Bifidobacteriën zijn wellicht nog wel het meest bekend van de toepassing in de levensmiddelenindustrie. Deze en andere bacteriën, de zogeheten probiotica, worden vanwege hun potentieel gunstige effecten op de darmgezondheid onder andere toegevoegd aan zuiveldrankjes. Wellicht minder bekend zijn de prebiotica. Dit zijn niet-verteerbare voedingsvezels die het klimaat in het maagdarmstelsel positief kunnen beïnvloeden, zodat de 'goede' bacteriën kunnen floreren. Het microscopisch leven in het menselijk lichaam is echter een zeer complex systeem. Onderzoekers proberen daar steeds beter zicht op te krijgen en manieren te vinden om deze omgeving positief en gericht te beïnvloeden.

Prebiotica

De prebiotica die centraal staan in het Maastrichtse onderzoek, zijn zogeheten galacto-oligosacharides, die onder meer in babyvoeding worden gebruikt. Voor het onderzoek kregen 21 obese mannen en vrouwen, twaalf weken lang, 15 gram van deze voedingsvezel als supplement bovenop hun normale voedingspatroon. Het effect werd vergeleken met een andere groep die dagelijks een vergelijkbare hoeveelheid placebo als aanvulling kreeg. Het resultaat: een vijfvoudige toename van bifidobacteriën door toediening van galacto-oligosacharides. De suikerstofwisseling (de gevoeligheid voor het hormoon insuline), verschillende ontstekingsfactoren en de energiestofwisseling bleven echter onveranderd.

Prediabetes

Bij mensen met obesitas is de stofwisseling verstoord. "We proberen het evenwicht echter weer te herstellen met behulp van voeding", zegt onderzoeker dr. Emanuel Canfora. De toename van bifidobacteriën is in principe een gunstig teken, maar er is meer nodig voor het herstellen van de stofwisseling. Canfora: "Hoewel we in deze studie zagen dat de bacteriesamenstelling door galacto-oligosacharides positief werd beïnvloed, zagen we geen verandering in ontstekingsfactoren en insulinegevoeligheid, bekende risicofactoren voor diabetes. Mogelijk zijn de effecten op de suikerstofwisseling bij gezonde mensen zonder tekenen van prediabetes groter." Vervolgonderzoek moet uiteindelijk uitwijzen hoe prebiotica zo effectief mogelijk ingezet kunnen worden, zowel bij mensen met obesitas en prediabetes als bij gezonde mensen.

Het onderzoek onder leiding van het Maastricht UMC+ (Humane Biologie, de afdeling Algemene Heelkunde en de UM-campus Venlo) is een samenwerking met Wageningen University binnen het Top Institute for Food & Nutrition (TIFN). Laatstgenoemde is een publiek-private samenwerking tussen academie en voedingsindustrie.