Een stap dichterbij de oplossing: studenten helpen bij coldcaseonderzoek
Via het International Cold Case Analysis Project (ICCAP) biedt de Universiteit Maastricht studenten de kans om praktijkervaring op te doen met het analyseren van echte onopgeloste zaken. Voor Isis van Cruchten, recent afgestudeerd masterstudent Forensics, Criminology and Law, was dit project een perfecte match met haar interesse in cold cases. Door haar deelname aan het ICCAP ontwikkelde ze niet alleen haar onderzoeksvaardigheden, maar leverde ze ook een bijdrage aan politieonderzoeken.
Dol op true crime series
Isis’ interesse voor cold cases is tijdens haar studie European Studies ontstaan. “In die periode verschenen allerlei true crime series op Netflix”, vertelt ze. “Denk aan Conversations with a Killer: The Ted Bundy Tapes die verscheen in 2019.” Deze en vele andere (documentaire)series over waargebeurde verhalen hielden heel wat kijkers in hun greep. Bij Isis ging de fascinatie voor true crime echter nét wat verder dan bij andere fans van dit genre. “In 2020 werkte ik voor het eerst mee aan een cold case via Bureau Dupin. Dit is een collectief dat samen met de politie werkt aan een coldcase. Daarna kwam ik via een stage bij Locate International terecht bij het International Cold Case Analysis Project. Dit beviel zo goed dat ik na mijn bachelor de master Forensics, Criminology, and Law startte en in totaal drie keer aan het project meewerkte."
AMBER Alert Europe en het ICCAP
AMBER Alert Europe zet zich in heel Europa in om vermiste of ontvoerde kinderen weer veilig terug thuis te brengen. Binnen het ICCAP ligt de focus op het ontdekken van nieuw bewijsmateriaal in onopgeloste straf- en verdwijningszaken. Dit wordt gedaan in samenwerking met politieagenten, onderzoekers en studenten van universiteiten over de hele wereld.
Unieke samenwerking
Het International Cold Case Analysis Project (ICCAP) wordt jaarlijks georganiseerd en is een van de keuzevakken in de Engelstalige master Forensics, Criminology and Law. Dit project wordt sinds het studiejaar 2023-2024 aangeboden in samenwerking met AMBER Alert Europe. In de Nederlandse variant van de master wordt al langer het keuzevak Project Cold Case (voorheen Gerede Twijfel) aangeboden. Studenten van de verschillende universiteiten bestuderen een echte cold case en presenteren na afloop van het project hun aanbevelingen. “Dit project is door Karsten Bettels opgezet binnen de Politieacademie Nedersaksen en uiteindelijk onder de paraplu van AMBER Alert Europe terechtgekomen”, legt Isis uit. “Het voornaamste doel van het project is om studenten de mogelijkheid geven om praktijkkennis op te doen. Daarnaast zoek je mee naar nieuwe mogelijkheden in een cold case.” Vooralsnog behandelen de studenten van het ICCAP alleen Duitse zaken. “Wij bekijken zaken die nu blijven liggen. Als wij concrete aanwijzingen kunnen geven of aanbevelingen kunnen doen, kan de Duitse politie hier mogelijk mee aan de slag.”
