KidzCollege brengt al 15 jaar de basisschool naar de universiteit

Zestig groep 8-leerlingen in een collegezaal? Het is al 15 jaar vaste prik in mei en juni. Dankzij KidzCollege kunnen groep 8-leerlingen uit de regio Maastricht op een toegankelijke manier kennismaken met de wetenschap. Wat gebeurt er als je de wet overtreedt? Hoe worden nieuwe medicijnen ontwikkeld? Daar leren basisschoolleerlingen alles over in de collegebanken. Daarvoor worden zelfs ambulances en doktersjassen uit de kast getrokken. Wij spraken erover met bedenker Ingrid Wijk en docent Martijn Poeze.

Het idee voor KidzCollege ontstond 18 jaar geleden. Ingrid Wijk is de bedenker van het initiatief. “Maar,” zo grapt ze, “eigenlijk is mijn dochter de aanstichtster.” Wijks dochter zat destijds in groep 8. Haar leerkracht organiseerde een project waarvoor leerlingen elke week bij een ouder op het werk gingen kijken. “Mijn kantoorwerk leek me niet zo interessant om aan leerlingen van 11-12 jaar te laten zien. Ik bedacht dat het veel leuker was om een inkijkje te geven in een echt college.”

Ko de Ruyter, destijds hoogleraar marketing aan de UM, leerde de klas van Wijks dochter aan de hand van een cola-test met allerlei merken hoe beïnvloeding werkt. Wijk: “Alle leerlingen en leerkrachten kwamen enthousiast uit het college. Daarna kwamen al snel vragen vanuit de school: ‘Kunnen we zoiets vaker doen?’. Ook andere Maastrichtse basisscholen hadden er oren naar.” 

Kennismaking met de wetenschap


Met KidzCollege biedt de Universiteit Maastricht groep 8-leerlingen een laagdrempelige en boeiende manier om meer te leren over wetenschappelijke thema’s. Leerkrachten schrijven hun klas gratis in voor een college van 80 minuten. “We hebben er bewust voor gekozen om inschrijven niet per leerling te laten gaan”, legt Wijk uit. “Er volgen na de basisschool al zoveel poortjes waar de kinderen doorheen moeten. Het is waardevol dat iedereen, ongeacht het middelbare-schooladvies, kan kennismaken met de universiteit.” 

Eén opmerking daarover is Ingrid altijd bijgebleven: “Een twaalfjarige leerling zei eens na afloop tegen me: ‘Waarschijnlijk ga ik nooit naar de universiteit, maar ik vind het wel heel leuk dat ik dit heb mogen ervaren.’”
 

Niet te veel vertellen, maar vooral doen


De colleges gaan over een breed scala aan onderwerpen. Dit jaar staan onder andere ‘Weet wat je eet!’ en ‘De hindernisbaan naar een nieuw medicijn’, ‘Wat gebeurt er als je de wet overtreedt?’ op het programma. De meest populaire colleges keren jaarlijks terug. Zo is het college Brokkenboel al vanaf het begin een vast programmaonderdeel. Het werd eerst gegeven door Peter Brink. Inmiddels verzorgt traumachirurg Martijn Poeze dit college. 

Poeze vindt het niet extra uitdagend om college te geven aan een jong publiek. “Het is, net als bij gewone colleges, belangrijk om het interactief te maken en vragen te stellen. De vraag ‘Wie heeft er ooit iets gebroken gehad?’ is al genoeg om een levendige discussie op te wekken. Ik ben hooguit een kwartier aan het woord. Daarna gaan we aan de slag.”

 

Met gips naar huis


Het hoogtepunt bij Brokkenboel is dat leerlingen in doktersjassen zelf de rol van medisch specialist aannemen. Poeze enthousiast: “Ik vertel over een basisschoolleerling die een auto-ongeluk heeft gehad. Samen doorlopen we de stappen na het ongeluk. Daar komt een heel medisch team bij kijken. Eerst komt er een ambulance aanrijden, wat een spektakel op zich is. Daarna gaan we oefenen. Eén leerling is de patiënt; de anderen hebben ieder een eigen rol bij de eerste opvang (als anesthesist, traumaleider en verpleegkundigen). Daarna mogen ze zelf ‘opereren’ op een nep-bot, inclusief platen en schroeven om het bot te herstellen. De gipsverbandmeesters gipsen het ‘slachtoffer’ ook echt. ‘Zeg maar tegen je ouders dat je naar de EHBO bent geweest!’, grap ik dan.”

 

Beyond the ivory tower 


Tussen 2010 en 2023 hebben meer dan 93 basisscholen en 8.700 kinderen uit de regio Maastricht deelgenomen aan KidzCollege. Dit jaar bestaat KidzCollege 15 jaar en toekomstplannen zijn er nog genoeg. Zo staat er een pilot in samenwerking met STEAM (een netwerkorganisatie op het gebied van Wetenschap en Technologie voor Limburgse basisscholen en bedrijven) op de planning. 

Eén ding blijft in elk geval hetzelfde: het doel van KidzCollege om leerlingen te laten kennismaken met de wetenschap. Wijk legt uit: “Er wordt weleens gezegd dat de universiteit een ivoren toren is. Met KidzCollege laten we de maatschappij voor een deel meekijken met waar we mee bezig zijn. We hebben heel veel kennis in huis. Die mag ook buiten de universiteitsmuren zichtbaar zijn.” 


Tekst: Romy Veul
Fotografie: Harry Heuts en Netwerk Acute Zorg Limburg (NAZL)

Leerkracht aan het woord: Ivo Leenders

Ivo Leenders is al 12 jaar leerkracht in groep 8 op Basisschool Sint Aloysius in Maastricht. Door een collega kwam hij met KidzCollege in aanraking. 

“Al vanaf het begin gaan we met onze klassen naar de colleges. De leerlingen vinden het altijd boeiend. De collegezaal is voor leerlingen al indrukwekkend op zich. We gaan er altijd samen te voet naartoe; dat kan makkelijk, omdat we als school in de binnenstad zitten.

Daarnaast is het voor leerlingen interessant om te merken dat thema’s aan bod komen die we behandelen bij bijvoorbeeld begrijpend lezen of wereldoriëntatie, maar dan verder uitgediept. Het college ‘Weet wat je eet’ sluit bijvoorbeeld goed aan op onze biologielessen over de Schijf van Vijf en het college over wetsovertredingen past bij de onderwerpen die bij Nieuwsbegrip behandelen. Ook dit jaar zit ik klaar voor de inschrijvingen. Ik hoop dat we weer naar Brokkenboel kunnen. Daar hebben de leerlingen het vaak dagen of weken later nog over.” 

UMagazine

Lees ook