23 juni 2021

“UM hecht veel waarde aan diversiteit”

Gevraagd naar haar ambitie als eerste diversity officer in de historie van de UM antwoordt Constance Sommerey vastberaden: “Overbodig zijn. Diversiteit en inclusiviteit zijn meer dan woorden. Het zijn werkwoorden. Het gaat om een proces, dat constante aandacht, zorg en bijstelling behoeft. Diversiteit en inclusiviteit raken de kern van de samenleving en daarmee ook het hart van de academische wereld. Voorlopig ben ik nog wel even bezig.”

Constance Sommerey bekleedt samen met haar drie collega’s een centrale rol in het bevorderen, monitoren en constant agenderen van vraagstukken op gebied van inclusiviteit en diversiteit. “De academische wereld is van oudsher internationaal gericht. De UM draagt die internationale oriëntatie hoog in het vaandel. Juist binnen deze context is het belangrijk om de diversiteit te vieren, om het niet als een belemmerende factor te zien, maar als een sociale en culturele verrijking. Diversiteit neemt ons niets af, maar maakt onze wereld, onze belevingswereld, veel groter.”

Zoektocht

De jonge Constance wilde precies dát: de grote wereld ontdekken. Op haar vijftiende vertrok ze voor een jaar naar Atlanta. “Dat was een bijzondere, levensbepalende ervaring. Ik kwam daar in een familie terecht die er ideeën op nahielden die mijlenver van mij afstonden. Ondanks dát was die familie naar mij toe uiterst gastvrij en warm. Dat dubbele gevoel was verwarrend en tegelijkertijd vormend.”

De laatste jaren beleeft het onderwerp van inclusiviteit en diversiteit een hausse. Bewegingen als Black Lives Matter en Me Too laten een groot deel van de wereldbevolking niet onberoerd. Onderwerpen over kolonialisme, racisme en genderongelijkheid raken ook in onze omgeving een gevoelige snaar. “We leven in een global village. Wat in Amerika op straat gebeurt met een zwarte man die door een politieagent wordt gedood gaat meteen viraal. Ook hier bij de UM, met 20.000 studenten en 5.000 medewerkers, spelen dagelijks zaken die raken aan deze brede diversiteitsproblematiek. Toen ik in 2018 begon ben ik meteen verhalen gaan ophalen binnen de organisatie. Het was een vorm van antropologisch veldonderzoek. Ik wilde uit eerste hand weten wat er speelde binnen de UM. Dat opende mijn ogen.”

Constance Sommerey is UM's eerste Diversity Officer. Ze promoveerde in 2015 en is docent aan de Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen. Diversiteit en inclusiviteit spelen ook een grote rol in haar onderwijs.

Thuis voelen

“Al snel kwam ik tot de conclusie dat het thema diversiteit van essentieel belang is binnen de UM. Zaken als racisme, tolerantie, discriminatie, sexual harassment (seksueel grensoverschrijdend gedrag) en pestgedrag werden opgetekend en in kaart gebracht. Ook hielden we ons bezig met vraagstukken omtrent ouderschapsverlof, Work-Life-Balance en familievriendelijkheid. Thema’s die we op de agenda hebben gezet en vanuit diverse invalshoeken benaderden. We willen dat iedereen zich hier veilig en thuis voelt én dezelfde kansen krijgt om op basis van eigen vermogen en talent bij de UM te werken en studeren. Het blijft uiteraard niet bij theorie, maar we trekken die thema’s ook door naar de praktijk. Onze genderneutrale toiletten zijn een mooi voorbeeld van een concrete actie. Men weet ons steeds beter te vinden. Op dit moment zijn we bij wel zo’n dertig projecten betrokken. We zijn als een spin in het web aanwezig.”

