9 Mei Dag van Europa

EU: taaie materie van fundamenteel belang

Voor alumnus Melle Garschagen, adjunct-hoofdredacteur van NRC, zou het iedere dag ‘Dag van Europa’ moeten zijn. “De taak van een journalist is de EU kritisch en alomvattend te volgen.” Na bijna vijf jaar correspondentschap in Engeland, dat vooral in het teken van de Brexit stond, is hij weer terug in Nederland.

Nooit meer een Tweede Wereldoorlog, dat was de reden waarom Robert Schuman, Franse minister van buitenlandse zaken, op 9 mei 1950 een pleidooi hield om de Franse en Duitse productie van kolen en staal - belangrijke grondstoffen voor de oorlogsvoering - onder gezamenlijk beheer te plaatsen. Op die manier zou de vrede op het Europese continent bewaakt worden. Omdat dit achteraf de eerste aanzet bleek tot een Europese samenwerking die zou uitmonden in de huidige EU, is 9 mei uitgeroepen tot Dag van Europa. “Het instellen van een Dag van Europa en daar van alles aan proberen te verbinden, vind ik vaak een beetje geforceerd. Ik denk dat het altijd belangrijk is om te benadrukken wat de EU doet. Ik heb voor het eerst in jaren weer de Nederlandse verkiezingscampagne meegekregen. Alle politieke partijen bleven doen alsof zij in Nederland de dienst uitmaken terwijl zoveel belangrijke dossiers gedeeltelijk of grotendeels op Europees niveau besloten worden. De EU hoort in ons DNA, dat was compleet afwezig in de campagne.”

Annelotte Huiskes (text), Merlijn Doomernik and Schutterstock (photography)
eu muur
brexit

EU als smeerolie

Volgens Garschagen heeft de keuze voor Brexit maar deels te maken met hoe de EU functioneert en voor een groter deel met hoe de Britse politiek niet functioneert. “Ik was echt geschokt door de staat van delen van het koninkrijk: de armoede, de teloorgang, het gebrek aan investeringen. De situatie in delen van Engeland is vergelijkbaar met wat ooit in Limburg aan de hand was toen de mijnen sloten. Maar hier werd destijds geïnvesteerd: de universiteit, DSM, de belastingdienst kwamen, maar dat zie je in Engeland veel minder. Delen die afhankelijk waren van traditionele industrie zagen dit verdwijnen zonder dat er iets voor in de plaats kwam. Dat creëert armoede en ongenoegen. De Britten kregen met het referendum uit 2016 een vrij uitzonderlijke kans om iets over de EU te zeggen en hebben daarmee niet alleen tegen de EU gestemd maar ook afgerekend met het eigen politieke establishment. De problemen als gevolg van de Brexit moeten daar nog beginnen. De economische schade zal pas over 10-20 jaar op grote schaal meetbaar zijn. Maar je ziet dat het nu al onrustig is in Noord-Ierland. De douanegrens die ergens tussen EU-land Ierland en het Verenigd Koninkrijk moet komen, is in de Ierse Zee gelegd. Tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk in, waardoor Noord-Ierland een status apart krijgt en onderdeel blijft van de Europese markt. Toen beide landen nog lid waren van de EU waren de douanecontroles met het Verdrag van Maastricht geregeld. Nu moet er weer over alles onderhandeld worden en dat leidt tot wrijving, niet alleen op politiek-diplomatiek niveau maar ook in de maatschappij. Dat blijft het belang van een EU. Het is een soort van smeerolie waardoor belangen gemeenschappelijk worden en tegenstellingen verdwijnen.”

Feit en fictie

queen elizabeth

Vlak na zijn vertrek uit Engeland overleed prins Philip. Vindt hij het jammer dat hij hierover niet meer kon berichten? Het Engelse koningshuis is tenslotte een belangrijk onderwerp voor de Britten en dankzij de serie The Crown ook buiten het Verenigd Koninkrijk. “The Crown is prachtig gemaakt, maar het is wel gevaarlijk dat het vervangende non-fictie is geworden. Ik hoor dat er citaten uit de Crown gebruikt werden om de relatie tussen Elizabeth en Philip te duiden. Dat is een hellend vlak want het is totaal verzonnen. Toen ik in 2016 van Jakarta naar Londen verhuisde kwakkelde hij ook al met zijn gezondheid. Dat vond ik toen doodeng. Ik heb Europese Studies gedaan en Internationaal Recht, ik heb bij de economieredactie gewerkt en over de Eurozone geschreven. Dus Brexit, die taaie materie, prima, laat maar komen. Maar iemand van het koningshuis? Daar had ik zo weinig verstand van, hoe moest ik dat aanpakken? Ik ben me gaan inlezen, en na een jaartje is die angst een beetje verdwenen. Mijn collega van de Volkskrant Patrick van IJzendoorn, die al heel lang in Engeland zit en het land heel goed kent, zegt altijd: de dood van Elizabeth zal in Engeland een grotere schokgolf teweegbrengen dan die hele Brexit bij elkaar. Of die uitspraak klopt, weet ik niet, maar het is zeker een prikkelende gedachte.” 

Lees ook

  • Na jaren van turbulentie, heeft het leven van alumna Lea Vink een vlucht genomen in Wenen. Ze kan er nieuwe stappen zetten in haar loopbaan op het kruispunt van luchtvaart en organisatiepsychologie. Ook op persoonlijk gebied lacht het geluk haar toe sinds haar transitie van man naar vrouw.

  • Anne Roefs heeft een Vici-subsidie ​​van € 1,5 miljoen ontvangen . De hoogleraar Psychologie en neurowetenschappen van abnormaal eetgedrag, heeft meerdere malen getwijfeld tussen een carrière als wetenschapper of topkok. Inmiddels is ze gepassioneerd over haar wetenschappelijk onderzoek naar...

  • Seksuele intimidatie in het openbaar wordt strafbaar als overtreding. Een goed idee, vindt hoogleraar straf(proces)recht Suzan van der Aa, maar niet genoeg. “Seksuele intimidatie op de werkvloer komt ook vaak voor en heeft voor de slachtoffers meestal meer impact.”

Meer nieuws