Vluchtelingenstroom biedt nieuwe kans om hiv uit te bannen
Oekraïners ontvluchten massaal de oorlog en nemen daarbij ook ernstige ziektes zoals hiv mee naar de landen die hen opnemen. Deze verplaatsing van een hiv-epidemie naar andere landen is in Europa ongekend. Bovendien is er een andere doelpopulatie van het virus in de gastlanden: voornamelijk homoseksuele mannen. Dit creëert nieuwe uitdagingen, zeker voor de landen die in de frontlinie van deze humanitaire crisis staan. Maar het biedt ook nieuwe kansen om hiv rond 2030 uit te bannen, stelt UM onderzoeker Kai Jonas.
Voor de Russische invasie had Oekraïne al te kampen met een ernstige hiv-epidemie. De cijfers liegen er niet om: volgens UNAIDS is ruim een kwart miljoen mensen geïnfecteerd, waarvan naar schatting 120.000 vrouwen, met de meeste gevallen in de leeftijdscategorie 15-49 (0,41 op de 1000). Vaak weten mensen niet eens dat ze met HIV leven.
Dat geldt ook voor de Oekraïners die het oorlogsgeweld in hun land zijn ontvlucht. Dat zijn er nu al meer dan vijf miljoen, het merendeel vrouwen en kinderen. Naar schatting 8000 van deze vrouwen weten niet dat ze hiv hebben; in totaal hebben 18.000 vluchtelingen behandeling nodig. Dit legt een grote druk op de medische zorgvoorziening in de gastlanden, met name in Polen, dat al meer dan 1,5 miljoen vluchtelingen heeft opgenomen. Daar zal de capaciteit van hiv-klinieken op korte tijd mogelijk moeten worden verdubbeld, verwacht UM-onderzoeker Kai Jonas die met een Poolse en Nederlandse collega de huidige situatie analyseerde.
Unieke situatie
In Afrika is er al ervaring met de verspreiding van hiv door vluchtelingenstromen, maar wat deze situatie in Europa uniek maakt, is de uitbreiding van de risicopopulaties van mannen die seks hebben met mannen (MSM) met heteroseksuele vrouwen. Dat zal een zekere aanpassing vergen, zeker in West-Europa waar de hiv-zorg voornamelijk is gericht op MSM en migranten uit andere geopolitieke regio’s.
Dat betekent een ander manier van communicatie over hiv-preventieprogramma's en een sterke verschuiving van de focus van zorgverleners om de nieuwe doelgroep te begrijpen. De prioriteit van deze vrouwelijke vluchtelingen ligt waarschijnlijk niet bij een hiv-test of behandeling, zeker niet als zij zich niet bewust zijn van hun hiv-status. Daarom moeten zorgverleners in het algemeen en gemeenschapsactivisten die met vluchtelingen werken, actief tests aanbieden en zorgen voor toegang tot de zorgvoorziening.
Het goede nieuws
Toch biedt deze humanitaire crisis ook een kans om hiv rond 2030 voor eens en voor altijd uit te bannen, zo stellen de onderzoekers. Als de gastlanden erin slagen hiv-tests laagdrempelig en zonder stigmatisering aan te bieden aan vluchtelingen, kan een groot deel van degenen die zich niet hebben laten testen en zich niet bewust zijn van hun hiv-status, een diagnose en zorg krijgen.
De last van de hiv-epidemie in Oekraïne wordt nu door meerdere landen gedeeld. Dat geeft ons de kans om de algemene situatie van de epidemie aanzienlijk te verbeteren - ook al brengt dit meer eisen en uitdagingen met zich mee.
Lees ook
-
Nederlandse Onderwijspremie voor UM-project Study Smart
Het interfacultaire onderwijsinnovatieproject Study Smart van Universiteit Maastricht (UM) is één van de drie winnaars van de Nederlandse Onderwijspremie 2025. Dat is dinsdag bekend gemaakt tijdens het Comenius festival in Den Haag.
-
Maastricht University erkend als topinstelling in CEO Magazine’s 2025 Green MBA Rankings
Wij zijn er trots op te kunnen delen dat Maastricht University School of Business and Economics is erkend als een topinstelling in de CEO Magazine 2025 Green MBA Rankings.
-
Taalbeleid in het Europees hoger onderwijs
De toegenomen verengelsing van het hoger onderwijs staat in diverse Europese landen ter discussie. Hoe ziet een evenwichtig taalbeleid er uit dat recht doet aan zowel het steeds internationaler karakter van het hoger onderwijs als de taalgebonden culturele identiteit van een land? Tijdens een...