Weekend van de Wetenschap 2024

Locatie

Faculty of Science and Engineering
Paul-Henri Spaaklaan 1
6229 EN, Maastricht

Op de foto als professor of onderzoeker

De mogelijkheid om op de foto te gaan als professor of onderzoeker met gebruik van kleding en materialen.

Stroopwafel

Vers gemaakte stroopwafels.

EDMO challenge

Wie kan zijn robot het snelst laten lopen? Programmeer zelf je EDMO en ga de strijd aan met elkaar!

Samen spelen, samen zorgen

Dit is een spel voor op de tablet, gemaakt om kinderen te helpen beter met elkaar samen te werken en elkaar te begrijpen, zodat iedereen, ook kinderen die uit andere landen komen, zich thuis kunnen voelen op school.

Toren van Hanoi

De Toren van Hanoi is een puzzelspel dat bestaat uit drie staven en een aantal schijven van verschillende grootte. De schijven beginnen gestapeld op één staaf, van groot naar klein. Het doel is om alle schijven naar een andere staaf te verplaatsen aan de hand van een aantal spelregels.

Tetris

Tetris is een puzzelspel waarin je vallende blokken moet draaien en verplaatsen om volledige horizontale lijnen te vormen zonder openingen. Zodra een lijn volledig is, verdwijnt deze en krijg je punten.

Versla onze wetenschapper

In dit spel is het de bedoelding dat je elke beurt 1, 2 of 3 lucifers weg pakt maar is het doel dat jij de laatste lucifer pakt. Lukt het jou? 

Programmeer je microbit

Leer programmeren op deze minicomputer!

Proefjesmarkt

Hoe krijg je muziek uit bananen? Hoe kan een citroen een batterij worden? Dit en meer ontdek je op de proefjesmarkt.

Fossielen en botjes

Ontdek de oudheden en leer hoe deze oude resten ons verhalen vertellen over het leven van miljoenen jaren geleden.

Kr8 van wind

De kracht van wind is een indrukwekkende natuurlijke kracht die we dagelijks kunnen ervaren. Dit proefje laat zien hoe windenergie kan worden omgezet in beweging.

De juiste verpakking

Welke verpakking is het meest efficiënt om te vervoeren? Blikjes, flesjes of drankkarton? 

Zonnekijker (enkel bij zonnig weer)

Kan jij de zonnevlammen zien door deze speciale telescoop? 

Zit er cafeïne in groene thee

Hoe kun je meten hoeveel cafeïne thee bevat? Zit er meer cafeïne in thee wanneer je deze 15 minuten laat trekken? Bevat zwarte thee meer cafeïne dan groene thee? Laat je verbazen!

Bezoek ETpathfinder

ETpathfinder is een proefopstelling voor het ontwikkelen van technologie die we nodig hebben voor betere zwaartekrachtsgolf-detectoren. Zwaarte-watte? Dit soort detectoren zijn extreem gevoelige machines, die de piepkleine verstoringen kunnen meten die optreden als - ergens ver weg in het heelal - zwarte gaten of andere zware hemellichamen op elkaar botsen. De Einstein Telescoop is zo'n machine, die momenteel wordt uitgedacht. Er is straks maar één Einstein Telescoop in de hele wereld - en die wordt misschien wel onder de grond hier in Limburg gebouwd.

Er is ook maar één ETpathfinder-lab, dat onderzoek doet voor technologieën die over de hele wereld bij zwaartekrachtsgolf-detectoren gebruikt worden. Op 5 oktober kan jij dat met eigen ogen zien en alles horen over de ETpathfinder. 

Rondleidingen bij ETpathfinder worden in het Nederlands gegeven
Er is maar beperkt plek bij de rondleidingen. Daarom is het alleen mogelijk om mee te gaan als je vooraf gereserveerd hebt.

Zitten de rondleidingen vol en wil je toch een kijkje nemen in de spectaculaire testopstelling voor de Einstein Telescope, de ETpathfinder? Dat kan via een live video- rondleiding. Onderzoeker Janis Wohler vertelt vanuit de clean room van alles over de toekomstige telescoop en de ETpathfinder. De Engelstalige videorondleiding is te volgen in een collegezaal aan de Paul-Henri Spaaklaan om 15:00.

Pillenavontuur: Ontsnap aan de Cascade!

