Internationale samenwerking voor een groenere planeet

Maastricht University en het Worldwide Universities Network

Landen zijn op zoek naar schonere energieoplossingen en groene waterstof is een belangrijke factor geworden in de transitie naar een duurzame toekomst. Maastricht University (UM) leidt momenteel een internationaal onderzoeksproject over beleidsvorming op dit gebied, gefinancierd door het Worldwide Universities Network (WUN). Onder leiding van Dr. Rasmus Lema van UNU-MERIT worden verschillende perspectieven van vier continenten samengebracht met als doel: ontwikkeling van beleid ter ondersteuning van de groene waterstofeconomie.

Het was een logische keuze: voor financiering aankloppen bij het Worldwide Universities Network. Dat ligt voor de hand wanneer je als wetenschapper verbonden bent aan UNU-MERIT, een internationaal samenwerkingsverband van de Verenigde Naties en de Universiteit Maastricht. “Want we zijn een instituut met een wereldwijde blik en de missie om VN-beleid te bevorderen, waaronder duurzame ontwikkeling,” zegt Dr. Lema.

Vrijwel even logisch was de toekenning van financiering aan dit project, aldus WUN Secretaris-Generaal Dr. Mike Hasenmueller. “De UM heeft vaker subsidies uit het WUN Research Development Fund ontvangen, waaronder drie voor UNU-MERIT. Dit project is een goed voorbeeld van wat WUN onderscheidt: de mogelijkheid om verschillende onderzoekstalenten samen te brengen in een team dat de geografische en culturele diversiteit van onze leden weerspiegelt.”

Financiering van internationaal onderzoek

Het WUN is een consortium van 24 universiteiten die wereldwijd samenwerken om uitdagingen aan te pakken door middel van gezamenlijk onderzoek. Het Research Development Fund (RDF) biedt financiering om projecten op gang te helpen die baat hebben bij internationale samenwerking. Het groene waterstofbeleid-project is hier een goed voorbeeld van: de UM werkt hierin samen met de Universiteit van Kaapstad en de Universidade Federal de Minas Gerais in Brazilië. Het doel: verkennen hoe landen beleid kunnen ontwikkelen om groene waterstof te integreren in hun industrieën.

De WUN-financiering biedt wetenschappers de flexibiliteit om zich te richten op vroeg onderzoek dat vaak buiten de reikwijdte van grote subsidies valt. Lema legt uit dat deze flexibiliteit cruciaal was: “De financiering stelde ons in staat om mensen van verschillende universiteiten samen te brengen om gezamenlijk na te denken over deze thema’s.”
 

Focus op beleid

Wat dit project uniek maakt, is de beleidsmatige focus in plaats van onderzoek naar technische aspecten van groene waterstof. Volgens Lema is dit namelijk cruciaal voor het creëren van het bredere kader waarbinnen de waterstofeconomie zich zal ontwikkelen. "De waterstofagenda is nieuw, maar wint wereldwijd aan belang; we zagen ons initiatief als dé kans om de rol van beleid in deze transitie te verkennen," zegt hij. UNU-MERIT-onderzoeker Fabianna Bacil voegt daaraan toe dat “het project ons ook in staat stelde om de focus te leggen bij opkomende economieën, met hun unieke uitdagingen en benaderingen van de ontwikkeling van deze sector.”

De belangrijkste activiteit tot nu toe was een workshop in Maastricht, waar deelnemers van alle partneruniversiteiten de diverse gegevens over nationale beleid vergeleken. Het doel was om te begrijpen hoe verschillende landen zich voorbereiden op de groene waterstofeconomie en een analysekader te ontwikkelen om dit beleid te evalueren.
 

Internationale samenwerking – uitdagingen en voordelen

Naast kansen brengt internationale samenwerking ook uitdagingen met zich mee. Een belangrijke horde voor dit project was de coördinatie tussen landen met verschillende vormen van beleidsvoering. Lema legt uit: “Vanwege de verschillen in industrieel beleid tussen Zuid-Afrika, Brazilië en Nederland was het lastig om tot een uniforme benadering te komen. Maar deze verschillen zorgden ook voor een verrijking van onze discussies en lieten ons een scala aan strategieën verkennen.” Volgens Bacil werkte het stimulerend: “We gingen daardoor nadenken over de uitdagingen waar we allemaal voor staan en ook over hoe industrieel beleid specifiek op elke context toegespitst kan worden.”

Logistieke uitdagingen waren er ook. Het verzamelen van data uit verschillende continenten en in diverse talen zorgde aanvankelijk voor vertraging van het project, maar het ging een stuk sneller toen een onderzoeksassistent machine-learning ging gebruiken bij de analyse van groen energiebeleid in verschillende talen. 

Al met al heeft het project veel voordeel gehad bij de letterlijk grensoverschrijdende uitwisseling van ideeën. "De brainstormsessies en gedeelde inzichten waren van onschatbare waarde," zegt Lema. "Dit soort startfinanciering maakt intellectuele uitwisseling mogelijk dat tot echte vooruitgang kan leiden."

Dr Mike Hasenmueller, Secretary-General Worldwide Universities Network (WUN)
Dr Mike Hasenmueller, Secretary-General Worldwide Universities Network (WUN)

De volgende stap: van onderzoek naar beleid

In de volgende fase willen de onderzoekers hun resultaten vertalen in praktische beleidsaanbevelingen. Het team verwacht eind dit jaar het eerste rapport te publiceren, en daarna tenminste een academisch artikel en beleidsdocumenten gericht op zowel nationale als internationale doelgroepen. Het uiteindelijke doel is om beleidsmakers wereldwijd de tools te bieden die ze nodig hebben om groene waterstofontwikkeling in hun specifieke context op gang te brengen.

WUN Secretaris-Generaal Mike Hasenmueller benadrukt de waarde van dit soort onderzoek en merkt op dat projecten als dat van Lema baat hebben bij de wereldwijde reikwijdte van zijn netwerk. "Dit project benut optimaal wat we het ‘WUN-voordeel’ noemen: het biedt mogelijkheden voor vergelijkende analyses en put uit de kennis en expertise van een werkelijk wereldwijd netwerk om uitdagingen aan te gaan die voor elk land gelden."

De rol van de Universiteit Maastricht in het coördineren van dit door WUN gefinancierde project laat de waarde van internationale samenwerking zien bij het aanpakken van wereldwijde uitdagingen. Door te focussen op de beleidsdimensies van groene waterstof geeft het project nieuwe inzichten in de manier waarop landen beleid kunnen ontwikkelen voor een duurzame energie toekomst en een groenere wereld.

Workshop at UNU-MERIT
Workshop bij UNU-MERIT, met Rasmus Lema geheel rechts en Fabianna Bacil vooraan tweede van links

Lees ook