De wielercoach is sportwetenschapper

Alumnus Dajo Sanders droomde er ooit van om profwielrenner te worden en maakte vanuit deze passie een keuze voor de studie Bewegingswetenschappen. Zijn andere droom kwam wel uit: werken in de wielerwereld. Nu is hij trainer-coach bij een van de beste wielerploegen INEOS Grenadiers. “De onverwachte dingen zijn de charme van het wielrennen.”

In het begin was er wielrennen, alleen maar. Dajo Sanders deed het fanatiek al vanaf toen hij kind was. Hij bleek een getalenteerd wielrenner die alle jeugdcategorieën doorliep. Op de middelbare school was zijn eerste doel om profwielrenner te worden, en daarna kwamen pas school en studie. “Ik heb het vwo afgemaakt en koos een universitaire studie, omdat er minder contacturen zijn en ik er beter naast zou kunnen fietsen. Mijn keuze viel op een studie die het meest aansloot bij mijn passie.” Dat was in eerste instantie een bachelor in Biomedische Wetenschappen en vervolgens een masteropleiding Bewegingswetenschappen.

Sanders ging op semi-professioneel niveau wielrennen en koerste menig internationale wedstrijd. Maar langzaam bekroop hem het gevoel dat hij tekortschoot voor de absolute top. “Ik zat in de beloftecategorie en dan weet je dat slechts een beperkt aantal wielrenners doorbreekt. Intussen was mijn interesse gewekt in de wetenschappelijke benadering van sport. Ook coachte ik al in die tijd junioren. Ik heb tegen het eind van de master de knoop doorgehakt en besloot verder te gaan in Bewegingswetenschappen.”

Progressiemogelijkheden

Hij verlegde zijn ambitie en wilde in de wielerwereld gaan werken. Sanders deed stages bij enkele wielerteams, waaronder Belkin ProTeam, het latere Jumbo Visma. Uit zijn bachelortijd herinnert hij zich een onderzoek bij het wielerteam Argos-Shimano. “Dat betrof een analyse van de prestaties van twee toenmalige topsprinters Marcel Kittel en John Degenkolb. Tot mijn verrassing werd aan de hand hiervan besloten wie welke etappe van de Tour de France zou sprinten. Het was mijn eerste ervaring met het direct toepassen van sportwetenschappelijk onderzoek in de wielerpraktijk.”

Sanders behaalde zijn doctoraat Sportwetenschap (Sport and Exercise Science) aan Liverpool Hope University, waarvoor hij onderzoek deed naar trainingsmonitoring in het profwielrennen. Vervolgens ging hij als trainer-coach aan de slag bij Team DSM, waar zijn rol onder meer bestond uit het analyseren van prestaties, voorschrijven van trainingsplannen en het doen van fysiologische testen. Zijn uitdaging: elke renner harder te laten fietsen. “Het mooist is dat je je sportwetenschappelijke kennis afstemt op de persoonlijkheid van een individuele wielrenner en deze inderdaad beter gaat presteren. Je brengt al zijn prestaties in kaart. Vraagt je af waar de beste progressiemogelijkheden liggen. Welke interventies kun je inzetten en op welke trainingsonderdelen leg je de nadruk? Het is als het leggen van een puzzel met meerdere stukjes.”

Slechte benen

Sinds kort is hij werkzaam bij een van de drie beste profwielerploegen van de wereld INEOS Grenadiers (voorheen Sky). Een wielerploeg die bekend staat om de wetenschappelijke aanpak met het oog op de optimalisering van de prestaties. Sanders is verantwoordelijk voor de fysieke voorbereiding en verleent ondersteuning aan het mentale onderdeel van het presteren. “Ik probeer de renners vooral focus te laten houden op dingen waarover zij controle hebben. Maar bij wielrennen hoort dat er onverwachte dingen gebeuren: een valpartij, een dag met slechte benen. Dan is het zaak dat zij tegenslag overwinnen en beseffen dat er in het wielrennen altijd nieuwe kansen komen.”

Vooral de begeleiding van topwielrenners motiveert hem. “Het zijn persoonlijkheden - supergemotiveerd, toegewijd, heel gedisciplineerd - die je vaak eerder moet afremmen dan aansporen. Ik haal hier veel energie uit. Hoe trigger je een individuele renner zodanig dat hij het beste uit zichzelf haalt?” Sanders kan nu al bogen op succes. Zo behaalden de door hem gecoachte Jai Hindley en Wilco Kelderman de 2e en 3 plaats in het eindklassement van de Giro (Ronde van Italië).

UMagazine

De magie van het wielrennen

De onderzoeksvaardigheden die hij tijdens zijn studie opdeed, helpen hem in zijn dagelijkse werk. “Het zijn de algemene skills van een wetenschapper. Hoe bijvoorbeeld interpreteer je onderzoeken en kijk je kritisch naar bewijs?” Een wielercoach is volgens Sanders tegenwoordig sportwetenschapper. “Tijdens de Tour de France krijg je elke seconde van elke renner meer dan tien variabele data. Data van hartslag- en vermogensmeters of van sensoren die de lichaamstemperatuur meten. Ook zijn de trainingen - het vaststellen van trends en progressie - op allerlei data gebaseerd. Welke data zijn in deze overload echt belangrijk?”

Bang dat zijn sport door de verwetenschappelijking minder verrassend en spannend is, is de coach niet. “In de praktijk zie je een omgekeerde trend. De etappes worden eerder opengebroken en er wordt heel aanvallend gekoerst. Het wielrennen wordt nooit een gerobotiseerd systeem. Daarvoor gebeuren te vaak onverwachte dingen. Dat is ook de magie van het wielrennen.” Of de overload aan data niet verlammend werkt op de wielrenner hangt volgens hem van de persoon af. “Het ene type renner wil vrijer en houdt er niet van dat dingen tot achter de komma vanuit de wetenschap worden bepaald. Een ander slag vindt het juist fijn dat er zo twijfels en keuzes worden weggenomen. Als coach houd je rekening met elke persoonlijkheid.”

Topsportmentaliteit

De omgang met topsporters vraagt ook een topsportmentaliteit van de coach. “Ik werk in een ploeg die grote rondes wil winnen. Dat is het hoogste dat we kunnen en willen bereiken. Daarvoor is het nodig dat je zelf continu blijft leren en jezelf verbeteren. Het is ook een baan waarin je volledig opgaat. Ik ben altijd bereikbaar voor feedback of onderweg om renners in een ronde te ondersteunen. De beste wielercoach zijn die ik kan zijn, dat is mijn eigen doel en motivatie.”


Tekst: Hans van Vinkeveen
Fotografie: Dajo Sanders

Lees ook

  • Als patiënt in een ziekenhuis zie je dagelijks veel verschillende gezichten aan je bed: een verpleegkundige die je bloeddruk meet, een arts of verpleegkundig specialist die jou informeert over het zorgplan en een voedingsdeskundige die jou voorziet van het juiste eten en drinken. Hoewel al deze...

  • Wat betekent het om te wonen, werken, ondernemen en leven in een stad en regio met een internationale universiteit. Wat merk je ervan en wat heb je er eigenlijk aan? We vroegen het aan Maastrichtenaar Stefan Vrancken (50). Stefan werkt als toegevoegd notaris, maar duikt in de tijd die hij daarnaast...

  • Dani Shanley en Joshi Hogenboom over synthetische data, de voors en tegens van interdisciplinariteit, en waarom AI er waarschijnlijk niet voor zal zorgen dat we kunnen stoppen met het bestuderen van de wereld waarin we leven.

Meer nieuws