Op zoek naar een toevluchtsoord
Elk jaar vindt op 20 juni Wereldvluchtelingendag plaats. Het is een dag om eer te betuigen aan de kracht en moed van vrouwen, mannen en kinderen die door conflict en vervolging gedwongen werden om hun huizen te ontvluchten en een veilige toekomst voor henzelf en hun gezin te creëren. De situatie is schrijnend: volgens de VN-vluchtelingenorganisatie (UNHCR) waren er eind 2019 wereldwijd 79,5 miljoen mensen gedwongen ontheemd. Twee van hen wonen nu hier in Maastricht. Ze vertellen waarom ze hun land ontvluchtten terwijl ze alles moesten achterlaten, en wat hun hoop voor de toekomst is. Hun namen zijn Safwan Abdulhamid (35) uit Syrië en Sufian Jubran (33) uit Jemen.
Wereldvluchtelingendag is een internationale dag die elk jaar op 20 juni door de Verenigde Naties wordt georganiseerd. De dag is bedoeld om vluchtelingen over de hele wereld te eren en te erkennen. Het evenement toont respect voor de kracht van vluchtelingen die hun land moesten verlaten op zoek naar een toevluchtsoord en een beter leven.
Sufian voelt zich veilig in Maastricht
Sufian Jubran was presentator bij een lokale televisiezender in Jemen. Hij moest zijn land ontvluchten toen de Houthi's zijn huis bombardeerden, het gebouw van de televisiezender bestormden en de leiding overnamen.
Wanneer heb je Jemen verlaten en wat was de reden van je vertrek?
"Ik verliet Jemen nadat de Houthi’s eind 2014 de hoofdstad Sana'a hadden overgenomen. Toen ik nog in Sana’a leefde, had ik eigenlijk alles wat ik wilde. Ik was presentator bij een lokale tv-zender en ik studeerde Engels. Ik presenteerde politieke programma's live op televisie en sprak over het onrecht dat gebeurde. Eerst vertrok ik uit mijn woning uit en verborg ik me in het huis van een vriend in Sana'a. Dat was nodig omdat mijn gezicht als publieke persoon bekend was en er controleposten stonden in de straten van de hoofdstad. Toen werd mijn huis gebombardeerd, bestormden de Houthi's het tv-station waar ik aan werkte en namen ze de controle over. Ik had geen andere keuze dan Jemen te verlaten in de hoop dat de oorlog zou eindigen en ik kon terugkeren. De situatie is nu echter nog gevaarlijker en wordt steeds erger."
Je was tv-presentator in Jemen, je had een goed leven, vrienden, een interessante baan... Hoe is je leven nu je in Maastricht bent?
"De eerste maanden was ik verward en onstabiel zonder plan of duidelijk doel voor de toekomst. Ik kon alleen maar denken aan wat er in mijn land Jemen gebeurde en aan de pijnlijke gebeurtenissen die ik had meegemaakt. Ik herinner me alles heel goed en de oorlog woedt nog steeds. Ik denk dat ik een 'overlevingsschuldsyndroom' heb: ik denk aan alle tragedies die nog steeds gebeuren en ik wil iets doen voor Jemen, maar dat is niet mogelijk zolang ik op een veilige plek woon. Ik probeer dat te accepteren, dus sinds kort stort ik me op werk, studie en vrijwilligerswerk. Dat helpt me enorm om de grote pijn over de situatie in Jemen te vergeten. Ik wil verdriet en frustratie begraven en negatieve energie vervangen door positieve energie die me helpt te denken aan een mooie toekomst. Ik ben lid geworden van het Refugee Project Maastricht en doe bijna dagelijks vrijwilligerswerk. Dat zorgt ervoor dat mijn ziel en hersens weer lichter voelen.”
Mis je je land en je leven daar?
"Ik mis alles, ik heb herinneringen op elke plek in Jemen. Ik ben opgegroeid in een afgelegen dorp; jarenlang liep ik pakweg drie uur over stoffige bergen naar school. Ik hielp mijn vader en moeder op hun boerderij, in de landbouw en bij het hoeden van schapen en koeien. Ik werkte in de bouw en in restaurants voordat ik naar de universiteit ging. Daarna werkte ik in de gedrukte en elektronische pers, totdat ik tv-presentator werd in politieke programma's en nieuws. Ik heb overal herinneringen en ik heb honderden goede vrienden thuis. Ik mis iedereen: mijn ouders, mijn broers en zussen en de mensen van mijn dorp."