Niet van vandaag op morgen

Constance weet ook dat het diversiteitsvraagstuk een kwestie van lange adem is: “Natuurlijk is lang niet iedereen blij met ons werk. Verandering wordt niet altijd met applaus begroet. Vaak draait het heel simpel om het leren rekening houden met elkaars gevoelens en ons recht om over die gevoelens van anderen te reflecteren. In een complexe wereld als vandaag de dag vergt dat een permanent onderhoud. De UM neemt dat onderhoud met het oog op de steeds internationaal wordende toekomst zeer serieus. Het zou mooi zijn als mijn job over vijf jaar overbodig zou zijn. Heel eerlijk? Ik verwacht het niet.”

Hillmann Batuo heeft zijn draai gevonden in Maastricht

Vierdejaars student Geneeskunde Hillmann Batuo uit Kameroen is een kleurrijke persoonlijkheid. Een man met een verhaal. Gezegend met een sterk ontwikkeld gevoel voor diversiteit, gelijkheid én humor. En met een missie in het leven: mensen helpen.

Hij groeide samen met zijn elf broers en zussen op in de schaduw van de op één na hoogste berg van Afrika, Mount Cameroon ofwel Mount Fako. Na zijn middelbare school vertrok hij naar Nederland om Geneeskunde te studeren. “Die eerste keer in de collegezaal was een moment dat ik nooit meer vergeet. Het was een droom die uitkwam. Ik voelde me trots.” Toch ging zijn inburgering niet van een leien dakje. Hij woonde het eerste halfjaar in Berg en Terblijt en had moeite om vrienden te maken. “In die eerste periode was ik best eenzaam. Ik ben altijd een sociale jongen geweest en opeens lukte het me niet om aansluiting te vinden. Ook was het een vreemde gewaarwording dat men hier mijn grapjes niet begreep. Het was moeilijk om mezelf te zijn. In Kameroen zijn de omgangsvormen minder gereguleerd, spontaner. Je gaat gewoon op bezoek bij iemand zonder dat je dit aankondigt. Hier moet je altijd afspreken.

um_shayne_20_hillmann.jpg

Inmiddels heb ik een leuke vriendin –Audessa uit Curaçao, die psychologie studeert – en heb ik mijn draai gevonden. Van onversneden racisme heb ik gelukkig nooit last gehad. Wel van blikken in mijn richting. Ik heb uiteindelijk geleerd hiermee om te gaan. Humor en relativering zijn altijd goede wapens. Maar dat betekent beslist niet dat je alles maar moet weglachen. Het is belangrijk te zeggen wat je op je hart hebt. Zeker als het gaat over diversiteit of racisme.” Tegenwoordig praat hij op zijn eigen YouTube-Channel en Podcast over veel van de zaken waar hij in Maastricht mee te maken kreeg en de hordes die hij nam. “Ik vind het belangrijk dat ik mensen meeneem in mijn ervaringen. Die kunnen van nut zijn en ervoor zorgen dat de sociale interactie beter verloopt.”

Verbinden

Hillmann doet alles met volle overtuiging. Zo werd hij voorzitter van de ACMUS, de Afrikaanse-Caribische vereniging van Universiteit Maastricht, die ernaar streeft om een gemeenschap te creëren voor studenten met Afrikaanse of Caribische afkomst. “Onderling begrip creëren is van wezenlijk belang. Ook is het goed dat veel zwarte studenten – in deze overwegend witte stad – een plek hebben waar ze gehoord worden en veilig over hun struggles kunnen praten. Maar gezelligheid is ook belangrijk, het is een plek waar we de diversiteit vieren.”

Ook is Hillmann betrokken bij een taskforce die moet zorgen voor meer diversiteit in het medische curriculum. De medische wereld wordt nog steeds gedomineerd door ‘de witte blik’. “Vrijwel alles is gebaseerd op de klassieke witte mannelijke patiënt. Soms levert dat ronduit vreemde situaties op. Huidaandoeningen bijvoorbeeld zijn bij zwarte mensen heel anders te herkennen dan bij witte mensen. Diversiteit is geen theorie. De wereld verandert. Zaken zijn niet langer zwart of wit, maar meerkleurig. Dat is iets waar we in de praktijk mee moeten leren leven. Een uitdaging. Maar wel een mooie, eentje die de moeite loont. Ik blijf me hiervoor inzetten.”