Wat betekent dat: Applied Social Psychology of Toegepaste Sociale Psychologie?

Laten we beginnen bij het begin: Sociale Psychologie kijkt naar de beleving, ervaring en het denken van individuen in een sociale context. Sociale Psychologie is een fundamentele wetenschap. “Tegenwoordig moeten we kijken naar hoe kan deze fundamentele wetenschap een bijdrage leveren aan de oplossing van daadwerkelijke problemen”. Dit wordt vaak gedaan onder de noemer Toegepaste Sociale Psychologie. “Deze discipline richt zich op het aanscherpen van fundamentele kennis, het klaarmaken van deze kennis voor toepassingen (valorisatie). Wat op zichzelf ook weer een fundamentele wetenschap is”.

Waar gaat Professor Kai Jonas zich op richten?

De wetenschap heeft veel stappen gemaakt in het laten dalen van HIV-infecties doormiddel van bijvoorbeeld PrEP (een preventief medicijn). “HIV is niet verdwenen, maar mensen kunnen een lang leven leiden terwijl ze geïnfecteerd zijn. Het gevolg is dat meer mensen met HIV ouder worden. Naar deze vergrijzing van de epidemie is nog weinig onderzoek gedaan. Hoe is het om oud te worden met HIV?”. Dit is één van de onderwerpen die Jonas interesseert.

“Een thema waar ik me al langer mee bezig houdt is: hoe kun je diversiteit veiligstellen in de context van een groep?”. Eerder onderzoek wijst uit dat de tolerantie van diversiteit goed werkt als er een overkoepelende identiteit wordt gecreëerd. Iedere groep binnen deze koepel mag kenmerken toevoegen die geassocieerd worden met de identiteit. Resultaten laten zien dat de onderlinge tolerantie en acceptatie daardoor stijgt. “Dit hebben ze kunnen aantonen in de acceptatie tussen bijvoorbeeld Europese landen. Ik en mijn collega’s vinden dat mooi, maar het veronderstelt dat geen groep duidelijk in de meerderheid is”. Met een duidelijke meerderheid blijkt dat het model stukloopt, de meerderheid staat de minderheid niet gemakkelijk toe om kenmerken toe te voegen aan die koepel. “Als je dit model gebruikt om bijvoorbeeld te definiëren wat mannelijkheid is, dan roept de grote meerderheid van heteroseksuele mannen: dat bepalen wij”. De leden van de meerderheid voelen zich bedreigt door input van de minderheid. “Ik heb een aantal ideeën over hoe wij dit kunnen oplossen, die ik als professor wil gaan onderzoeken. Onder welke randvoorwaarden krijg je het wel voor elkaar”.

Er is veel gebeurd in een korte tijd

“Ik ben zeker geen Poster Boy, maar je kunt op deze manier ook aan studenten laten zien: je kunt op een dergelijk onderwerp een academische carrière hebben”. Gedurende Jonas’ carrière is er veel gebeurd. Een vers afgestudeerde Jonas bevond zich in een academisch landschap waarin in heel Duitsland maar 2 openlijk homoseksuele hoogleraren binnen de psychologie waren. Jonas vroeg een van hen om advies: hoe doe ik dat het beste? “Het antwoord dat ik kreeg was: vertel het aan niemand en doe geen homo-onderzoek en doe gewoon lekker normaal”. Eind jaren 90 was het voor een hoogleraar erg belangrijk om aan het hetero normatieve plaatje voldoen. Nu is het in 2020 mogelijk om met een LHBTQI+ profiel hoogleraar te worden. “Dat vind ik een geweldige ontwikkeling. Ik ben ook president-elect van de European Association of Social Psychology, dus in 2020 zullen zij hun eerste homoseksuele president krijgen”.

De wapperende vlag

“Ik ben niet iemand die met de vaak vlag wappert” zegt Jonas “maar soms is het nodig”. Volgens Jonas moet het een strategische keuze zijn, er moet een doel zijn van het “wapperen”. “Later in de zomer spreek ik op een congres in Kraków, Polen, niet het meest homovriendelijke land, je kunt er zeker van zijn dat ik daar mijn verhaal ga vertellen”.

Van dag tot dag

Het werk van Kai Jonas zal van dag tot dag niet sterk veranderen, al zijn projecten blijven lopen. “Maar de leerstoel geeft mij de mogelijk om mij te verdiepen en meer connecties te leggen, en steeds meer stappen te zetten en het werkveld te ontwikkelen”.

“Wij doen veel meer dan alleen kennis doorgeven, wij doen aan global citizenship. Hoe kun je in een globale maatschappij goed leven en werken. Daarbij hoort dat we mensen met een minderheidsachtergrond dezelfde ruimte en kansen als iedereen geven. Daar wil ik mijn kleine bijdrage aan leveren”.