Het taboe rondom pijnklachten bij musici

Promovenda Universiteit Maastricht pleit voor gezondheidsbeleid op conservatoria

Het is van groot belang dat conservatoria meer aandacht besteden aan de gezondheid van hun studenten. Dat concludeert Vera Baadjou, promovenda aan de Universiteit Maastricht. 67% van de conservatoriumstudenten ondervindt klachten gerelateerd aan het veelvuldig musiceren. 52% ervaart hierdoor beperkingen bij het bespelen van een instrument. In veel gevallen zorgen de klachten voor een verminderde kwaliteit van leven.

Taboe
Momenteel zijn musculoskeletale klachten – pijn, stijfheid of tintelingen in spieren en gewrichten - bij musici een financieel en sociaal taboe. Professionele musici werken vaak op freelancebasis en kunnen het zich hierdoor niet veroorloven om zich ziek te melden. Ook de sociale normen in de muziekwereld zijn strikt. Relatief simpele maatregelen zoals de repetities verkorten, of meer pauzes invoeren, stranden daarom vaak op verzet. Baadjou pleit voor meer betrokkenheid van conservatoria bij de gezondheid van hun studenten en het doorbreken van het taboe rondom aan instrumentspel gerelateerde klachten in de muziekwereld. Bewustwording is volgens haar een belangrijke stap.

Verontrustende cijfers
“Conservatoriumstudenten oefenen minimaal 4 uur per dag”, zo vertelt Baadjou. Er zijn uitschieters: studenten die maar liefst 8 uur per dag oefenen zijn er ook. Musiceren is topsport, maar dat wordt vaak niet ingezien of erkend. Professionele muzikanten zitten tijdens repetities urenlang in dezelfde houding. Niet gek dat musculoskeletale klachten vaak voorkomen. 67% van de conservatoriumstudenten in Nederland ervaart klachten gerelateerd aan het spelen van muziek. 52% ervaart hierdoor beperkingen bij het bespelen van hun instrument. "Deze cijfers zijn verontrustend", aldus de Maastrichtse onderzoekster. "Niet in de laatste plaats omdat conservatoriumstudenten pas aan het begin van hun loopbaan staan."

Preventie
Baadjou’s onderzoek richt zich op de preventie van musculoskeletale klachten bij musici. Er zijn aanwijzingen dat houding een belangrijke rol speelt in het voorkomen van deze klachten. De revalidatiearts in opleiding deed onderzoek onder 170 studenten van 5 conservatoria in Nederland. Haar studie verschafte geen definitieve oplossing, maar toont wel aan dat houding, psychosociale educatie en beweging mogelijk een gunstig effect hebben. Ook het leren omgaan met angst en stress zou kunnen helpen tegen de klachten. Daarnaast blijkt dat meer aandacht voor gezondheid op conservatoria door de studenten positief wordt beoordeeld.

Over Vera Baadjou
Vera Baadjou is Assistent In Opleiding tot medisch Specialist en Klinisch Onderzoeker (AIOSKO). Ze begeleidt sinds enkele jaren patiënten op de zogenaamde ‘kunstenaarspoli’ van de afdeling revalidatiegeneeskunde van Adelante, locatie MUMC+. Een poli waar kunstenaars, dansers en musici terecht kunnen voor aan hun beroep gerelateerde klachten. Daarnaast is ze zelf een fanatiek amateur-muzikante. Baadjou promoveert op donderdag 1 februari aan de Universiteit Maastricht. Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Ans Samama Fonds, onderdeel van het Universiteitsfonds Limburg.

Lees ook