De nieuwe Europese Arbeidsautoriteit (ELA)

De voorzitter van de Europese Commissie, kondigde in september 2017 voor het eerst een dergelijke autoriteit aan als een van de prioriteiten voor de uitrol van de Europese ‘’pillar’’ van sociale rechten. Na het wetgevingsvoorstel in maart 2018 volgde een ongewoon snelle procedure. De Europese Commissie, het Europees Parlement (EP) en de Raad hebben op 14 februari 2019 een voorlopig akkoord over het voorstel bereikt. De Commissie werkgelegenheid en sociale zaken van het EP heeft de uitslag van het trialoog kort daarna goedgekeurd. Zodra de permanente vertegenwoordigers van de lidstaten akkoord zijn gegaan met de overeenkomst, zal worden gewacht op de stemming in de plenaire vergadering van het EP (verwacht voor eind maart/begin april). Het is de bedoeling het hele proces af te ronden vóór de komende verkiezingen voor het Europees Parlement in mei.

Werkende naar duidelijke, eerlijke en afdwingbare regels inzake arbeidsmobiliteit, is de Europese Commissie van mening dat de ELA bijdraagt tot een betere handhaving van het EU-recht. De ELA moet samen met de nationale autoriteiten "gezamenlijke of gecoördineerde" arbeidsinspecties van mogelijke misbruiken gaan organiseren. De ELA moet ook sociale zekerheidskwesties aan gaan pakken om een goed functionerende EU-arbeidsmarkt te versterken. Bovendien hebben de vakbonden een cruciale aanvulling op het voorstel van de Commissie tot stand gebracht: Zij krijgen het recht om rechtstreeks bij de ELA een klacht in te dienen in plaats van via de werknemers van nationale autoriteiten. Een nadeel is echter dat sommige kritieke sectoren, zoals transport - tot nu toe - van het toepassingsgebied van de ELA zal worden uitgesloten.

Fair Mobility Tool

De toepassing van de arbeids- en socialezekerheidsregels in grensoverschrijdende situaties veroorzaakt veel moeilijkheden. ITEM heeft daarom de toegevoegde waarde onderzocht van de ontwikkeling van een "Fair Mobility Tool" voor grensarbeiders in het kader van het EU-programma voor werkgelegenheid en sociale innovatie. Op verzoek van drie interregionale vakbondsraden (IVR's) heeft ITEM een verkennende studie uitgevoerd naar "fair mobility" voor de grensarbeider en de haalbaarheid van een dergelijk instrument. De conclusie van de studie luidde dat het instrument een belangrijk middel zou kunnen zijn om belemmeringen aan te pakken en misbruik bij grensoverschrijdende arbeid met flexibele contracten te verminderen. Het zou dus ook nuttig kunnen zijn voor de ELA. 

Met deze onderzoeksresultaten zullen de vakbonden gedurende heel 2019 samenwerken om de ‘’Fair Mobility Tool’’ te realiseren.  ITEM en de drie IVR's zullen de resultaten medio juni presenteren en bespreken in een gezamenlijk evenement.