Meer keuzevrijheid leidt niet tot meer pensioenbetrokkenheid

Het ontbreken van keuzevrijheid in het Nederlandse pensioenstelsel wordt wel genoemd als oorzaak voor lage pensioenbetrokkenheid. Prof. dr. Lisa Brüggen en dr. Thomas Post van de Universiteit Maastricht tonen in het kader van een Netspar-onderzoek onder Zweedse pensioendeelnemers echter aan dat meer keuzevrijheid niet automatisch leidt tot een hogere betrokkenheid. Te veel keuze kan - zeker bij mensen met weinig financiële kennis - zelfs verlammend werken. Het stimuleren van betrokkenheid is wel van belang: kennis over de eigen pensioensituatie voorkomt dat mensen te laat worden geconfronteerd met inkomenstekort. Communicatie-interventies zoals framing en beeldgebruik kunnen hierbij helpen.

Keuzestress
Uit het onderzoek onder Zweedse deelnemers blijkt dat als mensen keuze hebben, ze er zonder intensieve promotie vanuit overheid of fonds nauwelijks gebruik van maken. Wanneer te veel opties geboden worden, leidt dit bovendien tot keuzestress bij degenen die wel willen kiezen, wat een negatief effect heeft op het gevoel van financieel welzijn. Als het gaat om keuze, wordt het aantal opties daarom idealiter gelimiteerd. Ook is het belangrijk een goede standaardoptie (default) te hanteren voor mensen die niet willen kiezen, en transparant te zijn over wat die inhoudt.

Pensioencommunicatie
Kennis over de eigen pensioensituatie kan voorkomen dat mensen te laat worden geconfronteerd met inkomenstekort. Communicatie-interventies zoals framing, beeldgebruik en interactiviteit in pensioentools kunnen helpen mensen te stimuleren om de eerste stap te zetten. Professor Lisa Brüggen: “Wij hebben vastgesteld dat pensioencommunicatie een belangrijke rol speelt bij het stimuleren van betrokkenheid. Neem deelnemers voor wat ze zijn – mensen van vlees en bloed, en geen rationele economische en financiële allesweters. Kennis van wat mensen motiveert (of juist weerhoudt) om betrokken te raken is van belang.”

Over Netspar
Netspar is een denktank en kennisnetwerk voor een goed geïnformeerd pensioendebat. Met onderzoek op het gebied van pensioenen en vergrijzing, in samenwerking met wetenschap, overheid en pensioensector, draagt Netspar bij aan een financieel gezonde oude dag in Nederland.

Video-interview met Lisa Brüggen

Lees ook