Medicijnen bestaan in alle vormen en kleuren. Bijna voor elk kwaaltje bestaat er wel een medicijn. Ze werken vaak goed, maar soms hebben ze ook effecten die je niet wilt. Dit noemen we bijwerkingen. Meestal merk je deze niet, maar soms kun je je toch niet lekker voelen. Dan kun je naar de dokter gaan. Als hij of zij dan niet herkent dat dit door je medicijn komt en je een extra medicijn krijgt, noemen we dat een voorschrijfcascade. Hierdoor kun je veel onnodige medicatie gebruiken die weer nieuwe bijwerkingen geven. In dit spel leer je hier meer over.

Voelen of niet voelen: het geheim van je huid

Voelen is belangrijk om informatie te krijgen over je omgeving: is iets warm of koud? En hard of zacht? Alle informatie die je lichaam via je huid krijgt over het gevoel wordt automatisch via een soort stroomkabels, zenuwen, naar je hersenen gestuurd. Maar wat als je minder of geen gevoel hebt in je huid? Dat gebeurt soms bij vrouwen die borstkanker hebben gehad. Om zo iemand beter te maken, moeten dokters de zieke borst er soms afhalen en kunnen ze daarna een nieuwe borst maken. Deze nieuwe borst ziet er heel echt uit, maar vóelt niet echt, omdat mensen er geen aanrakingen, warmte of kou voelen. Door een zenuw in de nieuwe borst te leggen, kan deze als een soort stroomkabel prikkels van buitenaf doorgeven en kan het gevoel terugkomen.

Ontdek de Wereld van Gezonde en Zieke Hersencellen

Aan deze tafel kunnen bezoekers door een microscoop kijken naar echte weefsels en cellen uit de hersenen die speciaal zijn gekleurd om bepaalde onderdelen, zoals zenuwcellen, zichtbaar te maken. Zo kan er dus een kijkje genomen worden in de hersenen! Bezoekers kunnen zelf ervaren hoe een zenuwcel eruitziet, welke steun zij krijgen in de hersenen en met wat uitleg en extra beelden zal er verteld worden waarom deze cellen zo belangrijk zijn voor hoe we denken en bewegen. Men krijgt dus de kans om te zien hoe gezonde hersencellen eruitzien en hoe deze verschillen van cellen met een ziektebeeld, zoals bij Alzheimer.

Hoe goed is jouw geheugen?

Elke dag maak je nieuwe herinneringen. Zo herinner je nog wat je hebt ontbeten, welke film je gisteren hebt gezien, en wat je op school hebt gedaan. Soms herinneren we iets dat niet klopt. In dit experiment gaan we na hoe goed jouw geheugen daadwerkelijk is. Verder leggen we je uit waarom het geheugen voor de psycholoog zo belangrijk is.

De virtuele hartpatiënt

Ontdek hoe we met moderne technologie een virtuele kopie van jouw hart kunnen maken! Bij ons station laten we zien hoe dokters meetgegevens gebruiken om het kloppende hart van de patiënt digitaal na te bootsen. Leer hoe verschillende hartziekten de pompfunctie beïnvloeden, luister naar je eigen hartslag en hoor je eigen bloed stromen. Ook demonstreren we de unieke relatie tussen bloeddruk en bloedstroom. Kom langs en ervaar zelf hoe we de werking van het hart in de computer simuleren, en begrijp hoe dit helpt bij het beter behandelen van hartziekten.

De Maastricht Studie - Meten is Weten

De Maastricht Studie gaat over (oudere) mensen die in en rond Maastricht wonen. Er zijn meer dan 9000 deelnemers. Misschien doet jouw opa of oma, of je papa of mama ook wel mee. Wij kijken heel goed naar de mensen die meedoen. We stellen vragen en doen veel metingen om te kijken hoe gezond ze zijn. Ook kijken we wat ze allemaal (nog) kunnen. Zo onderzoeken we hoe mensen gezond kunnen blijven, ook als ze een jaartje ouder worden. Bij ons kun jij meedoen aan testjes die wij in ons onderzoek gebruiken: Meten hoe sterk jij bent, hoe goed je evenwicht is, hoe snel jij uit een stoel kunt opstaan en weer gaan zitten. Misschien maken we er wel een wedstrijdje van... 

Waarom onderzoeken we poep?!

Ontdek de wonderlijke wereld van bacteriën in je eigen darmen! Bacteriën spelen een belangrijke rol in je gezondheid en hoe jij je voelt. Ze helpen bij de spijsvertering en beschermen je tegen ziekten. Maar hoe weten we dat allemaal? Wetenschappers onderzoeken je darmbacteriën door te kijken naar poep! Ga aan de slag en ontdek wat jouw darmen allemaal verbergen! Kom jij ons helpen met poepscheppen?

Wat als je brein het niet meer doet?

