De mogelijkheden en toekomst van online onderwijs

Online onderwijs was de laatste jaren bezig aan een flinke opmars. Door de coronacrisis is deze ontwikkeling in een stroomversnelling terechtgekomen. Begin dit jaar, toen er nog geen sprake was van een intelligente lockdown, breidde UMIO|Maastricht University haar onderwijsportfolio uit met een online MBA-opleiding, genaamd EuroMBA Online Track. Als captain van MaastrichtMBA was dr. Boris Blumberg nauw betrokken bij de totstandkoming van deze opleiding. Wij spraken met hem over de mogelijkheden en toekomst van online onderwijs.

boris_Blumberg
Boris Blumberg

Op 1 januari 2020 lanceerde UMIO|Maastricht University de EuroMBA Online Track, die net als de reguliere MBA-opleiding onderdeel is van het MaastrichtMBA-programma. Met deze nieuwe online studie heeft het Maastrichtste MBA-landschap er een flexibele optie bij. Want flexibiliteit is het grootste voordeel van online onderwijs, erkent ook Boris Blumberg. “Dat zag je direct nadat de overheid had besloten dat alle onderwijsinstellingen hun deuren moesten sluiten”, begint de MBA captain. “Hier in Maastricht slaagden we erin om binnen no time het onderwijsmodel te verplaatsen naar een online omgeving, waardoor alle studenten vanuit huis konden deelnemen aan colleges en onderwijsgroepen. Bij opleidingen die gefocust zijn op online onderwijs, zoals de EuroMBA Online Track, kunnen studenten daarnaast zelf bepalen wanneer ze studeren en in welk tempo ze dat doen. Zeker voor professionals met een drukke baan kan dat een interessante optie zijn. Het biedt ook kansen voor mensen die in afgelegen gebieden wonen. Daar hebben wij in Nederland, Duitsland en België misschien geen last van, maar ik weet dat bijvoorbeeld Stellenbosch University in Zuid-Afrika veel studenten heeft die daarmee te maken hebben.”

Verplaatsing van infrastructuur

Hebben onderwijsinstellingen zelf ook voordelen van het aanbieden van online onderwijs? Is het bijvoorbeeld goedkoper dan het aanbieden van regulier onderwijs? Blumberg vindt dat een factor waarover in dit stadium nog niks zinnigs kan worden gezegd. “Regulier onderwijs vervangen door online onderwijs, is in feite een verplaatsing van de infrastructuur en dus van de kosten”, zegt hij. “Je vervangt klaslokalen immers door serverruimtes, online platformen en andere online voorzieningen. En vergis je niet, bij het geven van onderwijs vormen docenten de grootste kostenpost en die post verandert niet.”

EuroMBA Online Track

Lagere kosten vormen dan ook zeker niet de reden waarom UMIO|Maastricht University is gestart met de EuroMBA Online Track. Blumberg: “Ten opzichte van de VS en de UK lopen we in Nederland, Duitsland en België achter op het gebied van online universitaire programma’s. Het was dus de hoogste tijd om hiermee te beginnen. We worden hierbij geholpen door de megatrend van digitalisatie, want de mogelijkheden om online onderwijs van hoge kwaliteit aan te bieden zijn enorm gegroeid. De kwaliteit van video en audio is veel beter dan een paar jaar geleden, net als de kwaliteit van de online onderwijsplatformen.”

De verschillende nationaliteiten van de studenten vormen een grote kracht van de EuroMBA Online Track. “Zij hebben allemaal een andere achtergrond en andere wereldbeelden. Door met elkaar te discussiëren en ideeën uit te wisselen, verrijken zij elkaars denken. Dat is zeer waardevol. Ook de persoonlijke benadering is een sterkte van ons programma. Dan heb ik het enerzijds over de 3 residential weken waarin de studenten samenkomen bij verschillende universiteiten in Europa, en anderzijds over de kleine groepen waarmee wij werken binnen de online modules. Wij zullen nooit massale groepen toestaan, want dan is de persoonlijke aandacht niet te waarborgen.

Last but not least, is het onderwijs van de EuroMBA Online Track van hoge kwaliteit. We werken met topdocenten en hebben maximale internationale erkenning met onze Triple Crown-accreditatie van de instellingen AACSB, EQUIS en AMBA. Onlangs eindigde onze track als hoogstgeplaatste online MBA-studie van Nederland in de Global Online MBA Ranking van CEO Magazine. Wereldwijd eindigden we op de dertiende plek. Dat zegt veel over de kwaliteit die we bieden.”

