Wetenschapsagenda juni 2008

“Classical Liberalism and International Relations Theory. Hume, Smith, Mises, Hayek and International Society”

Niet alle liberalen zijn wereldverbeterende gelovigen in eeuwige vrede. De prominente klassiek liberalen Hume, Smith, Mises en Hayek hebben heel andere ideeën, in tegenstelling tot dit gangbare beeld in de internationale betrekkingen.

Dit proefschrift is een eerste poging tot correctie. Deels aanhakend bij het denken van Hugo de Groot zien zij de staat als de belangrijkste wereldpolitieke speler. Internationale orde ontstaat in wisselwerking tussen de machtsbalans en internationaal recht, met een belangrijke rol voor rechtvaardige oorlogvoering. Vrijhandel is goed, maar brengt geen vrede, ontwikkelingshulp moet worden afgeschaft.

Volgens deze klassiek liberale denkers zou na grondige hervorming de Europese Unie een federatie kunnen worden, maar veel andere internationale gouvernementele organisaties zijn overbodig.

“Surgical Excision and Mohs Micrographic Surgery for Basal Cell Carcinoma: An evaluation from different perspectives”

“Measuring and Managing Poverty Risks”

Het proefschrift “Measuring and managing poverty risks” bestudeert technische vraagstukken rond het meten van armoede en de kenmerken van mensen die arm zijn en vergelijkt daarbij onder meer de Verenigde Staten met de landen van de Europese Unie.

De studie gaat na wat de beleidsimplicaties van technische (meet)keuzes zijn. Volgens sommige berekeningsmethoden bijvoorbeeld, is er minder armoede in Tsjechië dan in Nederland en zijn er ook heel andere mensen arm. De studie legt onder andere uit dat het beleid in Nederland en in andere landen het beste geïnspireerd kan worden door het gebruik van verschillende meetmethoden naast elkaar.

Trefwoorden:

armoede, armoedebeleid, sociale zekerheid

“Role of Myeloperoxidase in Lung Inflammation”

Het overmatig inademen van stofdeeltjes kan leiden tot de ontwikkeling van longziekten.

Het doel van dit promotieonderzoek was om de respons van longepitheelcellen op neutrofielen, ontstekingscellen, te onderzoeken. De focus lag op de rol van het neutrofieleiwit myeloperoxidase tijdens het ontstekingsproces. De resultaten laten zien dat myeloperoxidase bijdraagt aan het ontstaan van acute ontsteking, maar dat andere mechanismen mede verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van chronische ontsteking. Verder blijkt dat de reactie van longepitheelcellen tijdens ontsteking mede afhangt van de oorzaak van de ontsteking.

Het is daarom van belang de oorzaak van de ontsteking mee te nemen in de ontwikkeling van therapieën tegen longziekten.

“Radiologie in de lift.”

“Home visiting program for older persons with poor 
health status”

“Multidisciplinary fall prevention; effects, feasiblility and costs”

“Lost in fragmentation; schema modes, childhood trauma, and anger in borderline and antisocial personality disorder”

“Verbal learning in school-aged children and the influence
of child-related factors, test-related factors and natural context”

“Post transcriptional gene silencing and peptide microarray as a way to perform drug target validation”

“De invoering van International Financial Reporting Standards in de Europese Unie – een tussenbalans”

“UMA TORI; development and evaluation of an STI/HIV-prevention intervention for women of Afro-Surinamese and Dutch Antillean descent”

Uma Tori, is een voorlichtingsprogramma over veilig vrijen, opgezet door en voor  Afro-Surinaamse en Antilliaanse vrouwen in Nederland. Deze groep vrouwen heeft een verhoogd risico op SOA/HIV besmetting. Ze zijn zich niet genoeg bewust van de risico’s die ze lopen.

Het voorlichtingsprogramma is erop gericht dit voor hen inzichtelijk te maken. Door het vertellen van eigen ervaringen aan elkaar wordt bewustwording gestimuleerd en wordt de weerbaarheid van deze krachtige maar kwetsbare vrouwen vergroot. Ze leren wat veilig vrijen betekent en zelf het initiatief daartoe te nemen: Het leven letterlijk in eigen hand te nemen.

Uma Tori is opgezet en ontwikkeld door Universiteit Maastricht, FHML, GVO, in nauwe samenwerking met vrouwen uit de doelgroep, het NIGZ en de GGD Rotterdam e.o., GG&GD Amsterdam en GGD Den Haag en deels gefinancierd door het Aidsfonds.

Het project krijgt een vervolg, betrokken instanties zijn enthousiast over de resultaten en pakken het verder op.

“www.mychronicdisease.org – naar 
samenhangende, de patiënt activerende en ondersteunende
chronische zorg-”

“Rectal Cancer Imaging; staging and restaging”

“The relationship between R & D Partnership formation, social embeddedness and innovative performance”

“For your ears only”. Quality of telephone triage at out-of-hours 
centres in the Netherlands”

Telefonische triage betekent het telefonisch inschatten van de ernst van een medisch probleem. Om de kwaliteit van telefonische triage te onderzoeken werd een aantal huisartsenposten, verspreid over Nederland, door ‘mystery patiënts’ gebeld voor verschillende medische problemen.

