Astma is een veelvoorkomende chronische luchtwegaandoening die miljoenen mensen wereldwijd treft en veel voorkomt bij kinderen. Benauwdheid en een piepende ademhaling zijn enkele van de symptomen die de longziekte kenmerken. Ook een astma-aanval (of zogeheten exacerbatie) is de meeste patiënten niet vreemd. Na weken- of maandenlang een rustig verloop van de ziekte te hebben, verergeren plotseling de symptomen. Dit komt door een ontstekingsreactie, die kan worden veroorzaakt door een virusinfectie, maar bijvoorbeeld ook door parfum, luchtverontreiniging,  allergenen van huisstofmijt of contact met (huis)dieren. Een astma-aanval is een vervelende ervaring die patiënten ook angstig en paniekerig kan maken. 

Wanneer astmapatiënten een aanval ervaren, moet directe aanvalsmedicatie uitkomst bieden. “Maar voorkomen is natuurlijk beter dan genezen”, zegt Van Vliet. “Als je als patiënt namelijk tijdig weet dat de symptomen gaan verergeren dan kun je de zorg daarop aanpassen. Dat vergroot de kwaliteit van leven en zou kunnen voorkomen dat de patiënt moet worden opgenomen in het ziekenhuis.” Het meten van specifieke stoffen in uitademingslucht blijkt een voorspeller te zijn van een toekomstige astma-aanval.

Van Vliet volgde een jaar lang bijna honderd kinderen met astma en verzamelde op gezette momenten hun uitademingslucht. In deze uitgeademde lucht zitten honderden zogeheten vluchtige organische stoffen (VOC’s). Zeven daarvan blijken een astma-aanval tijdig te kunnen voorspellen. Worden deze specifieke stoffen gemeten, dan is het zeer waarschijnlijk dat de patiënt binnen veertien dagen een aanval krijgt. Dit bleek in 82% van de gevallen te kloppen. Van Vliet: “Toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen of je met een vroegtijdige behandeling de aanval in zijn geheel kunt voorkomen.”

De betrouwbare voorspelling van de ademtest biedt kansen om de zorg voor met name jonge astmapatiënten te verbeteren volgens de Maastrichtse kinderlongarts prof. dr. Edward Dompeling: “Het komt nog vaak voor dat astma bij kinderen niet goed genoeg onder controle is, doordat ze bijvoorbeeld een luchtweginfectie doormaken, worden blootgesteld aan allergenen, of niet structureel hun medicatie gebruiken. Het zou een geweldige uitkomst zijn als deze patiënten thuis via een eenvoudig apparaatje konden zien dat er een astma-aanval zit aan te komen en daar preventieve maatregelen voor kunnen nemen.” Om dat in de praktijk mogelijk te maken, is nog aanvullend onderzoek nodig.