Wetenschapsagenda september 2013

“Antipsychotic-induced hyperprolactinemia in children and adolescents with mainly autism spectrum disorders. Prevalence, symptoms, clinical consequences and genetic risk factors”

In dit promotieonderzoek werden de ongewenste effecten van de behandeling met antipsychotica bij jongens met een autisme spectrumstoornis en/of een gedragsstoornis onderzocht. De jongens in de studie hadden een gemiddelde leeftijd van ruim veertien jaar. Jongens met langdurige antipsychotica behandeling werden vergeleken met een controlegroep. Bij de helft van de behandelde jongens steeg het zwangerschapshormoon (prolactine) boven de bovengrens Het teveel hebben van het hormoon prolactine (hyperprolactinemie) gaf seksuele functiestoornissen bij de behandelde jongens, daarnaast werd het geslachtshormoon testosteron verlaagd en was de botdichtheid verminderd. De botdichtheid wordt namelijk deels gemedieerd door die geslachtshormonen en daarnaast heeft hyperprolactinemie ook een rechtstreeks remmend effect op de botstofwisseling. De conclusie is dat voorzichtig met voorschrijven van antipsychotica omgegaan moet worden en dat de prolactinespiegel gemonitord moet worden.

Trefwoorden:

antipsychotica, behandeling, jongeren, autisme, gedragsstoornis

“The World Starts With Me; promoting sexual and reproductive health and rights of adolescents in Uganda”

Oegandese jongeren hebben te maken met risico’s van HIV/AIDS, ongeplande zwangerschappen en gedwongen seks.  Meisjes en jongens ervaren druk om seksueel actief te zijn, en het geven en ontvangen van geld en cadeautjes spelen daarbij een belangrijke rol. Het seksuele voorlichtingsprogramma The World Starts With Me van RutgersWPF dat sinds 2003 op middelbare scholen in Oeganda wordt uitgevoerd, blijkt effectief in het vergroten van de intentie om veilig te vrijen of seks uit te stellen. De implementatie van het programma in de Oegandese context verdient echter meer aandacht. Ook zijn andere interventies, bijvoorbeeld gericht op het verbeteren van de economische en juridische context belangrijk om veilig vrijen en seksuele rechten te kunnen waarborgen.

Trefwoorden:

seksuele voorlichting, Oeganda

“Partnering for mobility? Three-level games in EU external migration policy”

“Retinal detachment surgery: pre and postoperative prognostic factors”

Netvliesloslating is een ziekte die het gezichtsvermogen kan aantasten en waarbij behandeling dus noodzakelijk is. Hoewel veel mensen denken dat flitsen een voorspellende factor zijn, zien we dit maar bij 37% van de mensen. Omdat patiënten denken dat de symptomen vanzelf wel overgaan, komt 50% van de patiënten later op controle en wordt dus later behandeld.  En hoe langer je wacht, hoe slechter de resultaten achteraf. Voor de behandeling van een netvliesloslating zijn twee operatietechnieken mogelijk. De behandeling waarvoor gekozen wordt, is afhankelijk van de aard van de netvliesloslating en van factoren (o.a. littekenweefsel) die we vinden bij het oogheelkundige onderzoek.

Trefwoorden:

netvliesloslating, diagnose, behandeling

“Kidney donation after cardiac death - exploring Quantity and Quality”

“The effects of constituents and the food matrix of dairy products postprandial metabolism in overweight subjects”

Een verhoogde zuivelconsumptie lijkt het risico op hart- en vaatziekten te verlagen. Gezien de vetsamenstelling van zuivel, is dit een onverwachte bevinding. Wij hebben dan ook de effecten van meerdere stoffen (vet, eiwit, en calcium) uit zuivel onderzocht. In proefpersonen met overgewicht had zuivelvet na de maaltijd een minder gunstig effect op stoffen in het bloed betrokken bij het risico op hart- en vaatziekten. Melkeiwit lijkt daarentegen positievere effecten te hebben. Calcium had geen effect. Verder vonden wij dat de veranderingen na de maaltijd niet louter een optelsom zijn van de losse bekende bestanddelen. Dit suggereert dat ook de voedingsmatrix van belang is.

