Hoe maken planten hun eigen ‘wapens’? Slimme software zoekt antwoord.
Planten maken allerlei natuurlijke chemische stoffen die ze nodig hebben om te overleven. Als je in het algemeen weet hoe ze dat doen, dan kun je in theorie voorspellen hoe een plant om het even welke stof maakt. Nederlandse onderzoekers ontwikkelden MEANtools, software die achterhaalt hoe planten hun eigen gespecialiseerde natuurlijke stoffen aanmaken.
De chemische stoffen die planten maken, helpen hen bijvoorbeeld om ziektes te weerstaan, insecten aan te trekken of zich aan te passen aan hun omgeving. Maar hoe die stoffen precies worden gemaakt in de plant, is vaak nog onbekend.
MEANtools (Metabolite Anticipation tools) brengt daar verandering in. Het programma combineert verschillende soorten data, zoals informatie uit het DNA van een plant, welke genen actief zijn en welke stoffen er in de plant aanwezig zijn. Daarna zoekt het zelf naar verbanden en patronen, zonder dat er van tevoren iets hoeft te worden ingevuld of geraden. Dit vermindert het werk in het laboratorium, omdat wetenschappers nu heel gericht kunnen zoeken, geholpen door de voorspellingen van MEANtools.
De onderzoekers testten de tool op tomaten en ontdekten dat MEANtools bijna alle stappen wist te achterhalen van hoe tomaten falcarindiol maken, een natuurlijke stof die vermoedelijk schimmels helpt bestrijden. Nog opvallender: het programma vond ook nieuwe, nog onbekende routes die planten mogelijk gebruiken om die stof te maken.
Venlo
"Dit is een belangrijke stap vooruit in het, met moderne data, achterhalen wat er in planten gebeurt," zegt Dr. Kumar Saurabh Singh, hoofdauteur van een wetenschappelijk artikel over MEANtools. Hij werkt bij het Venlose Brightlands Future Farming Institutevan de Universiteit Maastricht. "MEANtools is niet alleen voor planten te gebruiken, maar ook voor andere organismen."
De software is open source en gratis beschikbaar, en kan waardevol zijn voor iedereen die werkt in de plantenwetenschap, geneesmiddelenonderzoek of de bredere biologie. MEANtools is een ontwikkeling van onderzoekers van de universiteiten van Maastricht, Wageningen en Utrecht.
Lees ook
-
Bedrijven ontdekken verborgen talent Universiteit Maastricht
Dankzij @Work-studenten ontdekken meer en meer bedrijven de sterke punten van samenwerken met de Universiteit Maastricht. “We zijn een verborgen parel die zichtbaarder wordt doordat steeds meer mensen merken dat we een van de grootste academische informatica- en AI-opleidingen van Nederland zijn.”
-
DigiMach plaatst Maas-Rijn Euroregio in het hart van de industriële digitalisering
DigiMach (Digital Machining) is een nieuw grens overstijgend project dat België, Duitsland en Nederland verenigt rond een gemeenschappelijk doel: de digitalisering van de verspanende industrie in de Euregio Maas-Rijn versnellen.
-
Een krachtig onderwijsnetwerk voor Brabant en Limburg: betere aansluiting, minder uitval
Op 24 november 2025 tekenen scholen voor voortgezet onderwijs (VO) en instellingen voor hoger onderwijs (HO) in Brabant en Limburg voor het Onderwijsnetwerk Zuid-Nederland: één VO-HO-netwerk dat de doorstroom van leerlingen naar vervolgstudies verbetert en studie-uitval verlaagt.
