ITEM’s reactie op voorstel Detacheringsrichtlijn

Detachering van medewerkers is een bekend fenomeen in de EU. Sinds de jaren 1990 is het gereguleerd door de Detacheringsrichtlijn (96/71/EC). De richtlijn heeft tot doel een evenwicht te creëren tussen enerzijds de vrijheid om diensten te verrichten en anderzijds de bescherming van medewerkers en de personen die daadwerkelijk diensten verrichten voor hun werkgever.

Deze dubbele doelstelling heeft in het verleden geleid tot moeilijkheden, aangezien beide ideeën elkaar wederzijds uitsluiten. De vrijheid van dienstverrichting is immers het meest succesvol zonder regels die belemmeringen veroorzaken, terwijl de bescherming van medewerkers doorgaans de implementatie van beschermende, en daarmee ingrijpende, regels inhoudt.

 

De huidige richtlijn tracht de hoeveelheid en de impact van de beschermende regels voor (buitenlandse) dienstverleners te beperken. Gaststaten mogen hun nationale (arbeids)wetten of algemeen verbindend verklaarde CAO’s met betrekking tot de in artikel 3 (1) onder a-g genoemde onderwerpen minimale standaarden opleggen. Gezien deze slechts minima zijn, hebben dienstverleners afkomstig uit lidstaten waar personeelskosten laag zijn een relatief voordeel, daar zij lagere arbeidskosten hebben. Hoewel ze in de gaststaat van ontvangst een wettelijk of collectief vastgesteld minimumloon moeten betalen, hoeft men niet het volledige loonstelsel van de gaststaat te hanteren. Daarom blijven er substantiële verschillen in kosten, waardoor het speelveld tussen detacherende ondernemingen vanuit het buitenland en lokale bedrijven in het werkland ongelijk blijft.

 

Het voorstel

Het nieuwe voorstel, tracht onder andere de verschillen in kosten enigszins terug te brengen. Zoals Commissaris Thyssen zei, heeft het voorstel tot doel het realiseren van gelijke beloning en gelijke arbeidsvoorwaarden voor gedetacheerde werknemers en lokale medewerkers. De referentie naar het minimumloon is verwijderd. Volgens Thyssen leidt deze wijziging tot een meer gelijke behandeling van de lokale werkgever en de buitenlandse dienstverlenende detacheerder met betrekking tot arbeidskosten.

 

Daarnaast dienen lidstaten de bestanddelen van de beloning, die van toepassing is op gedetacheerde medewerkers, op een transparante manier te specificeren en te publiceren.

Een andere wijziging is het voorstel om de maximale duur van detachering te beperken tot 24 maanden. Na 24 maanden is het recht van de gaststaat van toepassing. Dit onderdeel heeft tot doel om het toepasselijk arbeidsrecht volgens Richtlijn 96/71/EC af te stemmen op het toepasselijk sociaal verzekeringsrecht volgens Verordening 883/2004/EC.

 

Verder zijn, in een nieuwe paragraaf, nieuwe regels over onderaanneming beoogd, die casussen zoals Rüffert kunnen voorkomen. Het lijkt erop dat het idee is om verplichtingen toe te staan in onderaannemingsketens welke als doel hebben om een minimum betalingsniveau te standaardiseren. Zolang deze opgelegd worden op alle nationale onderaannemingsketens maakt het niet uit dat deze verplichtingen niet zijn vastgelegd in de wet of algemeen verbindende CAO’s.

 

Tot slot zijn enkele wijzigingen met betrekking tot uitzendbureaus toegevoegd.

 

Beoordeling

Het voorstel pakt duidelijk een van de hoofdpunten van kritiek aan met betrekking tot de Detacheringsrichtlijn. De minimale bescherming, welke in de jurisprudentie van het Hof van Justitie tevens maximale bescherming bleek te zijn, leidt tot verschillen in de behandeling op de werkvloer en tot (soms aanzienlijke) relatieve voordelen voor detacherende dienstverleners. Daarom is het voorstel om de gelijke behandeling door te trekken naar alle beloningselementen, een verstandige keuze. Maar zelfs in dat geval zullen de arbeidskosten blijven verschillen. Dit in verband met het feit dat detacheringswerkers verbonden blijven aan het sociale zekerheids- en belastingstelsel van hun thuisland zolang de detacheringsperiode niet langer duurt dan 24 maanden (sociale zekerheid) of 183 dagen (belasting). Daarom zullen zelfs als de loonkosten gelijk zijn, de totale arbeidskosten niet gelijk zijn. Het voorstel kan wellicht een eerste stap zijn naar gelijke voorwaarden, en het speelveld is duidelijk minder hellend dan voorheen, maar het is zeker nog niet effen.

 

Er is al eerder gepleit voor het idee om de arbeidswet coördinatieregels van Richtlijn 96/71 gelijk te stellen met sociale zekerheid coördinatieregels en de realisatie ervan zou een verdere beperking betekenen van mogelijke bronnen van conflict, onbegrip en verwarring.

 

Helaas laat de discussie in EU-context al zien dat, hoe nodig, nuttig of gewenst een wijziging van de Detacheringsrichtlijn voor sommige landen en de betrokken werknemers in zowel zendstaat als ontvangststaat ook moge zijn, de belangen van de lidstaten staan  lijnrecht tegenover elkaar. Terwijl de gaststaten gewoonlijk de voorkeur hebben voor regels die toestaan dat meer nationale wetten opgelegd kunnen worden op de de transnationale dienstverlener, zijn de traditionele uitzendende landen tegen strengere regels, aangezien zij het relatieve voordeel dat ze nu hebben zouden verliezen. Het blijft te bezien of een wijzigen van de bestaande richtlijn politiek haalbaar is.

 

Lees ook

  • Hoogleraar Machteld Marcelis kan haar werk aan de Universiteit Maastricht voortzetten. Onafhankelijk onderzoek door bureau BING in opdracht van het universiteitsbestuur laat zien dat er geen aanwijzingen zijn van sociale onveiligheid binnen sectie Psychiatrie van de vakgroep Psychiatrie &...

  • Het College van Bestuur van de Universiteit Maastricht heeft ingestemd met het plan voor de vernieuwing van de centrale proefdiervoorziening voor de UM en het Maastricht UMC+ op de reeds bestaande locatie aan de Universiteitssingel 50 (UNS50). Een nieuw gebouw is daarmee van de baan.

  • Voor het eerst is er wetenschappelijk bewijs dat een gepersonaliseerd voedingspatroon, gebaseerd op iemands stofwisselingsprofiel, tot een betere gezondheid leidt. Dit is een belangrijke stap richting effectievere voedingsinterventies die gericht zijn op het verbeteren van de gezondheid en voorkomen...