Dichterbij de oplossing
Dat de aanbevelingen van de studenten effect hebben, blijkt onder andere uit de zaak van North Sea Man. Op 11 juli 1994 werd deze man van ruim 1.90 m gevonden in de Noordzee met ijzeren schoenleesten aan zijn riem. Hoe hij om het leven is gekomen, is enigszins duidelijk, maar de identiteit van de man is nog steeds onbekend. Op aanraden van het ICCAP team werd een isotopenonderzoek uitgevoerd. Hiermee kunnen onderzoekers vaststellen waar iemand heeft geleefd op basis van bijvoorbeeld voedselpatronen die onder andere te herleiden zijn uit botten. “Uit het isotopenonderzoek bleek dat North Sea Man in Australië is opgegroeid. Maar hoe kwam hij in de Noordzee terecht? Mogelijk heeft hij nog jaren in Noordwest-Europa geleefd”, vertelt Isis. “Door dit onderzoek is Locate International weer een stapje verder gegaan met een media appeal in het Britse programma Crimewatch. De man droeg namelijk kleding van Marks & Spencer, een winkelketen in dat land. Destijds had de keten ook winkels in Nederland. ‘Misschien heeft hij, ook gezien zijn lengte, hier rondgelopen,’ dacht ik. Zodoende zocht ik contact met Opsporing Verzocht, die de zaak in een uitzending behandelde. Het leverde dertig tips op, dat is veel voor een zaak uit 1994.” De zaak is nog niet opgelost, maar dankzij de hulp van het ICCAP team zijn er weer veel stappen gezet in de zaak.
Puzzelstukjes analyseren
Hoe gaan de studenten aan de slag met een cold case? Het begint allemaal met het lezen van een dossier dat online wordt gedeeld met alle studenten die deelnemen aan het project. Hierin vinden ze al het bewijsmateriaal terug dat over de jaren heen is verzameld en bewaard is. “Wij doen al ons onderzoek op basis van dit dossier. Je moet ervan uit gaan dat het iets meer dan duizend pagina’s omvat”, zegt Isis. “Daarom maak ik samenvattingen en begin ik met het scheiden van de hoofd- en bijzaken. Met die informatie maak ik een tijdlijn die ik vervolgens gebruik voor meerdere scenario reconstructies. Welke vragen blijven dan nog onbeantwoord? En hoe kunnen we een antwoord op die vragen krijgen? Zo verzamelen we gaandeweg alle puzzelstukjes die nodig zijn om aan het eind van het project een aanbeveling te doen aan de politie.”
De opgedane kennis uit master Forensics, Criminology, and Law is toe te passen tijdens het ploeteren door de dossiers en het analyseren van de stukken. “In het keuzevak Criminalistics and Forensic DNA leer je aan welke rode vlaggen je een in scène gezette plaats delict kunt herkennen. In het ICCAP heb ik de methodiek voor scenarioreconstructie van Chantal Epskamp leren toepassen. En laten we samenwerken niet vergeten. Je werkt tijdens het hele project samen met studenten van verschillende universiteiten, en iedereen heeft zijn eigen manier van werken.”
Klaar voor de volgende stap
Inmiddels is Isis afgestudeerd met een mooie 8,5 voor haar scriptie met de titel ‘Opening Up the Freezer: Analysing the Current Practices of Cold Case Homicide Prioritisation’. Een plek in een cold case team is de grote droom van Isis. “Door het ICCAP heb ik gelukkig al veel ervaring opgedaan. Ik zou het anderen ook zeker aanraden om een keer mee te doen. Je steekt er ontzettend veel van op. Niet alleen op het gebied van kennis, maar ook connecties met experts die later goed van pas kunnen komen.”
Lees ook
-
Professor Anouk Bollen-Vandenboorn benoemd tot Ridder in de Kroonorde
Prof. dr. Anouk Bollen-Vandenboorn, directeur van het Institute for Transnational and Euregional cross border cooperation and Mobility (ITEM) aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Maastricht, is op 3 juli benoemd tot Ridder in de Kroonorde tijdens een plechtige ceremonie op de...
-
ITEM in nieuwe fase: Samen voor grensoverschrijdende samenwerking en impact
ITEM blijft actief binnen de UM, met nieuwe fase vanaf 2025.
-
Oratie Jan Willem van Prooijen
Wat drijft mensen ertoe om radicale complottheorieën te omarmen, met soms verregaande gevolgen voor de samenleving? Tijdens zijn oratie op vrijdag 27 juni gaat prof. dr. Jan Willem van Prooijen (radicalisering, extremisme, en complotdenken) in op deze urgente vraag.
