Energie-Evolutie: De duurzame stappen van de Universiteit Maastricht

Op 2 april 2022 lanceerde de Rijksoverheid de campagne "Zet ook de knop om", om huishoudens en ondernemers met behulp van praktische tips te stimuleren om energie te besparen. De campagne is in eerste instantie ontstaan om Nederland minder afhankelijk te maken van Russisch gas. Inmiddels draagt de campagne ook bij aan bredere inspanningen voor de energietransitie, vooral in het verminderen van CO2-uitstoot. De Universiteit Maastricht heeft gehoor gegeven aan de oproep van de Rijksoverheid, met een positief resultaat! 

In aanvulling op de lopende duurzaamheidsplannen in het kader van Duurzame UM 2030, heeft de universiteit extra maatregelen genomen, waaraan alle faculteiten en servicecentra hun steentje hebben bijgedragen. Het doel is om de impact van stijgende energieprijzen onder controle te houden en het energieverbruik duurzamer te maken. Een gecoördineerde aanpak gericht op alle betrokkenen bij het gebruik en beheer van gebouwen en installaties is hierbij essentieel.

De universiteit heeft verschillende maatregelen genomen, zo is de verwarming in het stookseizoen twee graden lager gezet en is de koeling in de zomer verminderd. Verder heeft de universiteit de openingstijden van de gebouwen beperkt door activiteiten in de avond en in het weekend te bundelen. Facility Services heeft samen met de gebouwbeheerders de instellingen van de klimaatinstallaties geoptimaliseerd en overbodige lampen op de gangen uitgezet. Ook ICTS heeft maatregelen getroffen om het energiegebruik van netwerkapparatuur te reduceren, onder andere door een opschoningsactie en het aanpassen van instellingen. 

Alle inspanningen hebben hun vruchten afgeworpen en tot een aanzienlijke energiebesparing en vermindering van CO2 geleid. Het vergelijken van energiecijfers is niet eenvoudig. Door de lockdowns tijdens de coronacrisis in 2020 en 2021 daalde het energieverbruik aanzienlijk. Als we de aardgasconsumptie van de universiteit corrigeren voor weersinvloeden, dan blijkt het aardgasverbruik in 2022 ten opzichte van 2019 afgenomen met 12% en in 2023 met 16%. In deze cijfers zitten de effecten van lopende duurzaamheidsplannen en de extra crisismaatregelen. Deze aardgasbesparing in 2022 en 2023 staat gelijk aan het jaarlijkse verbruik van 543 huishoudens en een CO2-reductie van 1340 ton.

Ondanks de vele maatregelen is het totale elektriciteitsverbruik in de gebouwen van de universiteit in 2022 en 2023 met 12% toegenomen ten opzichte van 2019. Dit is te verklaren door de toename in het aantal medewerkers en studenten. Bovendien heeft de UM meer gebouwen, waaronder een nieuw laboratoriumgebouw, in gebruik genomen. Ook leidt de energietransitie tot meer stroomverbruik vanwege de verschuiving van aardgas naar elektriciteit voor warmteopwekking, het gerenoveerde Tapijn 11 is hier een goed voorbeeld van. De positieve effecten van de besparingsmaatregelen op het stroomverbruik zijn ook duidelijk zichtbaar bij afzonderlijke gebouwen. Neem bijvoorbeeld Tongersestraat 53, een van de grootste gebouwen van de universiteit, waar het elektriciteitsverbruik in 2023 maar liefst 15% lager was dan in 2019. De ingekochte stroom wordt vergroend met Garanties van Oorsprong van Nederlandse zon en wind, waarvan een groot deel afkomstig is van zonnepark Belvédère in Maastricht.

Om energiebesparing en de energietransitie de komende jaren door te zetten heeft het College van Bestuur in maart 2023 besloten om 27,2 miljoen euro te reserveren binnen het huisvestingsfonds. Dit geld is bestemd voor het verduurzamen van het vastgoed tot 2030. Een van de eerste grote stappen is de installatie van LED-verlichting in alle gebouwen. De universiteit heeft daarbij gekozen voor een toekomstbestendig systeem dat gekoppeld kan worden aan de klimaatinstallaties van een gebouw, waardoor extra energiebesparing mogelijk is. Verder is de dialoog met de gemeente over de aanpak van monumentaal (enkel) glas geïntensiveerd. Op korte termijn start er bij Facility Services een programmamanager om verdere invulling te geven aan de verduurzaming van het vastgoed. 

Lees ook