Bouwen aan grensoverschrijdende samenwerking en informatie
Het Nederlands kabinet zet zich in voor grensoverschrijdende samenwerking, waarbij belemmeringen met maatwerk worden weggenomen, Europese middelen gericht worden ingezet en goede randvoorwaarden worden gecreëerd.

Hierbij worden meerdere grensoverschrijdende initiatieven, zoals jongerenevenementen, (academische) samenwerkingen en Regio Deals, actief ondersteund. Tevens op governance-niveau wordt gewerkt aan structurele samenwerking door middel van onder andere een jaarlijkse Grenslandconferentie tussen Noordrijn-Westfalen en Nederland, met bijbehorende grenslandagenda. Hierbinnen worden de mogelijkheden van een fysieke samenwerking binnen een one-stop shop of een netwerksamenwerking tussen grensregio’s verkend en wordt de informatieverlening en advisering over waardering van diploma’s en beroepskwalificaties uitgebreid. Dit laatste wordt gedaan binnen het B-solutions project, gefinancierd door de Europese Unie en het ministerie van OCW, ‘Roadmap en factsheet voor de erkenning van kwalificaties voor kansrijke beroepen’. ITEM is projectleider voor dit project, dat dit najaar wordt afgerond.

North Sea Port
Ondanks een ‘grenzeloos Europa’ zijn grensbarrières nog veelvoudig te ervaren. Zo ook voor North Sea Port, de per 1 januari 2018 gecombineerde haven van Gent en Terneuzen. In opdracht van de provincie Zeeland en het ministerie van BZK heeft ITEM een inventarisatie gemaakt van knelpunten voor het grensoverschrijdende havengebied tussen Nederland en België. De grensknelpunten komen voort uit verschillen in wet- en regelgeving op diverse beleidsterreinen.

Zo dient een grenswerker zijn uren te administreren ten behoeve van voorkoming van dubbele lasten, bestaan er voor de werkgever lastige verschillen in pensioenregelingen, ontslagbescherming en ziekteverzekering en hebben de havenmeesters in de twee landen, ondanks dat het één havengebied is, verschillende bevoegdheden. Deze remmen de economische groei en belemmeren de dagelijkse praktijk. Ook pogingen tot verduurzaming komen in het nauw, omdat bijvoorbeeld grensoverschrijdende spoorlijnen en buisleidingen tegen verschillende procedures, vergunningen en bepalingen omtrent milieu en ruimtelijke ordening lopen.

De inventarisatie van ITEM vormt een solide basis om deze grensknelpunten op te lossen, hetgeen na oplevering van het rapport zal gaan gebeuren. In de Kamerbrief geeft Knops aan dat zowel vanuit de Nederlandse als Vlaamse kant de wil bestaat om de belemmeringen wet te nemen. In het volgende traject zal een naderende analyse van de knelpunten worden uitgevoerd onder toezicht van de Gouverneur van de provincie Antwerpen, mevrouw Berx, en de voormalige Vicevoorzitter van de Raad van State, de heer Donner, waarna een systeem zal worden ontwikkeld dat een oplossing zal bieden.

Afsluitend: Randvoorwaarden en grensbarrières
De Kamerbrief heeft laten zien dat vele projecten en onderzoeken reeds lopen om grensbarrières te slechten en de juiste randvoorwaarden te scheppen voor grensoverschrijdende samenwerking. Hieronder vallen ook de mededelingen van Knops dat Grensinfopunten (GIP’s) door structurele financiering gesteund blijven worden, Duitse leraren met een fast track versneld in Nederland als leraar aan de slag kunnen gaan en, tot slot, toekomstige wet- en regelgeving beter afgestemd zal worden op grensregio’s. De Leidraad grenseffecten zal na de zomer van 2019 als hulpmiddel voor beleidsmakers en wetgevingsjuristen aan het Integraal afwegingskader (IAK) worden toegevoegd, zodat effecten van beleid voor grensregio’s en grensbarrières vroegtijdig opgemerkt en voorkomen kunnen worden.