Een Salon voor de Vrienden

Oudejaarsavond heeft zo zijn rituelen. Oliebollen en goede voornemens horen bij het wegtikken van de laatste seconden voor het nieuwe jaar begint. Tot die rituelen behoort ook de Top 2000, het radioprogramma op NPO Radio 2 waarin luisteraars een lijst samenstellen van de beste populaire muziek. Wat het aftellen naar nummer 1 – al jaren Bohemian Rhapsody van Queen—zo bijzonder maakt is niet allen de muziek, maar juist ook de verhalen die luisteraars over hun favoriete nummer vertellen. In de herkenning van de ervaringen van anderen ontstaat een gedeeld verleden.
Dat ook klassieke muziek verbonden is met verhalen weten we van de tegenhanger van de Top 2000 op NPO Radio 4, de Hart & Ziel Lijst. Luisteren naar Bach, Mendelssohn, Dvořák of Ives kan ons raken, inspireren, ontroeren, energie geven, troosten of brengt herinneringen tot leven, weten de pro- grammamakers. Hoe zorgen we ervoor dat het publiek niet alleen luistert naar klassieke muziek, maar ook naar elkaars verhalen over die muziek? Die vraag vormde het vertrekpunt van het tweede experiment dat het Maastricht Centre for the Innovation of Classical Music dit seizoen samen met philhar- monie zuidnederland uitvoert: de Vriendensalon.

In september werden de Vrienden van het orkest uitgenodigd om de verantwoordelijkheid te nemen voor een bijzonder concert. Een groep van vijftien Vrienden reageerde enthou- siast en kwam bij elkaar om verhalen uit te wisselen waarin klassieke muziek een hoofdrol speelt: jeugdherinneringen, alledaagse ervaringen, vrolijke momenten, liefde en rouw.
Over een vader die voor Philips werkte en veel weg was, maar als hij thuis kwam Schumanns Träumerei op de piano speel- de, wat een gevoel van geborgenheid gaf. De eerste keer een vioolsonate van Mozart horen, kort na de oorlog en beseffen dat er meer muziek is dan wat er klinkt in de kerk. Een oude auto die zoveel lawaai maakte dat je de symfonie van Brahms op de autoradio wel harder móest zetten.
Op basis van verhalen als deze is een concertprogramma samengesteld dat zal worden uitgevoerd op zaterdag 25 januari in AINSI, Theater aan de Maas in Maastricht. Net als in de Parijse salons rond de eeuwwisseling die Marcel Proust beschreef, gaan muziek en conversatie hand in hand. De ver- schillende ruimtes in de voormalige cementfabriek bieden de kans niet alleen samen te luisteren naar muziek uitgevoerd door het orkest, maar juist ook naar wat anderen daarover vertellen. En om samen in gesprek te raken over de waarde van klassieke muziek in een mensenleven.

Ties van de Werff, Imogen Eve and Peter Peters

^{Thi artikel werd voor het eerst gepubliceerd in de Klank uit philharmonie zuidnederland.}