De media-aandacht is overweldigend sinds de eerste burger werd gebakken

Sinds Mark Post in 2013 de eerste in het lab gekweekte hamburger presenteerde op een persconferentie in Londen, blijft de telefoon in Maastricht maar rinkelen. “Ik dacht dat de media-aandacht langzaam zou uitdoven, maar het wordt eigenlijk alleen maar meer”, zegt hij nuchter. Er zitten natuurlijk ook diverse kanten aan wat inmiddels zijn levenswerk genoemd mag worden. Of je nu gaat voor dierenwelzijn, milieu of voedingsmiddelen: het zit allemaal in de kweekburger.

Post is de enige academicus in de kweekvlees-“industrie”

Voor Post gaat het om de milieubelasting van de traditionele vleesindustrie en het voedselzekerheidsaspect: hoe zorg je dat er ook in de toekomst genoeg en verantwoord eten is voor de groeiende wereldbevolking, zonder het milieu te ruïneren? Het feit dat hij de enige academische speler is op de groeiende kweekvleesmarkt, zorgt er wellicht voor dat zijn informatie en visie iets waardevoller wordt geacht dan die van puur commerciële partijen. Maar ook hij timmert commercieel aan de weg, met het bedrijf Mosa Meat, waarvan Post Chief Scientific Officer is.

Van kleinschalige productie naar een grootschalige vleeskwekerij

Vorig jaar besloten diverse bedrijven voor 7,5 miljoen euro in Mosa Meat te investeren. Sindsdien werden veertien nieuwe medewerkers aangenomen, hoofdzakelijk wetenschappers als bio-engineers en celbiologen. Samen met Post werken ze momenteel aan het opschalen van de tot nu toe kleinschalige productietechniek. Er werd een gebouw gehuurd in Maastricht waar die grootschalige ‘vleeskwekerij’ kan worden opgezet. Daar willen ze van 5-10 kilo per week eind dit jaar groeien naar 50 kilo per week over anderhalf tot twee jaar. “Ik schat dat we over 2,5 jaar kunnen produceren tegen een prijs die het interessant maakt voor de exclusievere restaurants”, zegt Post.

Van 200.000 naar 9 euro per burger

Kostte de eerste kweekvleesburger in 2013 nog twee ton, anno 2019 gaat het om negen euro per burger. “Dat is nog steeds veel duurder dan een gewone hamburger in de supermarkt en ons doel is uiteindelijk onder die prijs uit te komen. Hoe snel dat zal gaan en het dus voor de consument beschikbaar is op de markt, durf ik inmiddels met minder zekerheid te zeggen. Vijf jaar geleden had ik gezegd: tien tot vijftien jaar, maar nu er zoveel andere bedrijven ook mee bezig zijn, kan dat ook iets voor de prijsontwikkeling gaan betekenen.”

Geen concurrentiestrijd in een wereldwijde markt

Ook de Amerikaanse dierenactivist Paul Shapiro, die in zijn boek Clean Meat (onlangs naar het Nederlands vertaald als ‘Nooit meer slachten’) het verhaal van Post uitgebreid beschrijft, zegt het moeilijk te kunnen voorspellen. Hij sprak in een interview met de Volkskrant onlangs over een concurrentiestrijd tussen Amerika en China als het gaat om wie het eerst de supermarkt bereikt met kweekvlees. “Ik voel die strijd niet”, zegt Post wederom nuchter. “De markt voor dit product is zo gigantisch. En tegelijkertijd zijn de producenten van rundvlees zoals wij in de minderheid tot nu toe.”

Na de hamburger: gekweekt ribstuk

Dat Post is begonnen met het kweken van hamburgers, is te danken aan de eerste investeerder in dit project, Google-baas Sergey Brin. Die zag meer potentie in hamburgers dan in varkensworstjes. De wetenschappers droomden al van een persconferentie met worstjes voor de journalisten, die gekweekt waren uit cellen van een varken dat ook vrolijk zou rondlopen op de persconferentie. Maar het werden dus hamburgers. En als die straks in grote getalen geproduceerd kunnen worden, heeft Post zijn zinnen gezet op het kweken van een ribstuk.

Het proces wordt nog steeds geoptimaliseerd

“Het vraagt om aanvullende technieken en is weer iets ingewikkelder. Ik hou ervan om nieuwe dingen te bedenken en dan niet welke kleur de verpakking straks moet krijgen van ons product. Ik zal me blijven inzetten voor het verbeteren van het proces.” Zo is het de bedoeling de volgende versie van de hamburgers te kweken in een niet-dierlijke vloeistof. Sinds er 130 jaar geleden werd begonnen me het kweken van cellen buiten het lichaam, wordt er serum gebruikt dat uit koeien komt. Om dat serum te verkrijgen moet een koe worden geslacht. “Dat is dus nog steeds niet diervriendelijk. Er zijn alternatieven en we weten al hoe het moet, maar het proces is nog niet optimaal.”

Van fundamentele naar toegepaste wetenschapper

Dat zijn de vragen waar Post tegenwoordig dagelijks aan werkt, naast alle andere zaken die komen kijken bij een kleine, startende onderneming. Dat hij zich heeft losgeweekt van zijn wetenschappelijke collega’s, deert hem niet. Dat de toegepaste wetenschap die hij nu bedrijft door sommigen minder hoog wordt aangeslagen dan de ‘pure’, fundamentele wetenschap, evenmin. “Dit project is met me aan de haal gegaan. Dat heb ik bewust laten gebeuren en ik heb er vrede mee. Ik heb een doel en daar ga ik voor: het maken van hamburgers voor een duurzaamheidsdoel vind ik even waardevol als het maken van bloedvaten voor mensen.”

Meer informatie op de MosaMeat-website.