Trefwoorden: Trombose, Atherosclerose, Stollingsfactoren, Erytropoëtine

“Coagulation is a double-edged sword in the development of cardiovascular diseases”

Sporten is gezond, vinden veel mensen. Maar steeds vaker melden zich patiënten bij wie een bloedstolsel is ontstaan tijdens fysieke inspanning, resulterend in een trombosebeen, hartinfarct of longembolie. Dit proefschrift toont aan dat langdurige, zware inspanning leidt tot activatie van de bloedstolling. Daarnaast beschrijft dit proefschrift, dat processen die betrokken zijn bij de bloedstolling ook effect kunnen hebben op processen buiten de bloedstolling. Zo blijken stofjes die de bloedstolling reguleren (stollingsfactoren) een rol te spelen bij hart- en vaatziekten. De effecten van stollingsfactoren kunnen zowel beschermend als schadelijk zijn. Hoge concentraties stollingsfactoren in het bloed leiden tot meer aderverkalking. Een lage concentratie stollingsfactoren in het bloed beschermt juist tegen aderverkalking. Dit betekent dat aderverkalking beter behandeld zou kunnen worden door het gebruik van bloedverdunners. Bovendien lijken stollingsfactoren een belangrijke rol te spelen bij sport gerelateerde vaatproblemen. Bij wielrenners bijvoorbeeld treedt significant vaker endofibrose op. Deze aandoening kenmerkt zich door littekenvorming in de vaatwand van de bekkenslagader, waardoor er minder bloed naar het been kan stromen. Dit proefschrift laat zien dat bloedvaten met endofibrose als kenmerk hebben dat er meer stollingsfactoren in de vaatwand aanwezig zijn. Stollingsfactoren activeren in de vaatwand hoogstwaarschijnlijk processen die littekenvorming in de vaatwand stimuleren.