Evaluatie van effecten

We hebben een Grenseffectenrapportage van het nieuwe beleid uitgevoerd om de effecten van dit voorstel te evalueren op de universiteiten in de grensregio (zoals Universiteit Maastricht), de mobiliteit van grensoverschrijdende internationale en Europese studenten en Europese burgers die over de grens wonen. Bij het evalueren van de verwachte effecten van dit beleid zijn ook andere relevante thema’s geanalyseerd: (1) de mogelijke schending van Europese maatregelen met betrekking tot het bevorderen van mobiliteit van Europese burgers; (2) het effect op duurzame sociaaleconomische ontwikkeling, en (3) de concurrentiepositie van Nederlandse universiteiten in de grensregio.

Uit onze analyse blijkt dat het nieuwe beleid gevolgen zal hebben voor de mobiliteit van studenten in grensregio’s met grote taalverschillen (zoals de Duits-Nederlandse grens of de grens met Wallonië). Verder zou de implementatie van het tweederde Nederlandse taalbeleid kunnen interfereren met de doeltalen van de EU allianties die vooral gericht zijn op de meest gesproken talen in de EU, waaronder het Nederlands nauwelijks een toppositie inneemt. Onze analyse laat zien dat gezien de positie van het Nederlands in de EU, dit nieuwe beleid van invloed zou kunnen zijn op de grensoverschrijdende mobiliteit van studenten, afgestudeerden en werknemers. In de Europese ruimte voor hoger onderwijs kan echter minder effect worden verwacht, aangezien de Europese (gezamenlijke) programma’s zijn vrijgesteld van het nieuwe beleid. Dit gezegd hebbende, kan niet verwacht worden dat deze wet de wettelijke maatregelen van de EU ter bevordering van de samenwerking tussen EU-lidstaten in het onderwijs zal schenden. Er wordt ook verwacht dat universiteiten in de Nederlandse grensregio’s zwaarder getroffen zullen worden dan hun concurrenten in de rest van het land vanwege hun sociale en economische banden met de buurlanden.

We hebben ook geprobeerd om de internationaliseringsstrategieën van andere universiteiten in de grensregio in België, Luxemburg en Duitsland met elkaar te vergelijken. Uit de evaluatie van hun strategieën blijkt dat hoewel deze universiteiten in veel gevallen hoger onderwijs in een andere taal dan het Engels aanboden (België: Frans en/of Nederlands en/of Duits, Duitsland: Duits, Luxemburg: Duits en Frans), toch in staat waren om een goed deel van de grensoverschrijdende studenten te behouden en tegelijkertijd het onderwijsniveau en de ontwikkelingsindex hoog te houden. Deze gegevens zijn interessant voor Nederland om te zien hoe het nieuwe beleid nog steeds zijn positie in de grensregio’s kan waarborgen en de banden met de buurlanden kan handhaven. Verder is het ook interessant om te weten dat Duitsland in de Euregio Maas-Rijn een meer open houding heeft aangenomen ten opzichte van internationalisering in het onderwijs en dat België ook probeert om meer Engelstalige programma’s te introduceren in de bacheloropleidingen. Dit zou kunnen betekenen dat andere universiteiten over de grens meer grensoverschrijdende studenten zouden kunnen aantrekken, gezien de aantrekkelijkheid van de onderwijstaal en hun beleid om meer talenten te verwelkomen en te behouden.

[1] https://www.internetconsultatie.nl/internationaliseringho/b1

Ga naar de website van ITEM.