Hoe is de huidige situatie in Jemen? Is er een constante dreiging van gevaar, zijn er genoeg voedsel en medische voorraden?
"De mensen hebben al vier jaar geen inkomen. Door de corruptie van het vorige regime waren we vóór de oorlog al het armste en laagst opgeleide land ter wereld, kun je nagaan hoe het nu na de oorlog is. Het leven in Jemen is ondraaglijk geworden. Iedereen wil de oorlog en de armoede ontvluchten, het aantal zelfmoorden is gestegen, het aantal moorden onder de mensen is toegenomen, en er zijn steeds meer geschillen binnen gezinnen en verwanten. De oorlog woedt nog steeds tussen de door Iran gesteunde Houthi's en de door Saoedi-Arabië gesteunde regering, en er is een derde factie die gesteund wordt door de Emiraten en die de afscheiding van Zuid-Jemen van het noorden wil. Als ik daaraan denk en dan zie hoe de mensen hier kopen wat ze willen en lachend in het park zitten, hoe kinderen naar school gaan en alle basisvoorzieningen hebben, dan voel ik me alsof ik met een elektronische machine uit een andere tijd en van een andere planeet ben gekomen. Ik wens de ontwikkelde landen over de hele wereld voorspoed toe en ik hoop dat zij tussenbeide komen om Jemen te redden."
Verwacht je dat de oorlog nog lang zal duren?
"Ik ben bang dat de wereld Jemen is vergeten en ons in de steek heeft gelaten met de terreurgroep Houthi's. Er is een vreemde gedachte die altijd bij me opkomt sinds ik in Europa ben aangekomen. Ik vraag me steeds af: wat als Jemen tussen Nederland en Duitsland zou liggen, of tussen Zwitserland en Oostenrijk. Dan zou het anders zijn geweest. Ik wil een stabiel en democratisch Jemen zien, waar de burgers persoonlijke vrijheden genieten, waar ze alles hebben om een normaal leven te kunnen leiden, en waar vrouwen volledige rechten hebben. Ik hoop dat ik op een dag naar Jemen kan terugkeren en dat er snel een einde komt aan de oorlog. Ik denk veel na over de ontwikkeling van de steden, universiteiten, scholen en infrastructuur in Jemen. De corruptie in mijn land moet stoppen. De armen moeten een echte kans krijgen om te leven, een opleiding te volgen en een baan te vinden. En er moet aandacht komen voor gezondheid en sport."
Heb je een boodschap voor de mensen in Jemen en voor vluchtelingen?
"Tegen de mensen in Jemen zeg ik: lach in het bijzijn van kinderen, vertel ze niet over de oorlog en de lijken die dagelijks terugkeren naar de steden en dorpen, vertel ze niet dat je de afgelopen vier jaar geen salaris hebt ontvangen. Zeg hen dat ze er prachtig uitzien als ze de oude kleren van hun broers dragen, dat ze hebben wat alle kinderen in de wereld hebben. Er is geen verschil. De zon schijnt op iedereen en de lucht is voor iedereen beschikbaar. Vertel ze niet dat er zwem-, teken-, muziek- en sportlessen zijn voor kinderen in een ander deel van deze wereld. Zorg ervoor dat ze leren en hun opleiding afmaken, hoe slecht de omstandigheden ook zijn. Aan vluchtelingen die zich verlamd voelen door gedachten aan het verleden en in een isolement leven: bouw een nieuwe gemeenschap en nieuw leven op, integreer snel in het gastland, leer Nederlands, zoek werk. Het is niet moeilijk om gelukkig te leven, gewoon elke dag vroeg opstaan, glimlachen en aan het werk gaan."
Tekst: Margot Krijnen | Foto's: Philip Driessen
Jemen: de ergste humanitaire crisis ter wereld’
De burgeroorlog in Jemen begon in 2015 als gevolg van gevechten tussen Jemenitische regeringstroepen en de Houthi's - ook bekend als Ansar Allah. In de afgelopen zes jaar hebben het conflict en de economische achteruitgang een zware tol geëist van de burgers, waardoor miljoenen gedwongen werden hun huizen te ontvluchten en 66 procent van de bevolking dringend humanitaire hulp nodig heeft. Zelfs al vóór de huidige crisis was Jemen het meest kwetsbare land in het Midden-Oosten. Het behoort tot de landen met de hoogste ondervoedingscijfers ter wereld, de helft van de bevolking leeft in armoede en heeft geen toegang tot veilig water.