Trefwoorden: 

overgewicht, zuivelconsumptie, hart- en vaatziekten

“Preïmplantatie Genetische Diagnostiek: ongekende mogelijkheden”

“The Merits of Videolaryngoscopy during Glottic  Visualisation for Endotracheal Intubation”

“Dendritic cells in hyperlipidemia-associated atherosclerosis”

“Hypoxia-Induced Metastasis: The Role of the Unfolded Protein Response”

“Modulation of rental ADMA handling in hypertension”

“Energiebalans in beweging”

“Acknowledging Patient Heterogeneity In Health Technology Assessment”

Patiënten reageren vaak verschillend op identieke behandelingen ondanks een vergelijkbare diagnose. Daarom worden behandelingen in de gezondheidszorg steeds meer op maat gemaakt voor individuele patiënten. Desondanks wordt deze patiënt heterogeniteit vaak genegeerd in economische evaluaties en dus ook in het hierop gebaseerde beleid; terwijl dit mogelijk kan leiden tot een effectievere en/of doelmatigere gezondheidszorg. Dit blijkt uit de casussen die ontleend zijn aan radiotherapie 
Een vaak genoemde belemmering voor het erkennen van patiënt heterogeniteit is een gebrek aan geschikte gegevens. Dit zou verholpen kunnen worden door een zogenaamd geïntegreerd model (zoals geïllustreerd in het proefschrift) of door “risk sharing” overeenkomsten. Tevens zou een "open data" beleid voor wetenschappelijke tijdschriften en tijdens het proces voor het verkrijgen van de licentie en vergoeding voor medische producten hierin kunnen helpen.  

Trefwoorden:

health technology assessment; economische evaluaties; patiënten heterogeniteit; geïndividualiseerde besluitvorming; radiotherapie

“The association between work stressors and cardiovascular disease, a methodological approach”

Werknemers die langdurig last hebben van werkstress hebben een hogere kans op Hart en Vaatziekten (HVZ) dan werknemers zonder langdurige werkstress, zo blijkt uit dit promotieonderzoek.. Verder blijkt dat het belangrijk is om werkstress als een breed concept te meten waaraan verschillende stressoren bijdragen en dat er rekening moet worden gehouden met de duur en de hoogte van de blootstelling. Het proefschrift laat verder zien dat indien men werkstress op de juiste manier meet (veelomvattend en langdurig aanwezig), werkstress een risicofactor is voor HVZ. De bevindingen geven aanknopingspunten voor het ontwikkelen van preventieve maatregelen voor het terugdringen van het HVZ risico. Deze zijn voor werknemers, werkgevers, Arbo professionals en cardiologen relevant.

Trefwoorden:

werkstress, risicofactoren, hart- en vaatziekten

“Stretch-mediated cardiac hypertrophy and extracellular matrix remodelling”

“Gezondheid”

“An economic perspective on school dropout prevention using microeconometric techniques”

Dit proefschrift onderzoekt de effectiviteit van maatregelen om voortijdig schoolverlaten (vsv) te voorkomen. In 2011 verliet 9,1% van de jongeren het onderwijs voortijdig. Hiermee is het Nederlandse preventiebeleid een van de meest succesvolle in Europa, ook na correctie op economische factoren. Verzuimregistratie in combinatie met verzuimcontrole, enerzijds, en beroepsoriëntatie en maatwerktrajecten, anderzijds, blijken een effectieve aanpak tegen vsv te zijn. Tegelijk lopen allochtone jongeren in toenemende mate de aansluiting met MBO mis, en heeft de verhoging van de leerplichtige leeftijd niet aantoonbaar geleid tot minder vsv’ers. De resultaten geven aan dat bij een optimaal preventiebeleid vsv kan worden teruggedrongen tot 2.3%.

