Werken in een ziekenhuis kan behoorlijk stressvol en emotioneel uitdagend zijn. Psychosociale ondersteuning kan daarom belangrijk zijn om ziekenhuismedewerkers gezond te houden. Maar buitenlands onderzoek laat zien dat het gebruik van dit soort ondersteuning verrassend laag is. Geldt dit ook voor Limburgse ziekenhuizen en hoe kan dit verklaard worden?
Promovendus Frank van de Baan (AWDZ) zette in samenwerking met de afdeling Work & Social Psychology van de UM een vragenlijst uit onder medewerkers van ziekenhuizen VieCuri, Laurentius, Zuyderland en MUMC+. Uit de antwoorden van meer dan 1500 medewerkers blijkt dat het gebruik van dit soort ondersteuning inderdaad laag is, zo’n 3,6% van de medewerkers in september 2021. Veel mensen weten niet dat hun werkgever psychosociale hulp aanbiedt. Als ze het wel weten, dan is het niet vanzelfsprekend dat het ook echt gebruikt wordt. Medewerkers willen namelijk sterk overkomen en hebben het gevoel dat anderen er vast nog slechter aan toe zijn dan zijzelf. Naast Frank van de Baan werkten Daan Westra, Dirk Ruwaard en Rachel Gifford (allen AWDZ) en Lieze Poesen, Bram Fleuren en Fred Zijlstra (allen faculteit FPN) aan deze studie.
Coronapandemie als momentum
Dit onderzoek werd uitgevoerd ten tijde van de coronapandemie, van eind 2020 tot en met eind zomer van 2021. Tijdens corona was de druk op zorgmedewerkers bij uitstek hoog en de nood aan psychosociale ondersteuning logischerwijs ook. Dat gaf een goed momentum om te vragen naar het gebruik van deze ondersteuning. In totaal kregen 18.853 medewerkers van ziekenhuizen VieCuri, Laurentius, Zuyderland en MUMC+ op vier momenten een vragenlijst van de onderzoekers. Uit de vragenlijsten van 1514 medewerkers die het invulden, bleek dat het gebruik van psychosociale ondersteuning gedurende (en ondanks) de coronapandemie verder was gedaald: van 8,4% in december 2020 tot 3,6% in september 2021. De onderzoekers kregen uit de vragenlijst – van 274 mensen – en middels diepte-interviews met 37 ziekenhuismedewerkers, een beeld van de redenen voor het niet gebruiken van psychosociale ondersteuning: de verwachting dat het weinig zou helpen, sterk willen overkomen op collega’s, en het gevoel dat andere zorgmedewerkers dit soort steun meer nodig hebben.
Oplossingen
Het gezond houden van ziekenhuismedewerkers is belangrijk en psychosociale ondersteuning kan hierbij helpen. Om ziekenhuismedewerkers in de toekomst meer gebruik te laten maken van dit soort ondersteuning, vroegen de onderzoekers medewerkers ook naar hun ideeën voor verbetering van psychosociale hulp. Hieruit haalden de onderzoekers een aantal oplossingen voor de toekomst waar ziekenhuizen aan kunnen werken. Een greep hieruit:
- Blijf psychosociale ondersteuning structureel aan iedereen aanbieden, ook aan niet-medisch personeel.
- Blijf communiceren over het bestaan van psychosociale hulp aan medewerkers.
- Zorg dat psychosociale ondersteuning kan worden aangepast aan wat medewerkers nodig hebben.
- Moedig teamleiders aan om hun medewerkers aan te sporen psychosociale hulp te vragen als iemand niet lekker in zijn vel zit.