Na zes jaar oorlog is Jemen nog steeds de ergste humanitaire crisis ter wereld. Meer dan 4 miljoen mensen zijn uit hun huizen verdreven en meer dan 20 miljoen hebben dringend humanitaire hulp nodig. Het risico van een grootschalige hongersnood in het land is nog nooit zo acuut geweest. Tienduizenden mensen leven al in hongersnood en nog eens vijf miljoen mensen zijn daar maar een stapje van verwijderd. (Bron: UNHCR)
Syrië: de grootste vluchtelingencrisis ter wereld
De Syrische vluchtelingencrisis is het gevolg van een gewelddadig optreden van de regering in maart 2011 tegen openbare demonstraties ter ondersteuning van een groep tieners die waren gearresteerd voor anti-regeringsgraffiti in de zuidelijke stad Daraa. De arrestaties leidden in heel Syrië tot openbare demonstraties die door veiligheidstroepen van de regering met geweld werden onderdrukt. Het conflict escaleerde snel en het land kwam in een burgeroorlog terecht die miljoenen Syrische gezinnen uit hun huizen verdreef. Tien jaar later is het aantal Syrische vluchtelingen nauwelijks gedaald en hebben meer dan 13 miljoen mensen nog steeds humanitaire hulp nodig - waaronder 6 miljoen die in acute nood verkeren.
Na tien jaar kent Syrië nog steeds de grootste vluchtelingencrisis ter wereld. Meer dan 6,6 miljoen Syriërs moesten sinds 2011 gedwongen hun land ontvluchten en nog eens 6,7 miljoen mensen zijn ontheemd in eigen land. De overgrote meerderheid - ongeveer 5,5 miljoen vluchtelingen - heeft onderdak gevonden in de buurlanden, voornamelijk in Turkije, Libanon, Jordanië, Irak en Egypte. (Bron: UNHCR)
Safwan bouwt een nieuwe toekomst in Nederland
Safwan Abdulhamid werkte als medewerker humanitaire zaken van de Verenigde Naties in Syrië. Hij moest vluchten toen hij werd gearresteerd en onder dwang werd gerekruteerd voor militaire dienst
Waarom moest je vluchten uit Syrië?
"In Syrië moet iedere man zijn militaire dienstplicht vervullen. Zolang je studeert, ben je vrijgesteld van die verplichting, maar zodra je afstudeert, moet je gaan. Toen ik mijn masterdiploma had behaald, was er geen wettelijke reden meer om het uit te stellen. Ik werd onder dwang gearresteerd en geronseld. Dat was een moeilijke tijd, want toen ze mijn huis binnenvielen, was mijn vrouw in de eerste maanden van de zwangerschap van ons tweede kind. Ik was ongelooflijk bezorgd dat de schok van die arrestatie impact zou hebben op de zwangerschap. Tijdens de militaire training probeerde ik dicht bij mijn vrouw te blijven om ervoor te zorgen dat ze veilig was, maar dat was erg moeilijk in dat trainingssysteem. Toen onze tweede dochter twee maanden oud was, regelde ik een ontsnapping, wetende dat mijn pogingen konden mislukken en ik op elk moment kon worden gedood. Smokkelaars wisten me weg te halen uit de frontlinies tussen regering en oppositiegroepen. Ik kwam aan in Turkije en voer daarna op een boot naar Griekenland. Daar kon ik van een eiland naar het vasteland reizen en een vliegtuig naar Nederland nemen. Mijn vrouw en dochters van drie en anderhalf jaar zijn nog steeds in Syrië, maar op een veilige plek. Ik maak me zorgen over de relatie tussen mijn tweede dochter en mij. Ze was nog zo klein toen ik weg moest; ze heeft me nauwelijks leren kennen toen ik er nog was. Ik heb videogesprekken met mijn familie om elkaar te zien en in contact te blijven. Ik tel de dagen af tot ik ze hierheen kan halen en met ze herenigd kan worden."
Je werkte als medewerker humanitaire zaken voor de Verenigde Naties in Syrië. Kon de VN je niet uit militaire dienst houden?
