5 september 2022

Europese commissie kent 23 miljoen euro toe voor herbestemming van geneesmiddelen

Nieuw Europees project moet hokjes-denken in geneeskunde tegengaan

De Europese commissie heeft 23 miljoen euro toegekend voor het opzetten van een nieuw platform voor drug repurposing: het toepassen van reeds bestaande geneesmiddelen bij andere ziekten dan waarvoor ze ooit ontwikkeld zijn. De komende zeven jaar ontwikkelt de UM samen met internationale partners het platform REPO4EU (Precision drug REPurpOsing For Europe). Startsein is een congres in Maastricht op 2 september.

In de komende 7 jaar zullen 28 partners uit 10 landen (Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Zweden, Roemenië, België, Portugal, Zwitserland en de Verenigde Staten) hun krachten bundelen om een uniek platform voor drug repurposing te creëren. Het uiteindelijke doel van REPO4EU (Precision drug REPurpOsing For Europe) is een online platform op te bouwen voor het anders inzetten van geneesmiddelen.

Drug repurposing

Prof. Harald Schmidt

Het idee van drug repurposing is best eenvoudig:

“als we de onderliggende mechanismen kunnen begrijpen van een specifieke ziekte waarvoor we een medicijn hebben, dan kunnen we dat medicijn ook hergebruiken voor een andere ziekte die deze mechanismen deelt”

Dit vertelt Harald Schmidt, professor farmacologie aan de UM en coördinator van het project. Alleen gebeurt dit nu nog niet. Volgens de onderzoekers is dit vooral te wijten aan de manier waarop we ziekten definiëren en de ontwikkeling van geneesmiddelen benaderen. De meeste onderliggende ziektemechanismen worden niet begrepen en worden dus eerder symptomatisch behandeld. Wanneer iemand darmproblemen heeft komt diegene bij een maag-darm-lever arts. Deze schrijft vervolgens medicijnen voor gericht op de specifieke klacht. Maar, hoe weet de specialist of de problemen niet liggen in andere klinische disciplines en een ander medicijn niet beter werkt?

Systems Medicine

Aan de basis van REPO4EU ligt het geloof in systems medicine, of systeemgeneeskunde. Dit is een vrij nieuwe kijk op geneeskunde, waarin niet de symptomen van ziekten, maar de onderliggende moleculaire of genetische oorzaken, centraal staan. Systeemgeneeskunde is een tegengeluid tegen de 19e-eeuwse kijk op geneeskunde, waarin ziektebeelden ingedeeld werden op basis van symptomen en het menselijk lichaam werd opgedeeld in klinische disciplines. Door oorzaken centraal te stellen, kan er beter gekeken worden waar overeenkomsten liggen tussen verschillende ziektebeelden. Dan kan het best zo zijn, dat een geneesmiddel kan worden ingezet bij de behandeling van meerdere ziekten, of dat artsen moeten samenwerken in een multidisciplinair team om bepaalde ziekten te behandelen.

Verwachte resultaten

Naast een betere en integrale behandeling van ziektebeelden, zijn er meer voordelen aan het gebruik van bestaande geneesmiddelen. De verwachting is dat de ontwikkelingstijd van medicijnen zal afnemen. Ook kunnen bestaande medicijnen sneller worden goedgekeurd dan nieuwe medicijnen. Hierdoor worden er kosten bespaard en versnelt de ontwikkeling van behandelingen voor nu nog chronische ziektes.