Hartcellen kunnen zich wél herstellen, dankzij microRNAs
Decennialang stond het voor wetenschappers en cardiologen vast: een stuk hartspier dat is afgestorven, bijvoorbeeld door een hartinfarct, groeit nooit meer terug. Omdat de volwassen hartspiercel zich niet kan delen, zoals bijvoorbeeld een huidcel dat wel kan om een wondje te herstellen. Een onderzoeksgroep van de Universiteit Maastricht onder leiding van Prof. Leon de Windt toont nu aan dat, door te sleutelen aan microRNAs, de hartspiercellen wel degelijk weer kunnen worden ‘aangezet’ tot herstel. Eerder deze maand is hun onderzoek gepubliceerd in Nature Communications.
De onderzoekers hebben in het DNA van hartspiercellen ontdekt welke (drie) genen bijdragen aan hartspierceldeling en daarmee aan het gezochte herstel van het spierweefsel. Het gaat om genen die in een hart van een embryo, dat nog moet groeien en waar de hartspierdeling dus nog wel plaatsvindt, sterk vertegenwoordigd zijn, maar die in een hart van een volwassene nog nauwelijks voorkomen.
Drie 'gouden genen'
Via moleculaire technieken kun je met een aangepast virus vreemd DNA een lichaam binnenloodsen. De Maastrichtse onderzoekers hebben de drie ‘gouden genen’ via zo’n virus bij een proefdier ingebracht dat een hartaanval had gehad. Met positief resultaat: het hart herstelde zich, er was geen littekenweefsel meer. Onderzoeksleider en hoogleraar moleculaire cardiovasculaire biologie Prof. Leon de Windt: “bij een hartinfarct verliest een mens bijvoorbeeld een miljard van de vijf miljard hartcellen en die komen nooit meer terug. Er komt een litteken op het hart en de hartfunctie vermindert blijvend. Maar bij deze proefdieren begonnen de hartcellen zich opnieuw te delen om de verloren cellen te herstellen. Dat biedt perspectief op genezing die eerder niet mogelijk was.”
Het onderzoek dat nu in Nature Communications gepubliceerd is, vormt een belangrijke stap in de ontwikkeling van hartmedicatie met beter en meer blijvend resultaat voor patiënten. Dat laatste is een belangrijk perspectief voor patiënten met een hartinfarct: op dit moment krijgt 1 op de 3 daarvan te maken met hartfalen in de eerste jaren na het infarct. In 2019 kwamen er ongeveer 35.000 mensen in het ziekenhuis terecht met een hartinfarct (cijfers Hartstichting).
De Windt geeft aan dat de weg naar klinische toepassing nog lang kan duren: “een belangrijke vervolgstap is onder meer het vinden van de beste toedieningsvorm, misschien in de vorm van een soort ‘vetbolletje’ zoals we dat nu kennen in het corona-vaccin van Pfizer/Moderna. Vervolgens ga je een testfase in die minimaal een jaar of zeven duurt met hoge kosten. Maar we zijn tevreden met de basis die we hebben gevonden: de drie ‘gouden genen’ die kunnen leiden tot een hartspier die wél zelf herstelt.”
Lees ook
-
Menstruatie nog altijd taboe op de werkvloer
Ter ere van de uitreiking van de VNVA Els Borstprijs voor haar oeuvre, organiseert prof. dr. Marlies Bongers op 1 oktober het symposium “menstruatie in ROOD op de agenda”.
-
Herhaalde miskramen: een rol voor het immuunsysteem?
1 tot 3% van de vrouwen die zwanger wil worden krijgt te maken met herhaalde miskramen. Voor meer dan 50% van deze vrouwen wordt er tot nu toe geen oorzaak gevonden. Nieuw onderzoek aan de UM en het MUMC+ laat zien dat wellicht Natural Killer cellen van het immuunsysteem betrokken zijn. Die hebben...
-
Nieuw Europees project moet hokjes-denken in geneeskunde tegengaan
De Europese commissie heeft 23 miljoen euro toegekend voor het opzetten van een nieuw platform voor drug repurposing: het toepassen van reeds bestaande geneesmiddelen bij andere ziekten dan waarvoor ze ooit ontwikkeld zijn. Startsein is een congres in Maastricht op 2 september.