"Helaas kan de VN niets doen. Dat is een groot probleem. In 1950 trad Syrië toe tot de VN en een van de afspraken was dat het nationale VN-personeel uitgesloten moest worden van militaire dienst. Maar tijdens de oorlog heeft het Syrische regime zich daar niet aan gehouden. Al 5 jaar is er hierover een discussie gaande bij de VN in New York met de Syrische commissie, maar het lukt ze niet om tot een akkoord te komen met de Syrische regering. Ik ben zeker niet het enige geval. Veel collega's van de VN-staf kampen met hetzelfde probleem."
Hoe zie jij je toekomst?
"Hier in Nederland wil ik mijn opleidingstraject afmaken. De meeste universiteiten bieden onderwijs in het Engels aan, dus ik ga zeker weer studeren. Ik heb een masterdiploma dat kan worden gevalideerd, maar ik begrijp heel goed dat elk land op de arbeidsmarkt de voorkeur geeft aan zijn eigen masterdiploma's. Daarom ga ik proberen een master in duurzame internationale ontwikkeling te halen aan een Nederlandse universiteit. Dat kan mij helpen mijn werk als humanitair en ontwikkelingswerker voort te zetten. Zodra ik statushouder ben, kan ik beginnen met 'inburgeren'. Meteen nadat ik hier aankwam, ben ik op eigen houtje Nederlands gaan leren. Nu heb ik al niveau A2, wat 'inburgeren' vereist."
Wat is je rol bij het Refugee Project Maastricht (RPM)?
"Ik heb de kans gekregen om voor RPM te werken als vrijwilliger en hen te helpen een ambassadeursteam op te bouwen om vluchtelingen in Maastricht te ondersteunen. Ik assisteer RPM met hun planning en ik help hen inzicht te krijgen in de behoeften van vluchtelingen. Ik kan voortbouwen op mijn ervaring en tegelijkertijd kennismaken met een Europese stijl van werken. RPM heeft mijn horizon verbreed en me in staat gesteld veel verschillende mensen te ontmoeten. Het heeft deuren wijd opengezet, ook in mijn sociale leven."
Wat zou je advies zijn aan vluchtelingen?
"Wees altijd sterk, richt je op hoop. Streef naar een leven als mens, niet als vluchteling. Vluchteling zijn is alleen maar een status, geen kwalificatie. Je bent gewoon een man of vrouw die door bepaalde omstandigheden zijn of haar land heeft moeten verlaten. Geloof in jezelf, geloof in je capaciteiten. Je bent geen tweederangs persoon omdat je een vluchteling bent. Je bent net zo waardevol als ieder ander en je kunt een belangrijke bijdrage leveren aan je gastland. Ik hoop van harte op vrede voor alle vluchtelingen en ik wens ze dat ze allemaal kunnen terugkeren naar hun land van herkomst."
Tekst: Margot Krijnen | Foto's: Philip Driessen
Kort na het interview kreeg Safwan Abdulhamid van de Nederlandse Immigratie- en Naturalisatiedienst te horen dat hij nu statushouder is en in Nederland mag blijven. Dit betekent dat hij het proces kan starten om zijn vrouw en kinderen hierheen te halen om als gezin te worden herenigd.
The Refugee Project Maastricht
The Refugee Project Maastricht (RPM) is het vlaggenschipproject van studentenpastoraat The InnBetween. RPM werd begin 2015 in het leven geroepen vanuit de gedachte om bruggen te bouwen tussen nieuwkomers uit met oorlog bedreigde landen, studenten, en Maastrichtenaren. Met immense steun van de Maastrichtse gemeenschap, de Universiteit Maastricht, de Gemeente Maastricht, de InnBetween, en de Nederlandse overheid, zette RPM in 2015 haar eerste stappen door contact met nieuwkomers te leggen. Zes jaar later, in 2021, bestaat de organisatie die begon met een paar vrijwilligers en grote dromen nu uit 25+ projecten en 50+ vrijwilligers.
(Foto's: Philip Driessen)
The Refugee Project Maastricht
The Refugee Project Maastricht (RPM) is het vlaggenschipproject van studentenpastoraat The InnBetween. RPM werd begin 2015 in het leven geroepen vanuit de gedachte om bruggen te bouwen tussen nieuwkomers uit met oorlog bedreigde landen, studenten, en Maastrichtenaren. Met immense steun van de Maastrichtse gemeenschap, de Universiteit Maastricht, de Gemeente Maastricht, de InnBetween, en de Nederlandse overheid, zette RPM in 2015 haar eerste stappen door contact met nieuwkomers te leggen. Zes jaar later, in 2021, bestaat de organisatie die begon met een paar vrijwilligers en grote dromen nu uit 25+ projecten en 50+ vrijwilligers.
