“Het antwoord is, in dit geval, nee,” zegt rechtspsycholoog en universitair hoofddocent Robert Horselenberg. Hij heeft het Maastrichtse coldcaseteam sinds de oprichting, nu zo’n tien jaar geleden, onder zijn hoede. “Het ging in deze zaak om een joodse vrouw, die volgens de joodse traditie is begraven. Dat betekent dat ze volledig is schoongewassen. Dan heeft het geen enkel nut om de stoffelijke resten opnieuw te onderzoeken.”
Het voorbeeld toont volgens Horselenberg aan dat cold case rechercheurs breed georiënteerd moeten zijn en van nature in het bezit van een grote nieuwsgierigheid. Dat is ook waar hij zijn eigen mensen op selecteert. Tien studenten, veelal afkomstig uit de master Forensica, Criminologie en Rechtspleging, krijgen zo’n half jaar de tijd om een bestaande cold case te bestuderen en met aanbevelingen te komen voor het Openbaar Ministerie (OM) en het coldcaseteam van de Politie Limburg. De animo is groot, en de lat ligt hoog. “Ik heb geen behoefte aan tien mensen die de neus dezelfde kant op hebben staan; ik ben op zoek naar tien mensen die het met respect en argumenten met elkaar oneens durven zijn.”

Kritisch denken

Mondige studenten dus, met uiteenlopende achtergronden; technisch, biologisch, juridisch en psychologisch. Zij worden door Horselenberg en zijn collega’s voornamelijk getraind in kritisch denken. Want een cold case is een puzzel die vooral heel veel nadenkwerk vereist.
“Er bestaan heel wat misvattingen over hoe je zaken oplost,” legt hij uit. “Eén zo’n misvatting is dat je alles oplost met forensisch DNA onderzoek. Dat hebben we onlangs nog gezien in de zaak Nicky Verstappen, waar toch nog heel veel vragen onbeantwoord blijven en beide partijen in hoger beroep gaan. Zowel voor hete als koude zaken geldt dat DNA in nog geen drie procent van de gevallen tot een echte doorbraak leidt.”