Blog: hoe komen we sterker uit de coronacrisis?
Stof tot nadenken: welke inzichten geeft de huidige coronacrisis ons? SBE-alumnus Roger Schils deelt zijn standpunten in deze blog. ''Een crisis doet ons beseffen dat de economie vóór mensen moet werken en niet omgekeerd.''
''Met mij persoonlijk en mijn gezin (gehuwd, 2 zoons van 20 en 16 jaar) gaat het gelukkig goed. In onze naaste omgeving maken wij van dichtbij wel heftige gevallen (ziekenhuisopnames, quarantaine van collega’s, etc..) mee, maar tot nu toe met goede afloop. We houden ons taai. Maar wat een bijzondere en spannende tijden zijn dit, zeg, in meerdere opzichten. Mijn motto is: #samensterkeruitdecrisis.
Transities in de onderwijssector
De crisis leert ons dat digitalisering noodzaak is. Laten we daarom massiever investeren in digitalisering van het MKB én van publieke instituties als het onderwijs.
Wat betreft het onderwijs aan de reguliere studenten krijgt de flexibilisering van onderwijstrajecten momenteel een enorme boost; er wordt in sneltreinvaart geïnnoveerd. Docenten werken buitengewoon hard om studenten te faciliteren en studenten lijken zeer positief om te gaan met de geboden mogelijkheden. Waar sommige studenten gebaat zijn bij een meer klassikale setting, pakt het thuisonderwijs voor anderen goed uit, bijvoorbeeld omdat het ze meer rust geeft. Maar uiteindelijk is zeker in het beroepsonderwijs het face-to-face contact onontbeerlijk.
Die flexibilisering en innovatie in onderwijsmethoden kan positief uitpakken, zowel voor studenten die moeite hebben met het reguliere onderwijssysteem, als voor volwassenen. Doordat werkenden nu versneld gewend raken aan het werken op afstand, kunnen ook de drempels voor het leren op afstand weggenomen zijn.
Voordeel halen uit lessen van de crisis in 2008
In breder verband is het zaak om te kijken naar de geleerde lessen van de crisis van 2008. Destijds zijn overleggen in sectoren en regio’s ingericht waar sectorplannen werden gemaakt, met als voornaamste doelen behoud van werkgelegenheid en van leerwerkplekken. De partijen moesten elkaar nog vinden en samen aan de slag gaan. Dat nam veel tijd in beslag, waardoor de werkloosheid al was omgeslagen in krapte, terwijl de maatregelen nog doorliepen.
De samenwerking ligt bij veel arbeidsmarktpartijen nog vers in het geheugen. Bij de huidige crisis zou het daarom gemakkelijker en sneller moeten gaan om maatregelen af te spreken en door te voeren. Het overleg tussen arbeidsmarktpartijen en beroepsonderwijs zou er nu bijvoorbeeld aan kunnen bijdragen dat er passende (leerwerk)trajecten worden ingericht, zodat leerlingen kunnen instromen in de arbeidsmarkt. Dat zou met name voor de zorg en sommige industrie zinvol zijn.
Positieve veranderingen op de lange termijn
De huidige crisis nodigt ons echter ook uit tot een ‘nieuw normaal’ op de langere termijn. In een heel korte periode hebben we noodgedwongen de online wereld massaal omarmd. Ook mensen die daar tot nu toe niet voor voelden, werken thuis en gebruiken volop alle digitale hulpmiddelen. Een ontwikkeling die al gaande was, is versterkt. Digitale skills zijn nu cruciaal en digitale beroepen krijgen een enorme boost. Het onderwijs leert noodgedwongen les te geven op afstand en mensen realiseren zich dat ze die ene meeting best online kunnen houden, in plaats naar kantoor te rijden. Dat is niet alleen goed voor de efficiëntie van ons land, maar ook voor het klimaat.
''We hebben een ‘no waste’-opdracht''
Er is nog een belangrijk inzicht dat deze crisis ons aanreikt en dat steeds breder wordt omarmd. Een crisis doet ons beseffen dat de economie vóór mensen moet werken en niet omgekeerd. De economie staat in functie van onze gezondheid, zekerheid en werk. Dat besef groeide al door de klimaatverandering en de bijbehorende opgave. Mariana Mazzucato formuleerde het in The Value of Everything als volgt: ‘Het moderne kapitalisme waardeert waarde behalen hoger dan waarde creëren. We hebben het besef van wat waarde werkelijk is verloren.’
Om de waarde van werk te bepalen, tellen namelijk ook andere factoren mee: de gezondheidswaarde, het effect op het welzijn en datgene wat je kinderen meegeeft. Als je zo kijkt, werk je ook aan een inclusievere samenleving en ontwikkel je een ander perspectief op mensen met een beperking. We hebben zowel op het gebied van het klimaat als economisch een ‘no waste’-opdracht. Het aloude kapitalistische principe: 'alleen wat een prijs heeft, heeft waarde' moet veranderen in: 'wat van waarde is, heeft een prijs'.
Ik wens iedereen een goede gezondheid en veel succes en geluk in deze bijzondere tijden.''
Roger Schils: ''Ik ben zelf sinds mijn afstuderen begin jaren ’90 in Maastricht werkzaam in de sector van informatiemanagement, marktonderzoek en beleidsonderzoek. Daarnaast ben ik al 23 jaar ondernemer en momenteel verantwoordelijk voor - en mede-eigenaar van - Etil research group. Bij Etil hebben wij, vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid, afgelopen week een traject opgezet dat ik hier graag met jullie deel; zie het kader onder aan de pagina.''
Bijdragen door marktonderzoek vertaald in beleid
''Wij beleven momenteel bij Etil een heel ‘bijzondere’ periode in ons bijna 90-jarig bestaan. De wereld verandert dus snel, zeker in deze (crisis)tijden. Van organisaties, bedrijven en de mensen die er werken wordt veel flexibiliteit en inventiviteit gevraagd. Beslissingen moeten op ieder niveau, operationeel, tactisch en strategisch, worden genomen op basis van betrouwbare feiten en inzichten.
Mijn ambitie is om deze basis voor beslissingen zo breed mogelijk te delen. Daarbij hebben wij onder andere www.arbeidsmarktinzicht.nl gelanceerd. ArbeidsmarktInZicht is een open, online platform met transparante informatie, data, visuals en artikelen van experts over trends en ontwikkelingen in de (regionale) arbeidsmarkt, dus alle informatie voor een transparante arbeidsmarkt.
Wij zien nu al in onze data en analyses dat het coronavirus een enorme impact heeft en gaat hebben op onze samenleving en dat willen we graag met iedereen delen zodat jij (en jouw organisatie) met deze kennis en inzichten beter kunt anticiperen op de toekomst.
Met onze eigen SkillsInZicht-oplossing gaan wij op een innovatieve manier proberen om de vraag op de arbeidsmarkt in sectoren en beroepen te analyseren en te koppelen aan de vraag naar skills. Dit skills-DNA van beroepen komt in april beschikbaar. Hiermee ontstaat een gedetailleerd beeld om de samenwerking tussen onderwijs, werkgevers en overheid verder te versterken.''