Door een ongeval of ziekte kan je brein beschadigd raken. Dit noemen we hersenletsel. Kinderen met hersenletsel hebben vaak moeite met concentreren, plannen, of het aanleren van nieuwe vaardigheden. Je kunt je voorstellen dat je leven er dan ineens heel anders uit gaat zien. In dit experiment laten we je ervaren hoe moeilijk alledaagse taken worden als je brein het niet goed meer doet. Ook laten we je met een computertaak zien hoe je je brein kunt trainen en je aandacht of geheugen kunt verbeteren.

Smaken om te zien, ruiken en proeven

Proeven doe je met je tong. Of niet? Soms kun je al zien dat je iets niet lekker vindt (of denk je dat je dat kan zien). En zonder neus smaakt alles net wat anders. Kom langs en test of jij een neus hebt om te proeven of een oog voor lekkere smaken. Ook kunnen we met de ‘Veggie-meter’ zien hoe gek jij bent op groente. Durf jij dit te testen?

Levende hersenen in het laboratorium

Steeds meer mensen vragen zich af of we nieuwe medicijnen moeten blijven testen op dieren. Wetenschappers zoeken daarom nieuwe, proefdiervrije methoden. Het klinkt verzonnen, maar het is gelukt om een klein stukje hersenen in het laboratorium in leven te houden. We gebruikten daarvoor een chip met 120 elektronische puntjes met een laagje hersencellen. Daarbovenop kwam een klein stukje hersenweefsel van iemand die geopereerd was voor epilepsie. Dit stukje brein liet nog zes dagen epileptische activiteit zien! Kunnen we dit nieuwe model gebruiken om experimentele therapieën te testen en daarmee gebruik van proefdieren verminderen? Is dit model beter dan een diermodel?

Technologie bij ouderen

Hoe kunnen oudere mensen zo lang mogelijk thuis in hun eigen omgeving blijven wonen? Ook als ze hulp en ondersteuning nodig hebben? Met behulp van een VR bril ga je op bezoek bij mevrouw Janssen. Mevrouw Janssen heeft een herseninfarct gehad en kan moeilijk lopen. In de virtuele omgeving worden mogelijke hulpmiddelen getoond. In de video komt een wijkverpleegkundige bij mevrouw Janssen op bezoek om haar situatie te bespreken. Je kunt ook kennismaken met de familie van mevrouw Janssen en met verschillende zorgprofessionals. Wat zou jij doen om mevrouw Jansen te helpen?

Communiceren met gedachten

Door een aantal medische redenen kunnen mensen hun spraakvermogen verliezen. Om patiënten te helpen communiceren met de buitenwereld is het mogelijk om woorden rechtstreeks uit de hersenen te “lezen” en ze weer te geven met een computer. We noemen zo'n apparaat een “Brain Computer Interface”. Aan onze tafel leggen we uit hoe een Brain Computer Interface patiënten kan helpen en laten we een voorbeeld zien van een simpele Brain Computer Interface in actie.

Ontdek jouw DNA

DNA is een stofje (een molecuul) dat in alle cellen van je lichaam aanwezig is. Het is een belangrijk stofje dat er onder meer voor zorgt welke kleur ogen of haren je hebt en of je een donkere of lichte huid hebt. DNA bevat eigenschappen van je vader en je moeder. Daarom lijken we allemaal een beetje op onze beide ouders. Hoewel je DNA niet met het blote oog kunt zien, kunnen we het wel zichtbaar maken. In dit experiment gebruiken we huis-, tuin- en keukenmiddeltjes om zelf DNA te isoleren uit je speeksel.

Kunnen stroompjes in de hersenen oorsuizen verminderen?

Tinnitus wordt ook wel oorsuizen genoemd. Mensen ervaren het als een hoge piep, ruis of suis die in je oor of hoofd lijkt te zitten. Wellicht heb je dit zelf al eens ervaren na een avond met harde muziek. Bij sommige mensen is de oorsuis altijd aanwezig. Een klein deel van de mensen wordt hier gek van. Er zijn nog geen goede behandelingen. Wij onderzoeken of we met diepe hersenstimulatie de oorsuis kunnen verminderen. Diepe hersenstimulatie bestaat uit een operatie waarbij draden in de hersenen worden geplaatst. Deze wordt verbonden met een batterij in de buik. De batterij geeft stroompjes met als doel de tinnitus te verminderen.

Jouw stem is goud waard!

Bij ons onderzoek kijken we of we longziekten en achteruitgang hiervan kunnen opsporen door naar stemmen te luisteren. Wat we hiervoor nodig hebben is een lange 'aaa'-klank, hoe lang hou jij dat vol? Ontdek bij ons ook hoe jouw longen werken, probeer hoe het kan voelen om een longziekte te hebben en daag jezelf uit om zo lang mogelijk 'aaa' te zeggen!

