Europa onder druk: effecten voor grensregio’s – 25 jaar na het verdrag van Maastricht

Brexit is een feit. De inwoners van het Verenigd Koninkrijk hebben zich uitgesproken, premier Cameron is afgetreden. Hervormingen van de Europese Unie lijken noodzakelijk. Waar zal de nadruk op komen te liggen? Op  verdere samenwerking of verdere sluiting van grenzen? Wat betekent dat voor ons, die woonachtig zijn in de oudste Euregio van Europa, die de grens op een steenworp afstand van hun huis hebben liggen en deze enkel nog in administratieve handelingen hinderlijk vinden?

Wat betekent dit voor onze Britse medeburgers die vaak al sinds vele jaren in deze Euregio of elders in Europa woonachtig zijn, hier werken en een economisch en sociaal bestand hebben opgebouwd? Verliezen ze nu hun Europese burgerschap? Hun recht op werk, verblijf en op vrij verkeer? Velen van hen mochten zelf niet deelnemen aan het referendum in het Verenigd Koninkrijk omdat ze al meer dan 15 jaar buiten het Verenigd Koninkrijk woonachtig zijn. Over hun rechten en hun status als Europese burgers willen ook wij hier in Maastricht met de politiek in discussie gaan.
 
Anno 2016, 25 jaar nadat de onderhandelingen in Maastricht plaatsvonden over het Europees burgerschap en over een Europa zonder grenzen, speelt de grens binnen en buiten de Europese Unie nog steeds een belangrijke rol. Hoe kan men een vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal handhaven wanneer de politieke en humanitaire crisis voor sluiting van grenzen zorgt? Hoe gaan met name de grensregio’s van de oude lidstaten, waar vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal niet meer weg te denken is, hiermee om? Hoe vrij is de grensburger uit een grensregio eigenlijk, wanneer die, amper op 10 kilometer van zijn huis maar wel net over de landsgrens heen, arbeid wil (gaan) verrichten? ITEM doet onderzoek naar grensoverschrijdende samenwerking en mobiliteit. Juist nu!

Met het streven naar vrij verkeer binnen de Europese Unie in gedachten, mag men veronderstellen dat effecten voor grensregio’s duidelijk in kaart gebracht worden. Wordt de (nieuwe) nationale en Europese wet- en regelgeving getoetst op effecten voor diegenen die gebruik maken van het vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal? Op effecten voor grensregio’s, waar – naar men mag aannemen - toch het meeste vrij verkeer van personen verondersteld mag worden?

De grenseffectenrapportage 2016 van ITEM omvat inzicht in de effecten op grensregio’s van nationale en Europese wet- en regelgeving. Van het belastingverdrag Nederland-Duitsland tot Interreg, van diploma erkenning tot coördinatie van sociale zekerheid; ITEM’s grenseffectenrapportage geeft u inzage in de effecten voor grensregio’s in met name de oude lidstaten.