Circular Engineering: op het snijvlak van duurzaamheid en techniek

8 juli 2022

Sinds dit academisch jaar is de Universiteit Maastricht een opleiding rijker: de bachelor Circular Engineering. Kersverse programmadirecteur Gavin Phillips en eerstejaars Maria en Lea vertellen over het hoe en waarom van deze studie, die studenten helpt om bestaande én toekomstige duurzaamheidsuitdagingen aan te kunnen gaan.

‘‘Als engineer ben je een technische probleemoplosser. Als circular engineer houd je daarbij rekening met duurzaamheid en circulariteit, denk je een stapje verder,’’ legt Gavin Phillips uit. ‘‘Hoe los je het probleem technisch op én houd je onze samenleving en grondstoffen in je achterhoofd? Studenten onderzoeken bijvoorbeeld hoe Chemelot minder carbon kan gebruiken in haar productieproces. Ook gaan ze onder meer aan de slag met een duurzamer, herbruikbaar alternatief voor kunstmest.’’

- De tekst gaat door onder de foto - 

Circular Engineering

Herdershond

Niet alleen de bachelor Circular Engineering is nieuw, ook programmadirecteur Phillips is nieuw. Voor deze baan verhuisde hij vanuit het Verenigd Koninkrijk naar Maastricht. Enerzijds om dichter bij zijn vrouw in Duitsland te kunnen zijn, anderzijds omdat de functie, opleiding en het Probleemgestuurd Onderwijs hem direct aanspraken. ‘‘Als programmadirecteur ben ik een soort ‘herdershond’; ik houd het overzicht en zorg dat alles rond de bachelor in beweging blijft, kwalitatief in orde is en soepel verloopt. Maar mijn voornaamste doel is zorgen dat we studenten opleiden tot goede circular engineers, met scherpe technische vaardigheden en een kritisch denkvermogen, zodat ze optimaal kunnen bijdragen aan de toekomst.’’

Eerste ter wereld

Dat de opleiding Circular Engineering, als eerste ter wereld, juist in Maastricht is gestart, verbaast Phillips niet. ‘‘Zuid-Limburg en omgeving kent relatief veel industrie en daardoor grote vraagstukken rondom duurzaamheid en energietransitie. Juist in deze regio – en natuurlijk ook daarbuiten – zijn nieuwe circulaire technologieën en methoden hard nodig. Het is mooi dat de Universiteit Maastricht op deze gebieden vooruit wil lopen en investeert in onderwijs en onderzoek.’’

Sinds 2021 is Gavin Phillips universitair hoofddocent en programmadirecteur van de bachelor Circular Engineering bij de Faculty of Science and Engineering van de Universiteit Maastricht. Hij groeide op in Wales en promoveerde op het gebied van (lucht)vervuiling aan de University of Leicester. Daarna was hij onder andere Senior Lecturer en Head of Department Mathematical and Physical Sciences bij de University of Chester.  

Spanningsveld

In het eerste studiejaar krijgen de studenten een stevige basis op het gebied van engineering en duurzaamheid. In de twee jaren erna specialiseren ze zich. Phillips is in het bijzonder enthousiast over het eerstejaars vak Circular Business Development. ‘‘Studenten leren over het spanningsveld tussen duurzaamheid, economie en de belangen van consumenten en organisaties. Een nieuwe circulaire oplossing ontwikkelen is immers één, hem daadwerkelijk implementeren in de maatschappij is twee. De duurzaamste oplossing is niet altijd de financieel aantrekkelijkste, dus daar moeten we een goede middenweg in leren vinden. Anders stappen mensen alsnog niet over op jouw alternatief.’’

Even wennen

Hij kijkt tevreden terug op zijn eerste academische jaar. ‘‘Ondanks het online onderwijs is de onderlinge sfeer tussen studenten en medewerkers goed. Ook op persoonlijk vlak gaat het prima; ik ontmoet steeds meer mensen en begin wat Nederlands te leren. Mijn collega’s hebben me een warm welkom gegeven, iedereen is erg vriendelijk en gedreven. En de stad Maastricht is fijn, veilig en rustig, met Duitsland en België om de hoek. De werkcultuur hier is wel anders dan in het Verenigd Koninkrijk. In Maastricht is er bijvoorbeeld meer ruimte voor meedenken en discussie – zoals dat past bij een universiteit.’’

Gavin Phillips

Meer vrouwen dan mannen

Ook met ‘zijn’ eerstejaars studenten gaat het goed. Nu zijn dat er nog 22, maar voor komend jaar verwacht Phillips er minimaal 40 tot 50. Hoe omschrijft hij de eerste lichting? ‘‘Het is een zeer internationale groep, met studenten van over de hele wereld – uit Nederland, maar ook van Chili en Libanon tot Australië. Daarnaast kent de huidige lichting opvallend veel vrouwen; ik denk dat dat komt door onze sterke nadruk op duurzaamheid. Maar wat me vooral opvalt bij deze eerste groep studenten, is hoe enthousiast, gemotiveerd en slim ze zijn.’’

- De tekst gaat door onder de foto - 

Gavin Phillips

Toekomstdromen

Net als Gavin Phillips kijken ze terug op een geslaagd eerste jaar. Maria: ‘‘Ik heb al zoveel geleerd! Mijn favoriete vakken waren Engineering in a Circular Economy en Human Dynamics.’’ Lea: ‘‘Ik heb vooral genoten van Lineair Algebra en Biotechnology. Maar voor ons beiden geldt: het hoogtepunt waren de bezoeken aan bedrijven als Brightlands, Chemelot en Niaga. Daar zagen we onze studie in de praktijk.’’ Samen met hun studiegenoten vormen ze een hechte groep. En ook met de docenten en professoren is er goed contact. Maria: ‘‘Door de kleinschaligheid van de opleiding is het gemakkelijk om ze te benaderen. Ze helpen waar ze kunnen, ze willen echt dat je slaagt.’’

Wat willen Maria en Lea na hun studie gaan doen? Maria: ‘‘Ik heb het gevoel dat ik nog alle kanten op kan met deze studie. Wellicht wil ik later iets doen rondom biotechnologie, of word ik circulair engineering consultant.’’ Lea ziet zichzelf eerder bijdragen aan een duurzamere agrarische sector. ‘‘In alle gevallen is Circular Engineering een goede start. Als ik vertel wat ik studeer, zeggen mensen vaak: ‘‘Wauw, jouw studie heeft de toekomst!’’

Tekst: Milou Schreuders
Fotografie: Arjen Schmitz

Lees ook