Verrassend is de bevinding bij het standaardiseren van de dotterbehandeling van onderbeenslagaders. Dit bracht aanzienlijke verschillen in de beoordeling van hetzelfde medische probleem aan het licht. "Ingrepen gebeurden altijd op basis van röntgenbeelden, dat was de gouden standaard. Nu bleek dat verschillende behandelaars met verschillende beoordelingen kwamen. En nog verrassender: een herhaalde beoordeling door dezelfde behandelaar was vaak anders." Om te komen tot een objectievere meting werkt Bouwman  samen met Bart van Grinsven, onderzoeker van de afdeling Sensor Engineering van Universiteit Maastricht, aan de implementatie van nieuwe beeldvormingstechnieken zoals bijvoorbeeld optical coherence tomography. Hierbij wordt via lichtgolven een soort echo gemaakt van de binnenzijde van een bloedvat. "Dit geeft een objectieve meting met een twintig keer hogere resolutie en maakt veel gerichter behandelen mogelijk tegen minder kosten.”

Een hachelijker project is misschien wel de ontwikkeling van een nieuwe aortastent. Een stent is een buisje dat voor twee bijna tegengestelde doelen wordt ingebracht. Ofwel in een (slag)ader bij een bloeding om zo als een binnenband het lek te dichten, ofwel om een afgesloten (slag)ader open te houden. Er kleven nadelen aan de gebruikte stents zoals lekkage langs de stent. De herontworpen aortastent heeft aan de binnenkant of buitenkant zijtakken, van waaruit de slagaders naar organen kunnen worden geleid. Bij de ontwikkeling werkt Bouwman samen met TU Eindhoven, waar een hierin gespecialiseerde afdeling de stroming en turbulentie in bloedvaten bestudeert. Wat is de invloed van de prothese op de dynamica van de bloedstroom? De nauwkeurigheid is enorm, benadrukt Bouwman. "De plaatsing van een aortastent is geen sinecure. Als er een complicatie optreedt, is die meteen levensgroot. Dit kan een nierfalen zijn, een dwarslaesie, of de patiënt komt zelfs te overlijden. En een vervolgbehandeling wordt na een mislukte plaatsing steeds ingewikkelder."
 

Maatschappelijke verplichting

De voorbeelden laten zien dat ingewikkelde medische vraagstukken alleen kunnen worden opgelost via (inter)disciplinaire samenwerking. Bouwman werkt samen met verscheidene zorgprofessionals, technische bedrijven, overheidsinstanties en (technische) universiteiten. "Clinical engineering is toegepaste wetenschap, daarin zijn de technische wetenschappen verder. Het heeft geen zin engineering te bedrijven zonder het toe te passen." Steun vindt hij hier bij het Intersectoraal Zorgakkoord, waarin wordt aangedrongen op meer samenwerking om de gezondheidszorg efficiënter in te richten. En ook van medische bedrijven verwacht Bouwman een bepaalde verantwoordelijkheid. "Zij hebben de maatschappelijke verplichting om hun winst te investeren in het verder helpen van de gezondheidszorg."

In de toekomst hoopt Bouwman het vakgebied clinical engineering verder te kunnen uitbouwen. "Ik ben toevallig een vaatchirurg die in aanraking komt met technische vakken. Het zou fantastisch zijn als een aantal clinici en vooral ook engineers die de gezondheidszorg een warm hart toedragen zich hierbij zou aansluiten. Het is een wetenschap die om succesvol te kunnen zijn vooral breed gedragen moet worden." 

Tekst: Hans van Vinkeveen
Fotografie: Philip Driessen