Samen Alzheimer stoppen vóórdat het start

Deze week is het startschot gegeven voor het landelijk project ABOARD (A personalized medicine approach for Alzheimer’s disease), een samenwerking van meer dan dertig partners om de ziekte van Alzheimer te stoppen. ABOARD is daarmee het eerste onderzoeksproject dat van start gaat als onderdeel van de Nationale Dementiestrategie 2021-2030 van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het Alzheimer Centrum Limburg, koploper in onderzoek naar de invloed van leefstijl op het voorkomen van dementie, is een van de deelnemers aan het project.

In Nederland hebben bijna 300.000 mensen dementie en jaarlijks komen daar ongeveer 20.000 mensen bij. Het is de meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland en daarmee een van de grootste uitdagingen van deze eeuw. Dementie wordt voor een groot deel veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer. Een ziekte waar helaas nog geen medicijn voor is. Om de stijging van het aantal mensen met dementie te verkleinen richt ABOARD zich op de fase vóór dementie.

Vanuit Maastricht is het Alzheimer Centrum Limburg partner in het project. Professor Marjolein de Vugt: “Voorkomen van dementie is uiteraard beter dan genezen. Het Alzheimer Centrum Limburg is koploper in het onderzoek naar de invloed van leefstijl op het voorkomen van dementie. In ABOARD brengen we onze kennis hierover naar de praktijk van de geheugenpoli. Het is fantastisch dat we in ABOARD de krachten in Nederland gaan bundelen om echt een verschil te kunnen maken. Zo dragen we bij aan de missie van ABOARD, samen alzheimer stoppen voordat het start.”

Preventie is de sleutel

Het doel van ABOARD is om voorbereidingen te treffen voor een toekomst waarin de ziekte van Alzheimer wordt aangepakt voordat het start. Onder andere door het mogelijk maken van verbeterde diagnostiek, het ontwikkelen van risicoprofielen op maat en focus op preventie door het vergroten van het bewustzijn rondom dementie en hersengezondheid. Het project geeft tevens invulling aan de Kennis- en Innovatieagenda 2020-2023 van Health~Holland, waarbij publieke en private partners in Missie IV werken aan het verbeteren van de kwaliteit van leven voor mensen met dementie.

Wiesje van der Flier, projectleider van ABOARD en wetenschappelijk directeur van het Alzheimercentrum Amsterdam: “Onderzoek heeft aangetoond dat alzheimer zich ontwikkelt gedurende een periode van twintig tot dertig jaar. En daar ligt de sleutel. Ingrijpen voordat de ziekte zich openbaart. We moeten mensen bereiken die het risico lopen om de ziekte te krijgen. En die mensen zijn we eigenlijk allemaal. Daarom willen we het bewustzijn rondom alzheimer bij een groot publiek vergroten. Ook zetten we de benodigde stappen naar een toekomst waarin behandeling op maat mogelijk is.”

Ziekteverloop voorspellen

Onderzoekers van ABOARD gaan testen ontwikkelen om de diagnose alzheimer snel en nauwkeurig te stellen. Deze testen moeten de eerste hersenveranderingen kunnen herkennen, maar ook verschillen tussen patiënten zichtbaar maken. Zo kunnen individuele alzheimerrisicoprofielen worden ontwikkeld om het persoonlijk verloop van de ziekte te voorspellen. In het ABOARD-project bundelen meer dan dertig partners hun krachten, waaronder de vijf Nederlandse alzheimercentra en Alzheimer Nederland. Zowel publieke als private partijen uit de gehele kennisketen werken samen: van universiteiten tot zorg- en kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en bedrijven.

Een overzicht van alle partners is te vinden op www.aboard-project.nl. Ook is er een ABOARD animatie gemaakt.

Lees ook

  • Patiënten die vanwege een ernstige COVID-19-infectie in het ziekenhuis zijn opgenomen, vertonen naderhand geen aanwijzingen voor hersenschade door de ziekte. Dat blijkt uit een uitgebreide studie onder leiding van Universiteit Maastricht.

  • Sten van Beek

    Rillen van de kou?

    Door de Westerse leefstijl met een hoog vetgehalte in voeding in combinatie met weinig beweging, kampen steeds meer mensen in Nederland met overgewicht of zelfs obesitas. Dit zorgt voor een verhoogd risico op diabetes type II. Wat is hieraan te doen buiten een gezondere leefstijl? Het antwoord komt...

  • Overlevenden van dikke darmkanker hebben vaak jaren na de behandeling nog klachten naar aanleiding van de kanker of de behandeling zoals vermoeidheid en last van tintelingen aan vingers en voeten. Dit heeft veel impact op de ervaren kwaliteit van leven. Waar huidige adviezen omtrent leefstijl...