(Foto's: Philip Driessen)
The Refugee Project Maastricht
The Refugee Project Maastricht (RPM) is het vlaggenschipproject van studentenpastoraat The InnBetween. RPM werd begin 2015 in het leven geroepen vanuit de gedachte om bruggen te bouwen tussen nieuwkomers uit met oorlog bedreigde landen, studenten, en Maastrichtenaren. Met immense steun van de Maastrichtse gemeenschap, de Universiteit Maastricht, de Gemeente Maastricht, de InnBetween, en de Nederlandse overheid, zette RPM in 2015 haar eerste stappen door contact met nieuwkomers te leggen. Zes jaar later, in 2021, bestaat de organisatie die begon met een paar vrijwilligers en grote dromen nu uit 25+ projecten en 50+ vrijwilligers.
(Foto's: Philip Driessen)
The Refugee Project Maastricht
The Refugee Project Maastricht (RPM) is het vlaggenschipproject van studentenpastoraat The InnBetween. RPM werd begin 2015 in het leven geroepen vanuit de gedachte om bruggen te bouwen tussen nieuwkomers uit met oorlog bedreigde landen, studenten, en Maastrichtenaren. Met immense steun van de Maastrichtse gemeenschap, de Universiteit Maastricht, de Gemeente Maastricht, de InnBetween, en de Nederlandse overheid, zette RPM in 2015 haar eerste stappen door contact met nieuwkomers te leggen. Zes jaar later, in 2021, bestaat de organisatie die begon met een paar vrijwilligers en grote dromen nu uit 25+ projecten en 50+ vrijwilligers.
(Foto's: Philip Driessen)
The Refugee Project Maastricht
The Refugee Project Maastricht (RPM) is het vlaggenschipproject van studentenpastoraat The InnBetween. RPM werd begin 2015 in het leven geroepen vanuit de gedachte om bruggen te bouwen tussen nieuwkomers uit met oorlog bedreigde landen, studenten, en Maastrichtenaren. Met immense steun van de Maastrichtse gemeenschap, de Universiteit Maastricht, de Gemeente Maastricht, de InnBetween, en de Nederlandse overheid, zette RPM in 2015 haar eerste stappen door contact met nieuwkomers te leggen. Zes jaar later, in 2021, bestaat de organisatie die begon met een paar vrijwilligers en grote dromen nu uit 25+ projecten en 50+ vrijwilligers.
(Foto's: Philip Driessen)
The Refugee Project Maastricht
The Refugee Project Maastricht (RPM) is het vlaggenschipproject van studentenpastoraat The InnBetween. RPM werd begin 2015 in het leven geroepen vanuit de gedachte om bruggen te bouwen tussen nieuwkomers uit met oorlog bedreigde landen, studenten, en Maastrichtenaren. Met immense steun van de Maastrichtse gemeenschap, de Universiteit Maastricht, de Gemeente Maastricht, de InnBetween, en de Nederlandse overheid, zette RPM in 2015 haar eerste stappen door contact met nieuwkomers te leggen. Zes jaar later, in 2021, bestaat de organisatie die begon met een paar vrijwilligers en grote dromen nu uit 25+ projecten en 50+ vrijwilligers.
(Foto's: Philip Driessen)
Lees ook
-
Het aantal jongvolwassenen in Zuid-Limburg blijft dalen. Daardoor wordt het tekort aan arbeidskrachten groter, wat ertoe zou kunnen leiden dat bedrijven de regio verlaten. De internationale studentenpopulatie van de UM kan soelaas bieden.
-
Onderzoekers wereldwijd brengen de genetische afstamming van de meerderheid van alle bloeiende plantengeslachten in kaart. Ook de Universiteit Maastricht draagt bij aan deze monsterklus die de stamboom van planten completer maakt dan ooit tevoren. Hun onderzoek staat deze week in het gerenommeerde...
-
Een internationaal onderzoeksconsortium, waaronder NUTRIM-onderzoeker Zlatan Mujagic en andere Maastrichtse onderzoekers, heeft onderzoek gedaan naar de effecten van stress op de darmen. Dit onderzoek heeft eindelijk ontrafeld hoe stress leidt tot verergering van inflammatoire darmziekten. Deze...
