Van hier …. naar een duurzame Universiteit Maastricht in 2035

De weg naar duurzaamheid is geen eendagstaak, en zeker geen eenrichtingsweg. Het is een gezamenlijk traject dat tijd, toewijding en samenwerking vraagt. De komende jaren zetten we stappen om onze universiteit verder te verduurzamen. Om deze ambitie te realiseren, is de UM Sustainability Roadmap 2030 opgesteld. Deze routekaart richt zich op drie hoofdambities: een bloeiende UM-gemeenschap, een circulaire UM-campus en een klimaatneutrale universiteit in 2035. Binnen onze pijlers onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering worden deze doelen stap voor stap uitgewerkt.

Het UM Sustainability Office werkt aan meer dan veertig projecten die voortkomen uit de Sustainability Roadmap 2030 – en voor sommigen zijn de eerste resultaten al zichtbaar. Sinds haar aanstelling als rector magnificus van de UM zet Pamela Habibović zich in om van onze universiteit een duurzame universiteit te maken. Ze is lid van de Sustainability Supervisory Board en stelt de verduurzaming van onze organisatie als één van haar prioriteiten. “De voortdurende aandacht voor duurzaamheid en ontwikkeling en integratie van activiteiten en maatregelen richting een duurzame samenleving in ons onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering, zorgen ervoor dat wij een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij en de toekomstige generatie. Als bestuurder ben je continu bezig met keuzes maken, maar de weg naar een duurzame universiteit blijven we als een rode draad volgen.”

De komende weken krijgt duurzaamheid opnieuw extra aandacht binnen onze universiteit. Na lancering van de UM Sustainability Roadmap 2030 vóór de zomer van 2025, willen we het gesprek over onze duurzame ambities voortzetten en verdiepen. “Het is belangrijk dat onze UM-gemeenschap weet dat wij als universiteit deze ambities nastreven,” benadrukt Pamela Habibović. “Alleen met een actieve gemeenschap kunnen we dit bereiken. We hebben een voorbeeldfunctie naar de rest van de maatschappij – laten we het vooral zelf ook goed doen.”
 

Klimaatneutrale universiteit

Op dit moment willen we zo spoedig mogelijk inzicht krijgen in onze eigen duurzame handelswijzen. Hoe staan we ervoor en waar kunnen we processen verbeteren? Met betrekking tot de bedrijfsvoering, is een post-doc onderzoeker momenteel bezig met het in kaart brengen van onze scope 1 en 2 emissies (uitstoot van broeikasgassen met betrekking tot eigen bedrijfsmiddelen en onze energieconsumptie), evenals de belangrijkste categorieën van scope 3 emissies (uitstoot van broeikasgassen in onze keten, waaronder de uitstoot met betrekking tot dienstreizen, afvalverwerking en ingekochte goederen en diensten). De resultaten van dit onderzoek moeten ons inzicht verschaffen in welke stappen we het beste kunnen zetten naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2035.
 

UM Impact Dashboard

Om inzicht te krijgen in de voortgang op het gebied van duurzaamheid, hebben we het UM Impact Dashboard ontwikkeld. Dit dashboard vormt een eerste stap richting het beter zichtbaar maken van onze duurzaamheidsprestaties door middel van rapportages.

Op dit moment worden mogelijke duurzaamheidsindicatoren in kaart gebracht in samenwerking met verschillende stakeholders binnen de UM waarover we op korte en op lange termijn kunnen en willen rapporteren. Zo kunnen we onze prestaties niet alleen beter monitoren, maar er ook actief op sturen. Hiervoor proberen we zoveel mogelijk aan te sluiten op internationale en nationale ontwikkelingen, zoals de Handreiking Vrijwillige Duurzaamheidsrapportage Kennisinstellingen.

(Tekst gaat verder onder de foto)

pamela
Rector magnificus Pamela Habibović
Students during one of the Sustainability Weeks at Maastricht University
Studenten tijdens een van de Sustainability Weeks van de Universiteit Maastricht

Gelanceerde projecten

Verschillende projecten zijn inmiddels gelanceerd. Eén daarvan is de pilot van het Fossil Assessment Framework. Dit Toetsingskader zorgt ervoor dat onderzoeksvoorstellen worden getoetst op de mogelijke impact op de transitie naar een fossielvrije samenleving. Om tot dit Toetsingskader te komen, hebben er eerst UM-breed dialogen plaatsgevonden waar medewerkers en studenten hun inzichten aan konden leveren.

Circulariteit is het thema van een van de twee research calls die we in 2025 hebben geopend. Naast een call met betrekking tot circulariteit, staat er een call open voor onderzoeksprojecten die bijdragen aan de duurzaamheid van de UM. In totaal is hiervoor €600.000,- beschikbaar gesteld (max. € 75.000 per aanvrager).

Voor het verder integreren van duurzaamheid in het onderwijs is er een onderwijssubsidie beschikbaar gemaakt, zodat docenten ondersteuning en ruimte krijgen om dit onderwerp in hun onderwijsprogramma in te richten. 
 

Een gemeenschap opbouwen met een duurzame mentaliteit

Binnen de hele UM vormt het Green Network het kloppend hart van onze duurzame gemeenschap. Elk van de faculteiten heeft een eigen Green Team, samengesteld uit studenten en medewerkers. Samen werken zij aan projecten die bijdragen aan een gezamenlijke visie en aanpak voor duurzaamheid binnen de universiteit. Daarnaast willen we studenten en medewerkers nog actiever betrekken bij dit thema. Daarom verschijnt binnenkort een vragenlijst waarin we peilen wat duurzaamheid voor hen betekent en welke onderwerpen zij belangrijk vinden. De uitkomsten helpen ons om de juiste prioriteiten te stellen, barrières te herkennen en kansen beter te benutten.
 

De volgende stapstenen

“Het is soms zoeken en bijsturen, maar samen volgen we de weg richting een circulaire campus, een bloeiende community en een klimaatneutrale universiteit in 2035.De meeste duurzaamheidsprojecten zijn breed opgezet, daarom is het belangrijk om steeds samen het gesprek aan te gaan en elkaar te versterken - alleen door samenwerking kunnen we onze ambities echt waarmaken,” aldus Pamela Habibović.

Lees ook