250 kindhuwelijken per jaar in Nederland

Onderzoeksrapport ‘Gewoon getrouwd’
12 februari 2016

In 2013-2014 kwamen in Nederland ongeveer 250 kindhuwelijken per jaar voor. Religieuze huwelijken zonder burgerlijk huwelijk hebben ook plaatsgevonden in die periode. Niet duidelijk is hoeveel dit er waren. Dit blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Maastricht en het Verwey-Jonker Instituut. Belangrijkste aanbeveling is dat de overheid mensen goed moet informeren over de voorwaarden die in Nederland gelden om te kunnen trouwen, het belang van een burgerlijk huwelijk in Nederland en over de status en risico’s van informele huwelijken. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft opdracht gegeven voor het onderzoek.

Kindhuwelijken

Uit het onderzoek blijkt dat er in 2013-2014 ongeveer 250 keer per jaar een kindhuwelijk is gesloten in Nederland of in het buitenland. Daarvan warden er 80 bij asielzoekers gesignaleerd. Bij informele kindhuwelijken zijn de huwelijkskandidaten meestal 16 of 17 jaar. Tegenwoordig lijkt dit minder te gebeuren omdat men scholing van jongeren veel belangrijker is gaan vinden. 

 

Religieuze huwelijken

Hoeveel religieuze huwelijken binnen verschillende gemeenschappen in Nederland worden gesloten zonder, of zonder dat eerst een huwelijk bij de gemeente is gesloten (burgerlijk huwelijk) is moeilijk te achterhalen. Niet iedereen weet dat in Nederland pas een huwelijk met een geestelijke mag worden gesloten nadat er een burgerlijk huwelijk heeft plaatsgevonden. Men realiseert zich niet dat hierdoor huwelijkse situaties ontstaan die niet door de Nederlandse wet worden beschermd. Daarnaast heeft het onderzoek inzichtelijk gemaakt waarom mensen religieuze huwelijken aangaan, hoe ze tot stand komen en wie erbij betrokken zijn.

 

Goede voorlichting

Het is belangrijk dat mensen goed geïnformeerd worden over de voorwaarden die in Nederland gelden om te kunnen trouwen, over het belang van een burgerlijk huwelijk en over de status en risico’s van informele huwelijken. Hoewel duidelijk is geworden dat religieuze huwelijken voor betrokkenen veelal vanzelfsprekend en van groot belang zijn, moet ook zoveel mogelijk worden voorkomen dat mensen voor onaangename verrassingen komen te staan. Susan Rutten, onderzoeker van de Universiteit Maastricht: “De overheid zou beleid op maat moeten voeren. Een beleid dat gericht is op informeren en bescherming van partners die informele huwelijken willen aangaan en, waar nodig, een bescherming van partners uit informele huwelijken. Een burgerlijk huwelijk is belangrijk als het gaat om familierechtelijke relaties (wie wordt als vader aangemerkt, wie heeft gezag over de kinderen, wie zijn erfgenamen et cetera). Het is ook van belang voor de mogelijkheid om bij de rechter een scheiding te vragen als het niet meer goed gaat, voor de verblijfsstatus en voor bepaalde sociale uitkeringen.”

 

Doel onderzoek

Doel van het onderzoek was inzicht te krijgen in de aard en omvang van kindhuwelijken en (onwettige) religieuze huwelijken in Nederland die worden gesloten binnen bepaalde gemeenschappen. Het onderzoek is uitgevoerd door Dr. Susan Rutten, Dr. Esther van Eijk en Dr. Khadija Kadrouch-Outmany  van de Universiteit Maastricht en Mr. Drs. Lisanne Drost en Drs. Eliane Smits van Waesberghe van het Verwey-Jonker Instituut. Opdrachtgever is het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Het rapport is aan de leden van de Tweede Kamer gestuurd.

Klik hier voor het volledige rapport ‘Gewoon Getrouwd. Een onderzoek naar kindhuwelijken en religieuze huwelijken in Nederland’.

 

 

Verklarende woordenlijst

  • Definitie kindhuwelijk: kindhuwelijken zijn huwelijken waarbij ten tijde van huwelijkssluiting ten minste één van de huwelijkskandidaten de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt.
  • Definitie religieus huwelijk: huwelijken die worden gesloten op de wijze die in een bepaalde religie geldt.
  • Definitie onwettig religieus huwelijk: Huwelijken die in Nederland voorafgaand aan of zonder burgerlijk huwelijk worden gesloten in het bijzijn van een geestelijke op de wijze en met de plechtigheden die in een bepaalde godsdienst gelden. Het zijn informele huwelijken die zonder of  voorafgaand aan een burgerlijk huwelijk worden gesloten. Deze huwelijken worden door de Nederlandse wet verboden. We geven er daarom de voorkeur aan dat wordt gesproken van verboden religieuze huwelijken.
  • Definitie informele huwelijken: huwelijken die worden gesloten op een wijze die afwijkt van de vorm die is voorgeschreven door het recht van het land waar het huwelijk tot stand komt. Huwelijken dus die buiten de officiële weg worden gesloten.

Lees ook