Uit het onderzoek blijkt dat triagisten de patiënt meestal zeer vriendelijk te woord staan en dat ze vaak (te) snel tot een conclusie komen over de ernst van een medisch probleem zonder altijd voldoende vragen te stellen. De verslagen van de gesprekken bevatten onvoldoende informatie om de continuïteit van zorg te kunnen garanderen. Het proefschrift bevat ook praktische handreikingen voor training in patiëntgerichte communicatie.

Gezien de goede ervaringen in het buitenland met ondersteunende computerprogramma’s voor telefonische triage, raadt de onderzoeker aan ook in Nederland onderzoek te doen naar gebruik hiervan.

“The Annexin Code; Revealing Cardiovascular Disease”

Tegenwoordig is duidelijk dat hart- en vaatziekten worden voorafgegaan door specifieke biologische veranderingen waar patiënten niets van merken. Moleculaire beeldvorming is een nieuwe beeldvormende techniek om deze veranderingen waar te nemen en daarmee hart- en vaatziekten vroeg te zien en te bestrijden.

Bas Kietselaer onderzocht het gebruik van moleculaire beeldvorming met Annexine A5. Hij ontdekte dat Annexine A5 (een type eiwit) allereerst helpt achteruitgang te voorspellen bij patiënten met een verwijde hartspier, ten tweede van waarde is bij de detectie van endocarditis (bacteriële ontsteking van het hart), ten derde gebruikt kan worden bij het aantonen van kwetsbare plaques bij patiënten met een TIA (“lichte beroerte”) en ten slotte dat Annexine scans van pas komen bij de beoordeling (goedaardig of kwaadaardig) van massa in het hart van patiënten.

“The use of risk tables for cardiovascular prevention in general practice; evaluation of decision support for doctors and patients”

Om te kijken of u een hoog risico heeft op hart- en vaatziekten gebruikt de huisarts een risicotabel. Huisartsen vinden het gebruik van die tabel lastig, maar ook het praten over risico’s is niet eenvoudig. Veel mensen schatten hun risico te hoog of te laag in, of hebben verkeerde verwachtingen over wat de huisarts kan doen aan preventie van hart- en vaatziekten.

Uit het onderzoek blijkt dat een keuzehulp voor de patiënt, waarin het risico en de verschillende mogelijkheden voor risicoreductie worden uitgelegd, van waarde lijkt voor het betrekken van patiënten in de besluitvorming over hun cardiovasculair risicomanagement.

Dit onderzoek werd deels gesubsidieerd door de Nederlandse Hart Stichting.

Trefwoorden:

preventie van hart- en vaatziekten, keuzehulp

“Triggers for food intake regulation; sensory and metabolic effects of specific food components”

Verschillende stoffen in ons voedsel beïnvloeden ons eetgedrag, omdat ze het hongergevoel verlagen. De in dit proefschrift beschreven studies laten zien dat specifieke energiearme stoffen uit onze voeding, doormiddel van sensorische (smaakgerelateerde) en metabole effecten, op korte termijn de onderliggende mechanismen van het hongergevoel kunnen beïnvloeden.

Deze bevindingen suggereren dat deze effecten van specifieke energiearme stoffen uit onze voeding kunnen worden gebruikt in verschillende elementen van eetgedrag. Dit zou bijvoorbeeld kunnen bijdragen aan het verminderen van de eetlust tijdens een maaltijd en tussen maaltijden in.

“Novel methods for ocular drug delivery”

“Bestuurlijke verankering van innovaties in de openbare gezondheidszorg; lessen uit de casus Hartslag Limburg”

Gezondheidsbevordering kan op lokaal niveau de meeste vruchten afwerpen. Nodig zijn programma’s die worden uitgevoerd in duurzame samenwerkingsverbanden van GGD, huisartsen, ziekenhuis, gemeente en zonodig andere instellingen.

Uit het proefschrift van Erik Ruland, dat is gebaseerd op de lessen uit Hartslag Limburg (1998-2004), blijkt dat een samenspel van krachtige gemeentelijke regie, leiderschap en gedegen operationeel verandermanagement onontbeerlijk is voor blijvende samenwerking. Op het moment dat gemeente en GGD in dit samenspel tekort schieten, loopt de bestuurlijke verankering van samenwerking gevaar. Daarmee komt de voortzetting van programma’s voor gezondheidsbevordering in het geding, zelfs wanneer deze succesvol zijn gebleken.

Het proefschrift doet aanbevelingen om het samenspel in de praktijk te verbeteren.

Trefwoorden:

gezondheidsbevordering, Hartslag Limburg

“Technologie, mij(‘)n zorg ! Over langdurende zorg, technologie en innovatie.”