Waaruit bestaat jouw lichaam?

Je lichaam bestaat uit botten, spieren, vet en heel veel water. Met je ogen kun je niet zien hoeveel vet of water en in je lichaam zit, daarom zijn hier speciale apparaten voor bedacht. Hierdoor weet je precies hoe je lichaam is opgebouwd en kun je ook ontdekken wat er minder gezond is. Met een ander experiment kunnen we kijken of jouw ene spierbal groter is dan de andere door te meten hoe groot jouw armen zijn. Ben je al benieuwd? 

Nieuw bot uit de 3D printer

Als je je been breekt, is dat heel vervelend. Je krijgt vaak alleen een gips. Soms moet er geopereerd worden en worden de botten samengeschroefd. Maar wat als de breuk zo erg is, dat er bot mist en er een groot gat is? Wij laten zien hoe je nieuw bot met een 3D printer kunt maken, welke cellen je nodig hebt en hoe precies het is.

Stuur een computerspel aan met je brein

Wist je dat je met licht kunt leren over hoe je brein werkt? Wij gebruiken functionele nabij infrarood spectroscopie (fNIRS). Hierbij gebruiken we een speciaal soort muts met lichtsensoren. Deze zenden nabij-infrarood licht uit en meten hoeveel van dit licht geabsorbeerd wordt door het brein. Dit vertelt ons welke hersengebieden actief zijn. In dit experiment testen we een brein-computer interface (BCI): dit werkt door je eigen hersenactiviteit te meten en deze om te zetten in een computerinstructie (denk aan bijvoorbeeld ‘links’ vs. ‘rechts’). Op die manier kun je bijvoorbeeld een computerspel aansturen - puur met je brein! Speel je mee?

Hoe snel leer jij een nieuwe beweging?

Bewegen doe je niet alleen met je spieren, maar ook met je zintuigen. Het belang van je zintuigen voor bewegen gaan we laten zien aan de hand van een proefje. Daarbij foppen we je ogen, en zul je ontdekken dat bewegen met veranderd zicht, niet zo makkelijk is. Bijzonder genoeg kun je vrij snel leren om met veranderende omstandigheden om te gaan, en ook dat zul je zien in dit proefje.

Hoe werkt een Robot?

Ontmoet alle robots uit de robot familie van het Maastricht Center of Robots! Daarnaast kun je ook je creatieve geest loslaten rondom het thema van robots in de 'creative corner'. 

Hoe werkt Virtual Reality?

Samen met het Digital Experience Lab (DEXLab) ga jij aan de slag met VR-brillen en leer je hoe dit wordt toegepast in het onderwijs. Je leert ook het verschil tussen Virtual Reality en Augmented Reality (denk aan Pokémon Go).

Hoe werkt Investeren?

In dit spel leren deelnemers slimme financiële beslissingen te maken. Bij elke stap moeten ze kiezen tussen geld sparen om een gratis ticket te claimen of een deel van hun toegewezen geld uitgeven om een betaald ticket te kopen. Elk ticket bevat een ander bedrag, maar de betaalde tickets hebben een grotere kans op een hoger bedrag. Aan het einde van het spel vergelijken we de totaal verzamelde bedragen om te zien welke deelnemer het meeste geld heeft verzameld!

Hoe werkt Armoede?

In dit experiment ga je onderzoeken hoeveel je met geld kunt kopen in verschillende landen, door te kijken welke boodschappen je kunt krijgen met een euro. Je verzamelt boodschappen voor een bepaald bedrag, weegt het voedsel en kijkt hoe gezond het is. Het doel is om erachter te komen of het voedsel dat je met dit bedrag koopt, genoeg is voor een gezond en voedzaam dieet.

Hoe werkt een Nieuwsgierige Wetenschapper?

Stap in de schoenen van een wetenschapper en ervaar hoe je jouw eigen vraagstukken zou kunnen onderzoeken.

Locatie & Info

Kom samen ontdekken hoe leuk Business & Economics kan zijn! Op zaterdag 5 oktober, van 12:00 tot 14:00 ben jij welkom om een kijkje te nemen achter de schermen bij SBE op de Tapijnkazerne, een voormalige militaire kazerne in hartje Maastricht. Wij verzorgen de drankjes, hapjes en popcorn.

Locatie: Tapijnkazerne 11, 6211 ME Maastricht.

Tijd: Zaterdag 5 oktober van 12:00 tot 14:00.

Alle activiteiten worden in het Nederlands gegeven. Engelse ondersteuning is mogelijk.