Artful Participation
Het project ‘Artful Participation’ was een vierjarig project, gefinancierd door NWO/SIA, waarin onderzoekers samen met musici en medewerkers van philharmonie zuidnederland de praktijk van symfonische klassieke muziek verder willen innoveren door te vragen wat het betekent om er als publiek aan deel te nemen.
Het project liep van 2017 tot 2021. Artful Participation was een samenwerking tussen philharmonie zuidnederland, Universiteit Maastricht en Zuyd Hogeschool (het lectoraat Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten en Conservatorium Maastricht).
De vertegenwoordigers van de partners voor het project zijn dr. Ruth Benschop, lector Zuyd Hogeschool, dr. Peter Peters, hoogleraar aan de Universiteit Maastricht, en dr. Stefan Rosu, intendant philharmonie zuidnederland. Dr. Ties van de Werff trad toe als postdoc, Veerle Spronck als promovendus en Imogen Eve als musicus-onderzoeker.
De onderzoekers concentreerden zich op drie belangrijke aandachtsgebieden die hieronder worden beschreven.
Veerle Spronck deed etnografisch onderzoek om nauwkeurig te onderzoeken hoe vier symfonische orkesten in Nederland participatie in hun dagelijkse praktijk vernieuwen. Bij het onderzoeken van deze orkesten stelt ze de vraag hoe participatie varieert tussen acteurs en activiteiten, hoe de materialiteit van symfonische muziek de mogelijkheden voor participatie vormt en hoe nieuwe betekenissen en waarden ontstaan wanneer orkesten participatie innoveren.
Het postdoc onderzoek van Ties van de Werff richtte zich op leren door te observeren en te experimenteren. Samen met musici en medewerkers van philharmonie zuidnederland werkte Ties aan vijf experimenten en observeerde drie experimentele concerten met als doel te leren wat er nodig is om het publiek serieus te nemen als potentiële artistieke partner in de orkestpraktijk.
Imogen Eve, de musicus-onderzoeker binnen het project, werkte samen met van de Werff bij het ontwerpen van de experimenten met philharmonie zuidnederland. Naast haar rol bij de experimenten werkte Eve ook bij het Conservatorium Maastricht om masterstudenten te coachen. In haar publicatie 'The Same but Differently' onderzoekt (en stelt) Eve nieuwe rituelen, perspectieven en vaardigheden voor die klassieke musici kunnen aanmoedigen om meer reflexieve en flexibele performers te worden.
Het resultaat van dit project is te vinden op de website www.artfulparticipation.nl.
Verder presenteerde het team hun onderzoek tijdens een online evenement op 20 oktober 2021.
Publicaties
Eve, I. (2020). The Same but Differently. Maastricht: Lectoraat AOK, Zuyd Hogeschool/MCICM.
Peters, P.F. (2019). Het orkest als laboratorium. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 6(4), 30.
Peters, P.F. (2019). Mahler aan de stamtafel. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 7(1), 61.
Peters, P.F., Rosu, S. & Benschop, R. (2020). The Researching Orchestra: Innovative collaborations between symphonic orchestras and knowledge institutions. In Tröndle, M. (Ed.). Classical Concert Studies: A Companion to Contemporary Research and Performance (pp. 342-350). London: Routledge/Taylor & Francis Group.
Peters, P.F., I. Eve & T. van de Werff. (2020). Hoe klinkt Maastricht Noordwest? de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 7(4), 39.
Peters, P.F., T. van de Werff & I. Eve. (2020). Een salon voor de vrienden. de Klank. Magazine van orkest en vrienden philharmonie zuidnederland, 7(3), 26.
Peters, P.F., T. van de Werff, R. Benschop and I. Eve. (forthcoming). Artful innovation: How to experiment in symphonic music practice. In Chaker, Sarah & Petri-Preis, Axel (eds.), Tuning Up – Innovative Potentials of Musikvermittlung. Bielefeld: Transcript Verlag.
Peters, P., Eve, I. & Van de Werff, T. (forthcoming). The People’s Salon: A pragmatist approach to audience participation in symphonic music. In Benschop et al. (eds), Participatory Practices in Art and Cultural Heritage: Learning Through and from Collaboration. Maastricht: MACCH.
Spronck, V. (2022). Listen closely: Innovating audience participation in symphonic music. [Doctoral Thesis] Maastricht University.
Spronck, V. (2019). Drawing Instruments drawing instruments: Over tekenen als methode voor reflectie. FORUM+: for research and arts, 26(1), 4-13.
Spronck, V. (2019). A Laboratory for Performance Practice: The Case of MusicExperiment21, In: P. De Assis & L. D’Errico (Eds.). Artistic Research: Charting a Field in Expansion. Washington DC: Rowman & Littlefield.
Spronck, V. (2020). We dreigen het cultuurpubliek te vergeten. Trouw, 27 April.
Spronck, V. (2020). Playing by heart/Music as open dialogue. In I. Eve Cooney. The Same but Differently. Maastricht: Research Centre for Arts, Autonomy & the Public Sphere.
Spronck, V. Peter Peters & Ties van de Werff (2021) Empty Minds: Innovating Audience Participation in Symphonic Practice, Science as Culture.
Spronck, V. (forthcoming). Luisteren als een etnograaf. DeKlank.
Spronck, V. (forthcoming). Beethoven as open dialogue: Doing participation differently in symphonic music? In: Benschop, R., Rausch, C., Sitzia, E. and Van Saaze, V. (Eds.). Participatory Practices in Arts and Heritage: Learning Through and from Collaboration. Springer.
Spronck, V., P.F. Peters and T. Van de Werff, Ties (resubmitted). Empty Minds? Performing Audience Participation in Symphonic Practice. Special issue on participatory innovation of Science as Culture.
Van de Werff, T. and I. Pasmans. (2019) Music in the Making: an open and collaborative experiment at Conservatorium Maastricht. In Sætre, Jon Helge & Gies, Stefan (eds.), Centre for Excellence in Music Performance Education publication series, Oslo: Norwegian Academy of Music.
Van de Werff, T. (2020). Een tijdelijk en gretig publiekje.
Van de Werff, T. (2020). Assuming Audience Participation. In I. Eve Cooney, The Same but Differently. Maastricht: Research Centre for Arts, Autonomy & the Public Sphere.
Van de Werff, T., Smith, N.T., Rosu, S., Peters, P. (2021) Missing the Audience: Online musicking in times of Covid-19. Journal of Cultural Management and Cultural Policy.
Van de Werff, T. Eve, I. & Spronck, V. (in review) Experiments in Participation: performing audiences in the symphony orchestra practice. In Dromey, Chris (ed.) The Routledge Companion to Applied Musicology. London: Routledge.