Trefwoorden: 

voortijdig schoolverlaten, preventiebeleid

“The role of sensory modality in age-related distraction”

Wanneer mensen ouder worden, lijkt het alsof hun vermogen afneemt om zich op relevante informatie te richten en afleidingen te negeren. Maar geldt dit voor alle zintuigen? In de onderzoeksprojecten die in dit proefschrift staan beschreven, zijn de leeftijd-gerelateerde verschillen in selectieve aandacht onderzocht als functie van de zintuigmodaliteit van relevante en irrelevante informatie. De resultaten laten zien dat oudere volwassenen disproportioneel getroffen worden door visuele afleidingen wanneer ze zich op auditieve informatie richten. Maar er is geen verschil met jongere volwassenen als ze de visuele modaliteit gebruiken en auditieve afleiding negeren. Dit gold alleen wanneer de aandacht op voorwerpen was gericht, en niet op ruimtelijke locaties. Dit bevestigt het idee dat zintuigmodaliteiten een belangrijke rol spelen in selectieve aandacht. Deze resultaten kunnen belangrijke gevolgen hebben voor de opzet van audiovisuele instructies, bijvoorbeeld in een klaslokaal.

Trefwoorden:

verouderen, selectieve aandacht, afleiding, zintuigmodaliteiten

“Platelet-derived microparticles in vascular inflammation”

Een scheur in een atheroomplaque en de daaropvolgende trombose in bloedvaten is de meest voorkomende oorzaak van hartinfarcten en beroertes. De rol van microdeeltjes vanuit bloedplaatjes (platelet-derived microparticles (PM)) in het bloed is moeilijk te definiëren.
Dit onderzoek, uitgevoerd in nauwe samenwerking met CARIM (Universiteit Maastricht) en IMCAR (RWTH Aachen), toont aan dat verhoogde hoeveelheden PM gepaard gaan met vasculitis en dit ook verergeren door interactie met cellen die in het bloed circuleren, zoals monocyten, en cellen uit de vaatwand, zoals gladde spiercellen (smooth muscle cells (SMC)). PM trekken monocyten aan naar ontstekingslocaties en veroorzaken hun afscheiding en differentiatie in actievere fagocyten. Daarbij leidt de interactie tussen PM met SMC tot een sterke herschikking binnen de vaatwand, waardoor de vorming en groei van atheroomplaque wordt gestimuleerd. 

Trefwoorden:

aderverkalking, plaque, microdeeltjes vanuit bloedplaatjes

“On the molecular pharmacology of endothelinA Receptors or how EndothelinA agonists can make a difference”

“Patiëntpreferentieonderzoek in Health Technology Assessment en besluitvorming: van wikken, naar wegen”

“Power, control and coalition formation”

“Intention-based Decision Support; A new way of representing and implementing clinical guidelines in a Decision Support System”

“Parliamentary Immunity; A comprehensive study of the systems of parliamentary immunity of the United Kingdom, France, and the Netherlands in a European context” 

“Informal Patient Payments in Central and Eastern European Countries”

Giften, fooien en steekpenningen voor medewerkers binnen de gezondheidszorg komen vaak voor in veel Centraal- en Oost-Europese landen. In dit proefschrift werden deze onofficiële betalingen door patiënten in Bulgarije, Hongarije, Litouwen, Polen, Roemenië en de Oekraïne onderzocht. Het lijkt erop dat deze "giften en steekpenningen" blijven bestaan in deze landen, ondanks hervormingen binnen de gezondheidssector. Het voorkomen van deze betalingen verschilt: in Roemenië en de Oekraïne komt het vaker voor dan in Bulgarije en Polen. Waarom maken sommige patiënten gebruik van onofficiële betalingen en anderen niet? Zijn patiënten verplicht om dienstverleners te betalen? Deze en andere vragen worden beantwoord in dit vergelijkende onderzoek. Het proefschrift biedt een nieuw inzicht op de gangbaarheid en de oorzaken van onofficiële betalingen door patiënten en bespreekt mogelijke maatregelen voor het uitbannen van deze betalingen.

Trefwoorden:

gezondheidszorg, onofficiële betalingen, Centraal- en Oost-Europa

“Endovascular repair of Acute and Paraanastomotic Abdominal Aneurysms”

“Van junglepraktijk naar oogtoren”