Vorige maand is de keuzehulp ‘Diabetes type 2: leefstijl en medicijnen’ gelanceerd. Een digitaal en gratis beschikbaar instrument dat mensen met diabetes (suikerziekte) type 2 helpt om weloverwogen behandelkeuzes te maken, zo vertelt Anna Tichler in een interview. Anna is promovenda bij de AWDZ. Ze onderzocht de afgelopen jaren hoe deze gloednieuwe keuzehulp eruit zou moeten zien. Leefstijl heeft een prominente plek in de keuzehulp, mede doordat Anna’s onderzoek duidelijk maakt dat patiënten dit belangrijk vinden in hun behandelkeuze. ‘Sommige patiënten waren zich er niet goed bewust van dat leefstijl zoveel invloed kan hebben op diabetes. Er zijn zelfs mensen die, als ze hun leefstijl aanpassen, niet aan de glucose-verlagende medicatie hoeven.

Vernieuwend
Op www.Keuzehulp.info zijn wel 80 verschillende keuzehulpen beschikbaar, voor allerlei ziekten. Voor diabetes type 2 was zo’n instrument er nog niet. Verrassend, want maar liefst 1 miljoen Nederlanders hebben deze ziekte. Tot voor kort was er alleen een keuzekaart voor diabetes. Maar deze kaart is onvergelijkbaar met de keuzehulp die nu gelanceerd is en (dit jaar) gratis beschikbaar is via www.Keuzehulp.info: ‘De keuzekaart is één A4'tje, met een tabel met daarop: 'dit zijn de mogelijkheden' en heel kort op een rijtje wat de verschillen zijn tussen die behandelingen. De keuzehulp is in informatievoorziening veel uitgebreider: Wat is diabetes, wat zijn de oorzaken. Het geeft alle verschillende behandelmogelijkheden weer. En je stelt dus vragen aan de patiënt om te kijken naar wat ze belangrijk vinden.’

Samen beslissen
Uit de keuzehulp rolt geen kant en klare keuze. Ook is de keuzehulp geen vervanging van een gesprek tussen patiënt en zorgverlener over de behandeling. Het is wel een goede voorbereiding op zo’n gesprek waarin er samen een behandelkeuze wordt gemaakt. Anna vertelt: ‘De keuzehulp is vooral bedoeld om de patiënt te laten weten van: 'u heeft iets te zeggen in de keuze'. Dus het is niet dat de zorgverlener alleen maar zegt: 'u moet medicatie A of B nemen.' Het is het bewust maken, dat patiënten daar ook wat over te zeggen hebben en dat ze ook weten wat hun mogelijkheden zijn.’

Ontwikkeling en onderzoek
Om de keuzehulp te ontwikkelen, werkte Anna nauw samen met patiënten, zorgverleners en vertegenwoordigers van Diabetesvereniging Nederland (DVN), de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Ook keuzehulpontwikkelaar PatientPlus werd betrokken. Samenwerking met al die partijen was cruciaal: ‘Zorgverleners hebben natuurlijk de medische kennis, die wij als onderzoekers niet hebben. Wij weten niet precies wat er besproken wordt tijdens een consult en waar zij dus ook misschien tegenaan lopen.’ Ook patiënten zijn onmisbaar. Een grote groep van ongeveer 300 mensen met diabetes hielp om een rangschikking te maken van onderwerpen die in de keuzehulp moeten komen. Stipt op 1 blijkt ‘kwaliteit van leven’ te staan. Ook leefstijl eindigt in de top-5, wat voor Anna niet per se in de lijn van verwachting lag. Uit interviews bleek namelijk dat patiënten lang niet altijd wisten wat voor invloed leefstijl heeft op diabetes. Dat een betere leefstijl betekent dat mensen minder of zelfs geen glucose-verlagende medicijnen nodig hebben, maakt het een interessant onderwerp om juist wel te bespreken met de arts. Meer lezen over deze studie? Dat kan hier. 

Vervolgonderzoek
Anna zet samen met haar team nu stappen om de keuzehulp echt in de praktijk te brengen. Ook het onderzoeken van de effecten van de keuzehulp op bijvoorbeeld tevredenheid met de behandelkeuze staat nog op de verlanglijst. Maar hiervoor is eerst haalbaarheidsonderzoek nodig: ‘Zijn de vragenlijsten en de methodes die we willen gebruiken van toepassing? En is het niet te veel belastend voor patiënten of zorgverleners? Op die manier kunnen we ook nog aanpassingen aan de keuzehulp doen, als het nodig is.’

Met je diploma op zak ben je straks klaar voor de volgende stap; een studie. Of niet? Want heb je alle kennis en vaardigheden verzameld die je nodig hebt om vol vertrouwen aan deze nieuwe fase te beginnen?   Docenten van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), Maastricht University (MU) en Tilburg University (TiU) zien dat er soms meer nodig is. Daarom slaan deze vier universiteiten de handen ineen om jou te helpen je nog beter voor te bereiden.   Dat doen we onder andere met deze kennisclips over het ontwikkelen van persoonlijke vaardigheden, sociale vaardigheden en organisatievaardigheden.

In de clips hoor je er meer over. Daarna is het tijd om zelf te oefenen. Ontdek wat de vaardigheid inhoudt en doe de opdrachten.