar klaar te zijn. Ze zitten allebei in de vakgroepen Interne Geneeskunde en  Transplantatie immunologie en doen allebei onderzoek naar het functioneren van NK-cellen. Het is namelijk nog een raadsel voor de wetenschap waarom de ene NK-cel wél een tumorcel onschadelijk kan maken en een andere niet.

Twee laboratoria, één missie

De verschillende eigenschappen van deze cellen, de interacties met hun omgeving, hun plek tussen andere soorten cellen en meer, kunnen in een laboratorium zichtbaar gemaakt worden met verschillende kleuren in één weefselmonster. Waar het UM-lab drie à vier kleuren tegelijk kan gebruiken, beheerst het lab van prof. dr. Lisa Coussens in Amerika de kunst om ruim twintig kleuringen tegelijk te doen. Dat is precies wat Beelen en Ehlers nodig hebben om hun onderzoek te verbeteren. En andersom brengen zij weer kennis over NK-cellen mee, waarvan Portland hoopt te profiteren.

De TEFAF-Oncologieprof deelt haar kennis graag

Omdat Lisa Coussens dit jaar de TEFAF Oncology leerstoel aan de UM bekleedt, kregen de promovendi van onderzoekschool GROW (waar het Maastrichtse kankeronderzoek is ondergebracht) de kans een periode naar haar lab af te reizen. Oorspronkelijk was het idee één promovendus te ontvangen, maar de voorstellen van zowel Beelen als Ehlers vielen dermate in goede aarde, dat ze allebei kunnen gaan. In oktober vertrekt Ehlers voor een half jaar en in januari Beelen voor een jaar naar Portland, in de staat Oregon.

Wat Nicky Beelen gaat doen in Oregon

Beelen: “Ze hebben er een groot archief met muizen-weefsel, dat verschillende therapieën heeft ondergaan in het verleden. Daar ga ik met behulp van weefselkleuringen onderzoeken hoe NK-cellen zich gedragen in tumoren, en hoe deze worden beïnvloed door bijvoorbeeld chemotherapie en bestralingen.” Daarnaast gaat ze onderzoek doen samen met de Maastro Clinic in Maastricht, dat zich meer zal richten op de ‘extracellulaire blaasjes’ die tumorcellen uitscheiden.

Wat Femke Ehlers er gaat doen

Behalve een archief van muisweefsel, beschikt het lab in Portland ook over een databank met weefsel van borsttumoren, die verwijderd zijn bij vrouwen met borstkanker. Daar gaat Ehlers zich mee bezighouden. “Er is maar weinig van dergelijk patiëntenweefsel, dus het is heel interessant om met deze geavanceerde technieken in het lab van professor Coussens meer informatie te verkrijgen. We willen bijvoorbeeld graag weten hoe killercellen eruit zien die een tumor binnengaan. Hoeveel van hen lukt dat? En wat beperkt die cellen juist in het doen van hun werk?"

Waarom het immuunsysteem zo boeiend is in relatie tot kanker

Beide zijn ze na de master Biomedische Wetenschappen in Maastricht geboeid geraakt door het immuunsysteem, in combinatie met kanker. Beelen: “Hoe kun je het menselijk lichaam zelf inzetten in de strijd tegen kanker? Dat is fascinerend.” Ehlers vult aan: “Het draait bij het immuunsysteem allemaal om balans: het moet voldoende geactiveerd zijn om ziektes te kunnen aanpakken, maar niet te veel, want dan krijg je auto-immuunziektes.”

Uiteindelijk hopen de twee promovendi bij te dragen aan een vorm van immuuntherapie die voor borstkanker nu nog in de kinderschoenen staat, waarbij extra actieve NK-cellen van een donor ingebracht worden bij iemand die (borst)kanker heeft.