Naar een Euregionaal en Europees beleid in crisistijd

Het onderzoek wordt gefinancierd met een Europese Interreg subsidie van een miljoen euro. Het ging in augustus 2020 van start en loopt tot eind 2021. Voor het onderzoek werden inwoners van de drie landen op basis van een steekproef benaderd. Het is de bedoeling dat in elk EMR land ongeveer 3500 inwoners een digitale vragenlijst invullen en zelf een eenvoudig bloedtestje doen. Dit bloed wordt onderzocht op antistoffen voor COVID-19. Na de zomer, als veel meer inwoners gevaccineerd zijn, volgt een tweede vragen- en testronde.

De onderzoekers willen zo in beeld brengen in welke mate COVID-19 voorkomt in de drie landen van de Euregio Maas-Rijn en wat de verschillen zijn. Verder ontstaat inzicht in de vaccinatiebereidheid van mensen, de mate waarin zij zich aan coronamaatregelen houden, het effect van de coronacrisis op sociale netwerken en hoe langdurig symptomen van de ziekte aanhouden. De maatschappelijke relevantie van die data is groot. “Want het zijn allemaal gegevens die interessant zijn voor beleidsmakers en kunnen bijdragen aan het harmoniseren van Euregionaal en Europees beleid”, verwacht Christian Hoebe.

Samenwerking in de Euregio Maas-Rijn

In het onderzoek werken de Universiteit Maastricht, GGD Zuid Limburg, euPrevent en Sciensano (het Belgische ‘RIVM’) samen met gezondheidsdiensten in Duitsland en het ministerie van de Duitstalige Gemeenschap van België. De bereidheid om mee te doen was aanvankelijk niet bij alle partijen even groot, vooral vanwege de tijdsinvestering. Begrijpelijk, vindt Christian Hoebe. “De focus lag voor veel partijen op de directe bestrijding van de coronacrisis.” Hij is blij dat alle benaderde partijen uiteindelijk toch aansloten. “Inhoudelijk zaten we snel op één lijn. De grootste uitdaging lag op het procedurele, juridische en medisch-ethische vlak. Het feit dat je samen over de grenzen heen onderzoek gaat doen en data wilt samenbrengen, leek haast onhaalbaar. Het kostte heel veel tijd om aan alle eisen te voldoen en daardoor hebben we maanden vertraging opgelopen. Maar het is gelukt.”

Spin-off

De problemen waarmee de onderzoekers geconfronteerd werden, hebben inmiddels geleid tot een spin-off: een nieuw onderzoek geleid door euPrevent om te komen tot een soort blauwdruk die wetenschappelijk onderzoek over de grenzen heen eenvoudiger maakt.

Tekst: Karin Burhenne

• Prof.dr. Christian Hoebe, Hoogleraar Sociale Geneeskunde, in het bijzonder Infectieziektebestrijding, hoofd vakgroep Sociale Geneeskunde, Universiteit Maastricht en Hoofd afdeling Seksuele Gezondheid, Infectieziekten en Milieu GGD Zuid-Limburg

• Brigitte van de Zanden, directeur Euprevent

• Stephanie Brinkhues, post-doc vakgroep Sociale Geneeskunde, Universiteit Maastricht en GGD Zuid Limburg

• Paul Savelkoul, hoogleraar en hoofd vakgroep Medische Microbiologie, Universiteit Maastricht

• Inge van Loo, arts-microbioloog vakgroep Medische Microbiologie, Universiteit Maastricht 

• Danielle Hanssen, arts-microbioloog i.o. en promovendus  

• Demi Pagen, promovendus vakgroep Sociale Geneeskunde, Universiteit Maastricht en GGD Zuid Limburg

• Stefaan Demarest, senior epidemioloog, Sciensano, België

• Dirk Philipsen, Gesundheidsamt Düren, Duitsland

• Karl-Heinz Grimm, Gesundheidsamt des Kreises Heinsberg, Duitsland

• Celine Bilsen, junior onderzoeker GGD Zuid Limburg

• Chrissy Moonen, junior onderzoeker GGD Zuid Limburg

• Nicole Dukers, senior epidemioloog Universiteit Maastricht en GGD Zuid Limburg

• Online Kick-off euPrevent SHE meeting: 28 January 2021
• Conferentie euPrevent COVID-19: 16 december 2021 . Tijdens de conferentie zullen de eerste resultaten van het project worden gepresenteerd. Daarnaast zullen de aanbevelingen uit het rapport  worden besproken met deskundigen uit de hele EMR en daarbuiten.
• COVID-19: first long-term care facility outbreak in the Netherlands following cross-border introduction from Germany, March 2020. Mitch van Hensbergen, Casper D.J. den Heijer, Petra Wolffs, Volker Hackert, Henriëtte L.G. ter Waarbeek, Bas B. Oude Munnink, Reina S. Sikkema, Edou R. Heddema and Christian J.P.A. Hoebe. BMC Infectious Diseases (2021) 21:418.