“Home Nursing in Europe”

De bevolking van Europa vergrijst. Dit proefschrift beschrijft de verschillende patronen van professionele en informele zorgverlening aan ouderen in Denemarken, Frankrijk, Nederland en Duitsland en de wijze waarop deze landen reageren op de veranderende vraag naar ouderenzorg. Met name de professie en het domein wijkverpleging staan hierbij centraal. Specifieke ontwikkelingen en problemen in de thuiszorg en mantelzorg worden beschreven vanuit een breed sociologisch en cultureel perspectief en gerelateerd aan de verschillende stelsels van gezondheidszorg en de verhoudingen tussen professies en sectoren hierin, de rol van de familie en sociaal-culturele en politieke normen en waarden ten aanzien van gezondheid en ziekte.

Trefwoorden:

wijkverpleging, thuiszorg, mantelzorg, professionalisering, Europa

“Bariatric surgery and its effect on the metabolic and inflammatory aspects of morbid obesity”

“Clinical implications of acute exacerbations in COPD”

Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is een chronische aandoening van de luchtwegen die gepaard gaat met klachten van benauwdheid, hoesten en slijm opgeven. COPD patiënten hebben regelmatig exacerbaties: periodes waarin deze klachten erger zijn dan anders waarvoor soms ziekenhuisopname noodzakelijk is.

In dit proefschrift werden mechanismen die leiden tot exacerbaties bestudeerd, evenals de klinische consequenties van deze ziekte-episodes.  De belangrijkste conclusies zijn dat verhoogde ontstekingswaarden in het bloed leiden tot een verhoogd risico op exacerbaties en dat deze ontstekingswaarden in het bloed stijgen bij exacerbaties.

Verder werd vastgesteld dat acute exacerbaties een slechte prognose hebben: 8 % van de opgenomen patienten overlijdt tijdens de opname en 25 % is overleden na 1 jaar.

Trefwoorden:

COPD, acute exacerbaties, systemische inflammatie

“Educating the self-critical doctor; using a portfolio to stimulate and assess medical students’ reflection”

Het is van groot belang dat artsen kritisch naar hun eigen functioneren kijken. Dat blijkt niet alleen uit wetenschappelijk onderzoek, maar ook uit ‘missers’ van artsen en ziekenhuisafdelingen. Goede zorg vraagt om dokters met een realistisch beeld van hun eigen kennen en kunnen, die nadenken over hun communicatie met collega’s en patiënten.

De Maastrichtse medische faculteit heeft een zogenoemde portfoliomethode ontwikkeld, die studenten helpt om al vroeg in de opleiding kritisch naar zichzelf te kijken en 'bot en horkerig gedrag' aan te pakken.

Op basis hiervan is onder andere in het British Medical Journal van 11 april 2008 gepubliceerd.

Trefwoorden:

reflectie, medisch onderwijs, dokter-patiënt communicatie

“Adaptive Active Vision”

Kunstmatige intelligentie is tegenwoordig erg sterk in activiteiten die door mensen moeilijk gevonden worden, zoals schaken. Opvallend genoeg zijn er beduidend minder successen geboekt in alledaagse activiteiten, zoals over straat lopen. Dit komt doordat we alledaagse acties in weinig tijd bepalen en baseren op impliciete kennis.

Guido de Croon onderzocht in zijn promotieonderzoek computermodellen die oogbewegingen maken om visuele taken uit te voeren. Dit is voor mensen alledaags; wij bewegen de ogen gemiddeld drie maal per seconde om de juiste informatie uit de omgeving te halen. Voor een computermodel is dit gedrag moeilijk te vatten. Daarom ontwikkelde de Croon ‘adaptieve’ modellen die zelf leren welke acties het beste zijn.

De vindingen uit het onderzoek kunnen o.a. leiden tot een grotere inzetbaarheid en autonomie van kleine robots.

Trefwoorden:

kunstmatige intelligentie, adaptieve computermodellen

“An Empirical Investigation of Implicit Contracts”

Niet alle prestaties van organisaties zijn te meten in objectieve parameters als een jaarverslag. Denk bijvoorbeeld aan de mate van innovatie. Wanneer een raad van commissarissen bij de beoordeling van een bestuursvoorzitter rekening houdt met dergelijke aspecten, heet dat een subjectieve beoordeling.

Dit proefschrift onderzoekt het hoe en wanneer van subjectieve beoordelingen, de invloed hiervan op de mate waarin de commissarissen hun governance taak uitvoeren en de invloed op innovatie.

Uit de beloning van CEO’s in de VS blijkt dat het gebruik van subjectiviteit tot sterke prikkels leidt om de ondernemingswaarde te verhogen. Verder blijkt dat subjectiviteit belangrijk is als objectieve prestatiemaatstaven “goed gedrag” van de CEO, zoals diens invloed op de innovatie van de onderneming, niet goed weergeven.

Trefwoorden:

raad van commissarissen, subjectiviteit

“Vascular access for haemodialysis. A comparative study of brachial – basilic and prosthetic graft arteriovenous fistulas”

“Mental Capital: the economic significance of mental health”