Hoewel de coronacrisis ook voor de EuroMBA Online Track gevolgen heeft, zijn deze beperkt in vergelijking met de reguliere MBA-opleiding in Maastricht. “De online colleges gaan gewoon door, maar we hebben wel de residential week van mei moeten verplaatsen. Deze zou plaatsvinden in Barcelona”, aldus Blumberg. “Daarnaast weten we nog niet of we de residential weken van september in Aix-en-Provence en Rome kunnen laten doorgaan.”

Hoog onderwijsniveau

Een punt van kritiek in de richting van online onderwijs is dat er geen of te weinig degelijke en regelmatige interactie is tussen studenten en docenten en studenten onderling. Hierdoor zouden de studenten niet op hetzelfde niveau kunnen leren als bij het reguliere onderwijs. Wat vindt de MBA captain van die kritiek? “Ik begrijp de kritiek, maar online onderwijs is niet slechts een verplaatsing van het klaslokaal naar een online platform. De manier waarop je onderwijs geeft verandert ook. Je kunt niet gewoon je reguliere colleges van 1,5 uur in het format van een webinar gieten. Na een half uur schermtijd haken mensen namelijk af. Het moet dus korter, zonder dat dit ten koste gaat van de diepgang en het gedifferentieerd denken. Daar moet je creatief mee omgaan. Daarnaast heb je geen invloed op wat de studenten werkelijk uitvoeren achter hun laptop. Aan de andere kant kun je met de huidige technieken veel beter monitoren in hoeverre studenten echt hebben geleerd. Wij kunnen precies nagaan hoe lang ze actief waren binnen ons platform en wat ze hebben bijgedragen.
Zoals ik eerder aangaf, houden we bij onze eigen online track het onderwijsniveau hoog door de studenten veel persoonlijke aandacht te geven. Daarnaast moeten we waarborgen dat de opdrachten voor studenten van masterniveau zijn. Dit betekent dat we niet met multiple choice werken en dat we het eindresultaat – of dat nu een paper, presentatie of video is – met inhoudelijke feedback beoordelen. Dus niet alleen een cijfer, maar ook uitleg erbij. Daar leren de studenten van.”

Toekomst (online) onderwijs

Veel mensen voorspellen revolutionaire veranderingen in het hoger onderwijs naar aanleiding van de coronacrisis. Blumberg denkt echter dat dit wel mee zal vallen. “Het coronavirus vereist dat we fysiek afstand nemen van elkaar en online technologieën stellen ons in staat om dat te doen. Maar deze situatie gaat volgens mij niet ‘het nieuwe normaal’ worden, omdat we te veel behoefte hebben aan fysieke contactmomenten.

In dat kader vergelijk ik het hoger onderwijs graag met de muziekindustrie. Er zijn immers veel overeenkomsten tussen het werk van een docent en dat van een muzikant: er is een creatief deel dat tot uiting komt in het genereren van nieuwe kennis of het componeren van muziek, en er is een overdragend deel dat tot uiting komt in colleges of concerten. Ondanks de technologische vooruitgang in de muziekwereld gaan mensen nog steeds graag naar grootschalige concerten en kleinschalige unplugged sessies. Simpelweg omdat het contact tussen de muzikanten en het publiek toegevoegde waarde creëert aan beide kanten. MaastrichtMBA, UMIO en Maastricht University zijn experts in unplugged sessies op onderwijsgebied. En volgens mij gaan we deze sessies in de toekomst niet vervangen door online sessies, maar gaan we wel kijken hoe we de diverse online mogelijkheden kunnen inzetten om de unplugged sessies verder te verrijken.”

“Ik merk het ook aan mezelf”, vervolgt Blumberg. “Ik zie mijn team meerdere keren per week via Zoom, maar ik kijk uit naar het moment dat ik ze weer fysiek kan ontmoeten. Verder merk ik dat ik door deze situatie veel meer met vreemden deel dan voorheen en me meer verbonden met hen voel, doordat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten. Ik hoop dat ook na deze crisis vast te houden.”

Lees ook