Verborgen parels: de kluizen op Tongersestraat 6

Van de regio, voor de regio

De Universiteit Maastricht draagt zorg voor veel markante gebouwen en kunstwerken. Door ze een nieuwe bestemming te geven, behouden we deze iconen en geven we ze een nieuwe invulling, waardoor ze het kloppende hart vormen van een bruisende stad. 

Wist je dat deze gebouwen en kunstwerken ook toegang geven tot allerlei bijzondere plekken en verhalen? Laat je verrassen en volg ons in deze serie langs de verborgen parels van de universiteit en de stad Maastricht.

De Tongersestraat is een straat in het centrum van Maastricht. De straat was tijdens de late middeleeuwen tot aan de Franse revolutie een van de voornaamste in de stad. De ongeveer 350 meter lange straat telt 54 rijksmonumenten, met onder andere het huis van de garnizoenscommmandant (het Commandantshuis) op huisnummer 6. Momenteel is de afdeling Finance van de Universiteit Maastricht er gehuisvest, maar daar gaat een hele geschiedenis aan vooraf…

In 1725 voegde het stadsbestuur vier bestaande huizen aan de Tongersestraat samen, om deze tot Commandantshuis in te richten. De commandant vervulde de hoogste militaire rang in de vestingstad Maastricht. Een plaquette bij de entree herinnert daaraan. In het rechterpand kwam een koetspoort, zodat de bewoners en hun bezoekers met paard en wagen de woning droog konden betreden. Bij binnenkomst via de grote poort is aan weerszijden het trottoir uit die tijd nog te zien. 

Tekst gaat verder onder de foto.

Kluizen

In 1829 werd het ‘Commandement’ in gebruik genomen als particulier woonhuis. Vanaf 1956 was het van de Nederlandse Kredietbank, totdat de UM het in 1986 aankocht. In 2011 verbouwde de universiteit het pand. Bij de verbouwing werden allerlei moderne, duurzame technieken toegepast, waardoor Tongersestraat 6 jarenlang het duurzaamste gebouw van de UM is geweest. Zo zorgen matjes met water in het stucwerk van de muren voor verwarming. Wee degene die in er een spijker in de muur durft te slaan!

Maar de UM heeft ook respect voor de geschiedenis van het pand. Zo is in de fraai beplante tuin een sokkel met gietijzeren mortierkogel te zien. Die mortierkogel is tijdens een belegering in 1793 niet ontploft, maar in de tuin gevallen. De kogel is vele jaren weggeweest, maar door een schenking in 2019 is hij weer teruggekeerd naar de tuin. Verder bevinden de kluizen van de vorige eigenaar, de Kredietbank, zich nog in de kelder. Ze worden momenteel door Finance gebruikt voor de opslag van het papieren archief van de universiteit. Zie de foto’s bij dit artikel.

(NB: inmiddels is Tapijn 11 het duurzaamste gebouw van de UM. Het heeft zelfs het WELL Building Certificaat.)  

Tekst: Gido Boere en Evert van Zoeren
Fotografie: Joris Hilterman

De Universiteit Maastricht is de meest internationale universiteit van Nederland. Een gegeven waar we trots op zijn, dat ons veel brengt en veel biedt. Iets wat bovendien oneindig veel mooie en inspirerende verhalen oplevert. Dit verhaal is er één van. #VanDeRegioVoorDeRegio.

Wil je meer verhalen lezen, kijken of luisteren? Ga dan naar onze campagnepagina.

Lees ook