Universiteiten nemen maatregelen voor goede balans internationalisering

8 februari 2024

Vandaag kondigen de Nederlandse universiteiten gezamenlijk maatregelen aan om de instroom van internationale studenten te beheersen en de Nederlandse taalvaardigheid te vergroten. Alle universiteiten onderstrepen het grote belang van internationalisering maar treffen maatregelen op die plekken waar internationalisering voor knelpunten en frictie in de samenleving zorgen. Ook de UM, de meest internationale, Europese universiteit van Nederland, zet in op maatwerk dat past bij de universiteit én haar omgeving. 

De maatregelen richten zich op uitbreiding van het Nederlands als onderwijstaal daar waar mogelijk en het verder stimuleren van de Nederlandse taalvaardigheid. En op het in evenwicht brengen van de instroom van internationale studenten. Komende maanden worden de maatregelen voor de UM verder uitgewerkt en bekijken we wat daarvoor nodig is en binnen welke termijn invoering mogelijk is. Dit zullen we in nauw overleg met de faculteitsbesturen en medezeggenschap doen.

Internationale universiteit broodnodig

Tegelijk is en blijft onze inzet glashelder: we zijn een internationale universiteit met een uniek profiel, sterk verankerd in een internationale regio. De diversiteit van onze gemeenschap – van studenten en medewerkers - is van grote waarde voor onszelf en voor onze omgeving. Gelegen in een zeer internationale én vergrijzende grensregio, is een internationale universiteit vanzelfsprekend en broodnodig. Op deze manier blijven we onze rol als motor voor sociaal-economische ontwikkeling in de regio spelen.

Goed en belangrijk daarbij is dat ook de Nederlandse universiteiten gezamenlijk oog hebben voor de huidige positie en rol van de UM in de Euregio, zoals hierboven geschetst.

Vanuit die bijzondere positie werkt de UM komende tijd mee aan de gezamenlijke goede balans in internationalisering. In een overzicht (Engelstalig) noemen de universiteiten de maatregelen daarvoor. Voor de verdere vormgeving van deze maatregelen binnen de UM zullen we uiteraard ons internationale profiel en onze cruciale rol voor de regio als uitgangspunt hanteren. De gezamenlijke maatregelen op hoofdlijnen: om de Nederlandse taal te versterken werken de universiteiten aan meer Nederlandstalige opleidingen en zijn op termijn voor alle grote bachelors ook Nederlandse opleidingen beschikbaar in Nederland.

Er komt voorlopig een stop op nieuwe Engelstalige bacheloropleidingen. Deze maatregel wordt binnen twee jaar geëvalueerd en eindigt sowieso als de nieuwe wettelijke Toets Anderstalig Onderwijs (TAO) wordt ingevoerd. Daarnaast brengen universiteiten de instroom van internationale bachelorstudenten terug. Een belangrijk middel daarvoor zijn ‘capaciteitsfixussen’ op Engelstalige opleidingen. Ook zal het voorbereidend jaar (bij de UM het foundation programme) voor internationale studenten worden stopgezet. Daarnaast gaat iedere universiteit samen met regionale en nationale werkgevers inzetten op het vergroten van de ‘blijfkans’ van afgestudeerde studenten.

Volop Haagse onduidelijkheid 

Met deze eigen initiatieven geven de universiteiten opvolging aan wat de minister van OCW vraagt, aansluitend op de Wet Internationalisering in Balans die hij in voorbereiding heeft. Daarnaast geven de maatregelen ook richting aan plannen om het aandeel Engelstalige opleidingen in Nederland terug te dringen, zoals de Tweede Kamer heeft verzocht (motie Hertzberger).

Onduidelijkheid is er in Den Haag nog volop: we weten niet wat er met de (ontwerp) Wet Internationalisering in Balans gaat gebeuren, en welke wijzigingen daar nog in komen. Het advies van de Onderwijsraad aan de minister was in elk geval zeer kritisch en wees op het belang van maatwerk voor universiteiten ‘in de regio’. Daarnaast is onduidelijk wat een toekomstige regering precies in petto heeft voor het Hoger Onderwijs. Het Haagse nieuws wisselt dagelijks. Ongeacht de samenstelling van een nieuwe regering en wanneer die er komt, we blijven wijzen op het belang van een sterke, internationale UM.

Samen met de andere universiteiten wil de UM daar niet alleen maar op blijven wachten. Door de eigen maatregelen willen we naar een nieuwe balans in internationalisering toewerken, rekening houdend met wat regio’s en Nederland nodig hebben. 

Lees ook