Vier beeldessays over westerse kunst, cultuur en geschiedenis

In De spiegel van de kunst brengt Ko van Dun middels een persoonlijke selectie van kunstwerken enkele grote thema’s van de westerse cultuur in beeld. Thema’s die een centrale plaats in de moderne geschiedenis innemen en die in de geglobaliseerde wereld van de eenentwintigste eeuw een nieuwe lading hebben gekregen.Voor elke presentatie dient telkens één schilderij als vertrekpunt.

De afzonderlijke colleges

1. De geboorte van het individu (7 mrt)
Portret van Jan de Leeuw, Jan van Eyck, 1436
Het begin van de geschiedenis van de moderne wereld valt samen met het ontstaan van het portret als apart genre in de kunst. Vertrekkend bij de beeltenis die Jan van Eyck in 1436 van de Brugse edelsmid Jan de Leeuw schilderde, ontstaat een portretgalerij die een overzicht biedt van zes eeuwen bewustzijnsontwikkeling in de westerse wereld.

2. In het licht van de rede (14 mrt)
A Philosopher Lecturing on the Orrery, Joseph Wright of Derby, 1766
Eeuwenlang vormden de sterren en de planeten het belangrijkste onderwerp van studie. Een aantal van de grote stappen in de westerse cultuurgeschiedenis is nauw verweven met de inzichten die hieruit voortkwamen. Een verhaal waar ook in onze tijd nog telkens weer nieuwe hoofdstukken aan worden toegevoegd.
Het schilderij van Wright of Derby markeert het moment van de grote doorbraak: gewapend met de wetten van de Newtons fysica neemt de moderne wetenschap bezit van de hemel.

3. Tussen vrijheid en geborgenheid (21 mrt)
Der Wanderer über dem Nebelmeer, Caspar David Friedrich, 1818
Verleid door de lokroep van de vrijheid, maar evenzeer gestuurd door het verlangen naar geborgenheid zoekt de moderne mens zijn weg.
Als in de moderne tijd een eeuwenoud, mythisch verbond definitief wordt verbroken, wordt de poging tot herstel ervan een van de grote opdrachten van de kunst.

4. De crisis van de moderne wereld (28 mrt)
Coloso, Francisco Goya, 1811
Vanaf de vroege negentiende eeuw neemt de machinerie van de moderne tijd bezit van de wereld. Grote groepen voelen zich in hun bestaan bedreigt en bundelen hun krachten. Het religieuze reveil, de sociale hervormingsbewegingen maar ook het telkens weer opbloeiende nationalisme zijn uitingen van een diep gewortelde onrust. Is een gevoel van crisis niet inherent aan de moderniteit?