De Maastricht Studie doet onderzoek naar diabetes, hart- en vaatziekten en andere chronische ziekten én naar de onderlinge samenhang tussen deze aandoeningen. De data van ruim 7.000 van de 10.000 mensen uit de regio Maastricht-Heuvelland die deelnemen aan de Maastricht Studie, zijn inmiddels verzameld. Het resultaat: een gigantische hoeveelheid gegevens ter grootte van 70 terabyte (=70.000 gigabyte).Het grote aantal deelnemers met en zonder diabetes, waarbij alle mogelijke oorzaken en gevolgen van diabetes in kaart worden gebracht én de geavanceerde onderzoekstechnieken, maken de studie uniek in de wereld.

Negen uur zitten
Uit observaties met een geavanceerde driedimensionale stappenteller blijkt dat de deelnemers gemiddeld negen uur per dag zitten, vergelijkbaar met andere populaties. En dat zitten blijkt sterk samen te hangen met een slechtere gezondheid.  “Onze recent verzamelde gegevens wijzen echter uit dat als je een half uur per dag zitten vervangt door wandelen, traplopen en soortgelijke activiteiten, je daarmee het risico op diabetes met 20 procent vermindert”, aldus Stehouwer.  
Verder blijkt dat het aantal mensen met een voorstadium van diabetes, - pre-diabetes genoemd - veel hoger is dan aanvankelijk gedacht. “In vergelijking met tien tot vijftien jaar geleden blijkt het aantal mensen met diabetes of een voorstadium daarvan verdubbeld te zijn. Alleen in Nederland gaat het op dit moment om circa 1 miljoen mensen. We denken daarom dat niet alleen leefstijl een risicofactor is. Misschien speelt ook milieuvervuiling, de inname van toxische stoffen en stress een rol,” stelt Stehouwer. “Maar ook als je dat alles verdisconteert, is de enorme stijging van het aantal gevallen van diabetes nog niet volledig verklaard. Er moeten dus nog andere, nog onbekende oorzaken zijn.”

Werk aan de winkel
De hoogleraar adviseert de grote groep pre-diabetici goed te gaan volgen. “De invloed van de ziekte op de kwaliteit van leven is enorm. Ongeveer de helft van de patiënten heeft de klassieke complicaties zoals hart- en vaatziekten en ongeveer driekwart daarvan zal daaraan uiteindelijk overlijden. Ook de invloed van meer recent ontdekte complicaties zoals versnelde cognitieve achteruitgang en depressie is nog onduidelijk maar waarschijnlijk groot.”
Werk aan de winkel dus voor de Maastricht Studie, die nog tot 2019 loopt. Het project biedt werk aan 250 mensen, onder wie 25 promovendi. De Maastricht Studie heeft niet alleen betekenis voor de wetenschap maar vooral ook voor de deelnemers zelf en voor de ontwikkeling van de regio. Deelnemers en hun huisartsen worden op de hoogte gesteld van de resultaten en kunnen desgewenst een persoonlijk leefstijladvies krijgen. Stehouwer: “We hopen dat de Maastricht Studie er aan kan bijdragen om die gegevens op te leveren die essentieel zijn om het tij van de diabetesepidemie te keren. Immers, de kennis die door deze studie wordt verworven, zal worden ingezet voor de ontwikkeling van nieuwe methoden van preventie, diagnostiek en behandeling van chronische ziekten, in het bijzonder diabetes en hart- en vaatziekten.”

Naar de Maastricht Studie website