Dr. Kollnig is gespecialiseerd in zowel computerwetenschappen als rechten. Een relatief zeldzame combinatie. Toen hij PhD onderzoeker was op Oxford University, ontwikkelde hij nieuwe technische en juridisch methodes om privacy problemen in mobiele apps te onderzoeken. Zo onderzocht hij hoe apps om toestemming vragen om gegevens te tracken. Een groot deel van de apps bleek de te regels van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) niet na te leven. Dit wees op een groot verschil tussen de wettelijke regels en de digitale realiteit. Voor de thesis die hij over dit onderwerp schreef, ontving hij eerder dit jaar de Stefano Rodotà prijs. Tegenwoordig is hij docent en onderzoeker op de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Maastricht en lid van het Law and Tech Lab. Binnen dit onderzoeksinstituut zal hij zijn nieuwe onderzoeksproject ‘RegTech4AI: Pioneering Regulatory Technologies for AI and Making AI Regulation Work in Practice’ gaan leiden.

“Het onderzoeksproject RegTech4AI heeft als doel om het complexe terrein van AI-regelgeving te verkennen, waarbij theoretische inzichten en praktische implementatie met elkaar worden verbonden”, legt Dr. Kollnig uit. “De wet heeft lange tijd regels vastgesteld voor ons leven, terwijl code nu de voornaamste manier is om de digitale economie te reguleren. Als we nadenken over wetten voor de digitale ruimte en het combineren van deze twee disciplines, lijkt het zeer betekenisvol en belangrijk om ervoor te zorgen dat burgers beschermd zijn en dat bedrijven kunnen innoveren. Met het brede scala aan vaardigheden in ons team willen we bijdragen aan de ontwikkeling en implementatie van de AI Act en de AVG én het wereldwijde debat over AI-regulering.”

Uitdagingen én kansen

Het alsmaar veranderende AI-landschap en de reguleringen van AI bieden uitdagingen, maar ook kansen. Dr. Kollnig geeft toe dat hem een complexe uitdaging te wachten staat: “Vooral met het vertalen van de juridische principes naar uitvoerbare acties. Neem bijvoorbeeld de AVG, waar de media de laatste jaren veel aandacht aan besteedden. De wetgeving vertalen naar code kan moeilijk zijn voor bedrijven, vooral voor mkb’s en start-ups, omdat de taal van de wet zo anders is dan de taal van de wetgeving”, zegt Dr. Kollnig. “Gelukkig zijn er veel mogelijkheden voor juridisch experts en computerwetenschappers om samen te werken en deze uitdagingen aan te pakken.”

Dr. Kollnig wil als onderdeel van het RegTech4AI project conferenties en workshops organiseren voor mkb-bedrijven die werken met AI en daarom op de hoogte moeten zijn en blijven over de regulatie hiervan. Daarnaast wil hij ook een ‘citizen science app’ ontwikkelen, waar een aantal gebruikers meer kan leren over de AI Act en de AVG. “Het idee is om ongeveer 1.500 mensen te voorzien van hulpmiddelen over hun fundamentele rechten met betrekking tot AI en om het begrip van mensen daarvan te bestuderen. We streven naar hoogwaardige resultaten die we kunnen gebruiken voor het onderzoeksproject.”

Ook de Faculteit der Rechtsgeleerdheid heeft baat bij dit onderzoeksproject. “In de komende maanden moeten we in totaal vijf nieuwe onderzoekers aannemen die mee willen werken aan het project. Zo halen we een hoop kennis en expertise over AI in huis. Met het Law and Tech Lab hebben we een uniek team van experts en onderzoekers die zowel technische als juridische skills hebben. Het RegTech4AI project kan deze unieke positie verder uitbreiden.”