Nieuwe college-voorzitter UM Rianne Letschert:

‘Onze Europese positionering past als een jas’

De nieuwe voorzitter en tot voor kort rector magnificus van de UM Rianne Letschert laat er geen twijfel over bestaan. Ze is verguld met de keuze de universiteit te presenteren als de Europese universiteit van Nederland. De UM vormt een internationale en dominant Europese gemeenschap in een regio die is ingeklemd tussen drie grenzen. Daarmee is de regio in zichzelf al sinds jaar en dag eigenlijk een Europees economisch, sociaal en cultureel living lab. De keuze voor Europa is niet enkel gebaseerd op cijfers en geografische ligging. Natuurlijk heeft de UM een grote hoeveelheid Europa gerichte opleidingen, instituten en projecten, maar dat betekent niet dat alleen daarom voor een Europese profilering is gekozen. Zeker niet zelfs.

Europa als middle ground

Letschert: ‘Het gaat nadrukkelijk namelijk ook om een conceptuele benadering, waarbij Europa staat voor een eenheid in verscheidenheid, een amalgaam van diversiteiten en contradicties, als het ware de middle ground in een globale wereld, waarbij wij onze zekerheid en stabiliteit lokaal zoeken. Variatie is Europa’s grootste rijkdom, waarbij wij de Europeaan typeren als een persoon die door schade en schande wijs geworden zich geroepen voelt tot verbinding vanuit de erkenning van verscheidenheid. Europa staat voor verbinding en het vermogen in dialoog met vertegenwoordigers uit andere globale regio’s over en weer van elkaar te leren. Onze benadering van het begrip Europa stelt ons als geen ander in staat een koers van think global en act local te volgen en onze studenten voor te bereiden op een verantwoord global citizenship. In plaats van superioriteit kiezen wij voor wederkerigheid.’

Zijn wie je bent

Ze vervolgt: ‘Natuurlijk steken we met onze keuze voor een Europese positionering onze nek uit. We zijn ons bewust dat niet iedereen hierover enthousiast zal zijn. Het is echter zinloos te ontkennen wie je bent. Zonder te kiezen voor Europa en internationalisering was de UM nooit geworden wat ze nu is. Door ons te onderscheiden hebben we als jongste universiteit in Nederland de groei kunnen doormaken, die ons sinds een aantal jaren in staat stelt op te treden als economische en sociale motor in een perifere regio die zich vanuit een achterstandspositie ontwikkelt in een Europese, innovatieve topregio. Het meest zichtbare bewijs is de snelle groei van de vier triple helix Brightlands campussen, waarvan wij in alle vier de gevallen in samenwerking met de provincie en bedrijfsleven de founding father zijn

Ons uitspreken

De UM wil haar verantwoordelijkheid voor de regio en daarmee voor Nederland blijven nemen. ‘Dat kunnen we op basis van de keuzes die we hebben gemaakt. Lange tijd hebben we dit niet hard op uitgedragen. Dat doen we nu wel. Misschien dat we het daarmee niet iedereen naar de zin maken en van tijd tot tijd op weerstand stuiten. Dat risico moeten we durven te nemen. We zijn niet langer in stilte de Europese universiteit van Nederland. Alleen door voortdurend te laten zien welke maatschappelijke winst onze internationale koers oplevert, mag je verwachten dat het begrip ontstaat dat wij niet slechts anders zijn, om het anders zijn. Dat dit onze route is om als jonge en perifere universiteit waarde toe te voegen.’

‘We spreken ons dus duidelijk uit en dat is echt een randvoorwaarde om gezien en gesteund te worden. Als de UM van tijd tot tijd aan de overheid en politiek om maatwerk vraagt, zijn we het ook aan diezelfde overheid en politiek verplicht open en transparant ons verhaal te vertellen. Als we stilletjes in ons hoekje blijven zitten en ons niet uitspreken, mogen we niet verwachten dat maatwerk vanzelf wordt geleverd.’

Anders durven zijn

‘Dus spreken we ons uit. En hoe internationaal en Europees we ook zijn georiënteerd, we zijn en blijven een Nederlandse universiteit. Niet voor niets zijn wij nadrukkelijk tweetalig. Als het belang van de student is gebaat bij Engels onderwijs, maken we die keuze. Is Nederlands de betere voorbereiding op een succesvolle loopbaan, dan gaan we daarvoor. Daarbij koesteren we de typische karakteristieken van een Nederlandse academische gemeenschap: minder hiërarchisch, pragmatisch, laagdrempelig en toegankelijk. Binnen die cultuur nodigen we iedereen bij ons uit kennis te maken met Europa en deel te nemen aan een organisatie die vanuit Europees perspectief kennis wil maken met en wil leren van anderen. Met anderen zoeken we naar toepasbare kennis strategieën die in diverse globale regio’s toepasbaar zijn. Dus ja: onze Europese positionering past als een jas! Laten we vooral anders durven te zijn en dit ook uitdragen. Juist de acceptatie van verschillen maakt ons samen sterker, zorgt ervoor dat wij de samenleving van dienst zijn en dat wij voor onze regio het verschil kunnen maken.’

‘UM & Europa’ in de spotlight
In 2022 bestaat het Verdrag van Maastricht 30 jaar. Een goed moment om weer eens stil te staan bij de Europese eenwording. Van 11 tot en met 13 februari 2022 vindt daarom de bijzondere Conferentie over de Toekomst van Europa plaats in Maastricht. Redenen genoeg voor dé Europese universiteit van Nederland om uit te pakken met een nieuwe serie verhalen, en om al onze informatie rondom ‘de UM en Europa’ nog eens op een rij te zetten. Lees meer.

Lees ook

Meer nieuws