Op je gezondheid!
Van laborant tot FHML-student tot nationale beleidsmaker: na een paar vormende jaren aan de Universiteit Maastricht is Abdifatah Ahmed Mohamed teruggekeerd naar zijn geboorteland Somalië. Daar wil hij het verschil maken als directeur Beleid en Planning bij het ‘Ministry of Health and Human Service’.
"Ja, ik werk stevig door," lacht Abdifatah Ahmed Mohamed. De alumnus van de UM heeft heel wat op zijn bordje liggen. "Ik ben verantwoordelijk voor alles wat met planning van volksgezondheid in het land te maken heeft: beleid, bestuur, coördinatie, financiering, informatievoorziening en communicatie." Daar komen de partnerschappen en het contractmanagement met internationale organisaties als de WHO, UNICEF en de Wereldbank dan nog bij, plus de nauwe samenwerking met andere overheidsdiensten.
"Het is een stressvolle baan, maar ik ben er trots op dat ik een bijdrage kan leveren. Dit is wat ik wilde doen." Mohamed werd acht maanden geleden aangesteld door het ministerie, na vele jaren te hebben gewerkt voor internationale ngo’s en nadat hij bij de UM drie studies heeft afgerond. "In Maastricht was ik altijd een beetje jaloers op de institutionele capaciteiten van Europese landen. Ik zag het als mijn plicht om terug te keren en iets te doen aan de uitdagingen in de gezondheidszorg in Somalië."
Potentieel
Na meer dan 30 jaar burgeroorlog staat het land inderdaad voor veel uitdagingen op het gebied van de volksgezondheid. "We hebben onvoldoende financiële middelen, maar ook te weinig personeel en infrastructuur. En we werken binnen zeer onvolgroeide instellingen. Het is een gefragmenteerd systeem, dat sterk afhankelijk is van donorsteun van instanties als de EU of de Wereldbank."
Mohamed groeide op in een dorpje in het zuiden van Somalië. "De grond is vruchtbaar; we hebben genoeg regen en een rivier. De natuurlijke omgeving zou welvaart kunnen brengen." Voor de oorlog had het dorp een suikerfabriek, een elektriciteitsnet en een spoorweg. Nu lijdt het land onder een gebrek aan infrastructuur en kampt het met tropische ziekten die voorkomen kunnen worden.
"Ik wist dat het beter kon. Ik was altijd ambitieus en leergierig." Hij won een beurs voor een opleiding tot laborant in Nairobi en ging daarna aan de slag bij de kliniek van Artsen zonder Grenzen in zijn dorp. "Ik begreep wat ze nodig hadden, dus ik groeide snel binnen de organisatie." Mohamed werd adviseur over culturele kwesties op hun kantoor in Noorwegen. "Ik vond het leuk werk, maar ik voelde me een beetje hulpeloos. Ik wilde ontzettend graag dingen veranderen, dus zocht ik een manier om meer impact te hebben."
“Hier moet ik zijn”
Hoe nobel zijn beweegredenen ook waren en hoe vormend zijn tijd aan de UM ook bleek te zijn, het begin ervan kon niet alledaagser zijn: "Ik googelde 'public health in the Netherlands in English’," lacht hij. "Ik vond de UM en dacht: dit is het! Hier moet ik zijn." Dat gevoel werd bevestigd tijdens zijn studie. "Ik kwam er ook achter dat, als ik echt een verschil wilde maken, het heel belangrijk was om meer kennis op te doen in de gezondheidszorg.”
Die ambitie deden hem kiezen voor de masteropleidingen Healthcare Policy Innovation & Management en Global Health. "Het is precies wat in Somalië dringend nodig is. Global Health heeft echt mijn kijk op grote internationale organisaties in het veld gevormd. Het gaf me een nieuw perspectief op wat globalisering eigenlijk betekent."
Tijdens de opleiding werkte hij aan uiteenlopende projecten op het gebied van wereldwijde gezondheid. "We werkten op afstand samen met mensen met vele achtergronden, op verschillende continenten, van Canada tot India, China en Soedan." Hij sloot blijvende internationale vriendschappen en bouwde een professioneel netwerk op. "Ik heb nog steeds contact met mensen die promoveren op relevante onderwerpen, of werkzaam zijn voor organisaties als de WHO of het Swiss Tropical and Public Health Institute.”
Vormende ervaring
Mohamed kijkt met blijdschap en dankbaarheid terug op zijn tijd bij de UM. "Maastricht heeft de man van me gemaakt die ik nu ben. De kennis en vooral de vaardigheden die ik tijdens mijn drie opleidingen heb opgedaan, gebruik ik iedere dag." Toch was het een uitdaging, zowel wetenschappelijk als persoonlijk. "Het was een nieuw leven, een nieuwe stad, veel nieuwe culturen. In mijn eerste jaar snapte ik Maastricht nog niet echt maar in het derde jaar kon ik anderen al helpen zich te settelen."
Dat de UM zeer internationaal is, is geen nieuws. "Maar je beseft pas hoe internationaal als je een tijdje in Maastricht verblijft. Voor mij was het een openbaring om de verschillen tussen Europese culturen te leren kennen: Nederlands, Belgisch, Frans, Spaans, Italiaans en ga zo maar door."
Schelden op automobilisten
Mohamed heeft waardering voor de directe Nederlandse manier van communiceren en het gebrek aan hiërarchie. Zijn verblijf hier heeft zeker een blijvende impact: "Ik raakte gewend aan het rijden in Nederland. Bij mijn terugkeer in Mogadishu, waar het verkeer zich veel minder aan de regels houdt, merkte ik dat ik op andere automobilisten begon te schelden. Toen besefte ik dat ik veranderd was," lacht hij.
"Ik hou van Maastricht, het voelt nog steeds als thuis. Ik kan niet wachten om het weer eens te bezoeken. Toch heb ik altijd geweten dat ik terug moest gaan om mijn steentje bij te dragen en Somalië te helpen." Mogadishu is overbevolkt is en groeit snel, maar het heeft een bloeiend nachtleven en een strand. Mohamed heeft nog veel werk voor de boeg, maar hij is gelukkig en heeft er alle vertrouwen in dat Somalië zal opbloeien.
Tekst door: Florian Raith
Fotografie door: Abdifatah Ahmed Mohamed
Lees ook
-
Van jurist tot filmproducent
In 1999 was Hanneke van der Tas een van de eerste studenten die afstudeerde aan de toen gloednieuwe European Law School van de Universiteit Maastricht. Vervolgens deed ze een postdoc aan de Harvard Law School. Ze deed zowel New York als in Parijs het balie-examen, waardoor het er alle schijn van had...
