Is elke medische innovatie een verbetering?

Waarom wordt geïnvesteerd in innovatieve medische technieken terwijl niet duidelijk is of ze beter zijn dan bestaande technieken? Payam Abrishami, onderzoeker verbonden aan de Universiteit Maastricht, heeft deze vraag onderzocht. Op vrijdag 2 februari verdedigde hij zijn proefschrift met de titel “Public value of medical innovations – a quest for all and for all seasons”.

De dure operatierobot is een voorbeeld: Wat een decennium geleden nog onduidelijk was door een gebrek aan bewijs, is nu nog steeds onduidelijk door een controverse óver bewijs. De conclusie van Abrishami is dat we meer oog moeten hebben voor de maatschappelijke baten van medische technologie. We moeten dus met méér stakeholders in gesprek om een goed oordeel te kunnen vellen over de waarde van medische innovaties.

Da Vinci Robot
Abrishami gebruikt de Da Vinci robot als voorbeeld. Dit is een op afstand bestuurbare operatierobot die chirurgen helpt om via een kijkoperatie ingewikkelde ingrepen te verrichten. Veel ziekenhuizen in Nederland beschikken inmiddels over zo’n robot. Toch is het gebruik hiervan niet onomstreden, met name omdat de kosten voor aanschaf en gebruik hoog zijn en de toegevoegde waarde niet voor iedereen helder. Patiënten zouden – nog steeds – ook heel goed baat kunnen hebben bij operaties zonder robot.

Publieke waarde
Met zijn onderzoek toont Abrishami echter aan dat medische innovaties ook een publieke waarde hebben. Een robot is namelijk meer dan een hightech gadget voor chirurgen. Om een gefundeerd beeld te krijgen van de totale waarde is het belangrijk om, behalve naar nieuwigheid en prestaties ook te kijken naar maatschappelijke consequenties van de toepassing van technologieën . Abrishami verbaast zich: “veel partijen, ook degene die recent een operatierobot hadden aangeschaft, vertelden mij dat er al te veel operatierobots in Nederland zijn”. Het gaat dus om de vraag of patiënten daadwerkelijk beter van worden door deze technieken, maar ook om de vraag of de gezondheidszorg in het geheel beter van wordt van medische innovaties.

Gezamenlijk debat
Hoe kunnen we dit weten? Abrishami pleit voor een gezamenlijk debat tussen álle betrokken stakeholders; ontwerpers, financiers, patiënten, artsen, zorgverzekeraars, beleidsmakers enz. “Op die manier wordt duidelijk wat verschillende stakeholders belangrijk vinden aan de innovatie en wat we met onze beperkte zorgmiddelen willen bereiken. Het gaat over de gedeelde visie op zorgvuldige omgang met de toepassing van nieuwe technologie”.

 

Lees ook

Meer nieuws